پەندەکانی سلێمان 8

1 ئایا دانایی بانگەواز ناکات؟ ئەی تێگەیشتن دەنگی خۆی هەڵنابڕێت؟

Isn't wisdom calling? Isn't understanding raising her voice?

2 لەسەر لووتکەی بەرزاییەکان، لەسەر ڕێگاکان، لە چواڕیانەکان ڕادەوەستێت.

On the top of the hill by the road, she stands up at the crossroads.

3 لەلای دەروازەی شارەکان، لەبەردەم دەرگاکان، هاوار دەکات:

Beside the gates of the town, right there at the entrance, she cries out:

4 «ئەی خەڵکینە، بۆ ئێوە بانگ دەکەم، دەنگم بۆ ئادەمیزادە.

“I'm calling out to you, everyone! My call is to everyone in the whole world!

5 ساویلکەکان، فێری ژیری بن، گێلەکان، فێری تێگەیشتن بن.

If you're immature, learn how to grow up. If you're stupid, learn what makes good sense.

6 گوێ بگرن، چونکە باسی شتی بەرزتان بۆ دەکەم، کردنەوەی لێوەکانم بۆ ڕاستەڕێییە.

Listen to me because I have valuable things to explain to you.

7 ڕاستگۆیی وێردی دەممە، خراپەش قێزەونە بۆ لێوەکانم.

I say what's right, because I tell the truth and I hate wickedness in all its forms.

8 قسەکانی دەمم هەموو ڕاستودروستن، هیچ فێڵ یان خواروخێچی تێدا نییە.

All the words I say are true; none are false or misleading.

9 هەموو ڕێکن لای کەسی تێگەیشتوو، ڕاستەڕێیە لای ئەوانەی زانیاری دەدۆزنەوە.

My words are straightforward to anyone with understanding; they are correct to those who have knowledge.

10 تەمبێکردن لە من وەربگرن نەک زیو، زانیاریش زیاتر لە زێڕی پوختەکراو،

Choose my instruction over silver; choose knowledge over pure gold.

11 چونکە دانایی لە یاقووت باشترە، هەرچی ئارەزووی دەکەیت نابێتە هاوتای.

For wisdom is more valuable than rubies; everything you could ever want just doesn't compare!

12 «من داناییم، لەگەڵ ژیریدا نیشتەجێم، زانیاری و سەلیقەم هەیە.

I, wisdom, am at home with good decisions. I know how to find knowledge and discernment.

13 ئەوەی لەخواترس بێت، ڕقی لە خراپە دەبێت، من ڕقم لە لووتبەرزی و خۆبەزلزانییە، لە ڕێگای خراپ و لە قسەی بە فێڵە.

Honoring the Lord means hating evil. So I hate pride and arrogance, wicked behavior and telling lies.

14 ڕاوێژ و دانایی تەواو هی منن، تێگەیشتن هی منە، هێز هی منە.

I have advice and good judgment; I know what makes sense, and I have power.

15 بە منەوە پاشاکان پاشایەتی دەکەن و فەرمانڕەوایان بە ڕاستودروستی یاسا دەردەکەن.

It's because of me that kings reign, and rulers issue fair decrees.

16 بە منەوە میرەکان میرایەتی دەکەن، بەگەکان و هەموو ئەوانەی بە ڕاستودروستی دادوەری دەکەن.

It's because of me that leaders and nobles govern—all who rule justly.

17 من ئەوانەم خۆشدەوێت کە منیان خۆشدەوێ، ئەوانەش کە بە پەرۆشەوە بەدوامدا دەگەڕێن، دەمدۆزنەوە.

I love those who love me, and those who really look for me will find me.

18 دەوڵەمەندی و ڕێزداری لەلای منە، ڕاستودروستی و ئەو سامانەی کە دەمێنێتەوە.

With me go riches and honor, lasting wealth and prosperity.

19 بەرهەمی من لە زێڕ باشترە، لە زێڕی بێگەردیش، دەغڵیشم لە زیوی پوختەکراو باشترە.

The fruit I produce is better than gold, even pure gold, and my harvest is better than even the best silver.

20 بە ڕێچکەی ڕاستودروستیدا دەڕۆم، لەسەر ڕێبازی دادپەروەری،

I live in a way that's right; I follow the paths of justice.

21 تاکو سامان بکەمە میرات بۆ ئەوانەی منیان خۆشدەوێت و ئەمبارەکانیان پڕ بکەم.

I grant wealth to those who love me; I fill their treasure storehouses.

22 «یەزدان لە سەرەتای بەدیهێنانەکەی منی دروستکرد، هەر لە کۆنەوە لەپێش کارەکانی.

The Lord created me first of all; I was made before anything else.

23 لە ئەزەلەوە من دامەزراوم، لە سەرەتاوە، لەپێش زەوی.

I was formed a long time ago, at the first, before the world began.

24 هێشتا زەریاکان نەببوون من بەدیهێنراوم، هێشتا کانییە پڕ ئاوەکان نەبوون.

I was born when there were no ocean depths, when there were no springs pouring out water.

25 پێش ئەوەی چیاکان بچەسپێن، پێش گردەکان، من بەدیهێنراوم،

I was born before the mountains or the hills had been formed,

26 هێشتا نە زەوی و نە پانتاییەکانی دروستکردبوو، نە سەرەتای خۆڵی زەوی.

when he hadn't made the earth and its fields or any of the earth's dust.

27 کاتێک کە ئاسمانی جێگیر کرد من لەوێ بووم، کاتێک کە هێڵی ئاسۆی بەسەر قووڵاییدا کێشا،

I was there when he placed the heavens in position, when he drew the horizon over the ocean,

28 کاتێک کە هەوری لە ئاسمان ڕاگرت و سەرچاوەی قووڵاییەکانی چەسپاند،

when he made the clouds in the sky above, when he created the springs of the oceans,

29 کاتێک کە سنووری بۆ دەریا کێشا بۆ ئەوەی ئاوەکان فەرمانی ئەو نەشکێنن، کاتێک کە بناغەی زەوی داڕشت.

when he set limits on the sea so that the waters would not go farther than he ordered, and when he laid out the foundations of the earth.

30 لەگەڵ ئەو وەستایەکی لێزان بووم، ڕۆژبەڕۆژ شادمانی ئەو بووم، هەمیشە لەبەردەمیدا دڵخۆش بووم،

Then I was beside him as a master craftsman. I made him happy every day, and I was always full of joy in his presence.

31 لە زەوییە ئاوەدانەکەی دڵخۆش دەبووم، لەگەڵ ئادەمیزاد شادمان بووم.

I was so happy in the world he created, celebrating together with human beings.

32 «ئەی کوڕینە، ئێستاش گوێم لێ بگرن، خۆزگە دەخوازرێ بەوانەی ڕێگای من دەپارێزن.

And now, my sons, listen to me, for happy are those who follow my ways.

33 گوێ لە تەمبێکردن بگرن و دانا بن، پشت گوێی مەخەن.

Listen to my instruction and be wise—do not reject it.

34 خۆزگە دەخوازرێ بەو کەسەی گوێم لێ دەگرێت، ڕۆژبەڕۆژ لەلای دەرگاکەم ئاگادارە، لەلای دەروازەی دەرگاکەم ئێشک دەگرێت،

Happy are those who listen to me, watching for me every day at my doors, waiting at my entrance way.

35 چونکە ئەوەی من بدۆزێتەوە، ژیان دەدۆزێتەوە، ڕەزامەندی یەزدانیش بەدەستدەهێنێت.

For those who find me, find life, and are accepted by the Lord.

36 بەڵام ئەوەی من نەدۆزێتەوە زیان بە خۆی دەگەیەنێت، هەموو ئەوانەی ڕقیان لە منە، مردنیان خۆشدەوێت.»

But those who don't find me hurt themselves; everyone who hates me loves death.”