پەندەکانی سلێمان 27

1 شانازی بە سبەینێ مەکە، چونکە نازانی ڕۆژ چی لێ دەکەوێتەوە.

Do not boast about tomorrow, for you do not know what the future day may bring.

2 با نامۆ ستایشت بکات نەک دەمی خۆت، بێگانە نەک لێوەکانت.

Let another praise you, and not your own mouth: an outsider, and not your own lips.

3 بەرد قورسە و لم بە سەنگە، بەڵام تووڕەیی گێل لە هەردووکیان قورسترە.

A stone is weighty, and sand is burdensome; but the wrath of the foolish is heavier than both.

4 هەڵچوون توندوتیژە و تووڕەیی لێشاوە، بەڵام کێ لەبەردەم ئیرەیی خۆ ڕادەگرێت؟

Anger holds no mercy, nor does fury when it erupts. And who can bear the assault of one who has been provoked?

5 سەرزەنشتی ئاشکرا لە خۆشەویستی شاردراوە باشترە.

An open rebuke is better than hidden love.

6 برینی دۆست دڵسۆزییە، بەڵام ماچی دوژمن بە فێڵە.

The wounds of a loved one are better than the deceitful kisses of a hateful one.

7 کەسی تێر پێ لە هەنگوین دەنێت، بەڵام بۆ برسی هەموو تاڵێتییەک شیرینە.

A sated soul will trample the honeycomb. And a hungry soul will accept even bitter in place of sweet.

8 وەک چۆلەکەی وێڵبوو لە هێلانەکەی، ئاوایە مرۆڤی وێڵ لە هەواری خۆی.

Just like a bird migrating from her nest, so also is a man who abandons his place.

9 بۆن و بخورد دڵ خۆش دەکەن، شیرینی برادەریش لە پەرۆشی ڕاوێژە.

Ointment and various perfumes delight the heart. And the good advice of a friend is sweet to the soul.

10 واز لە برادەرەکانی خۆت و باوکت مەهێنە، لە ڕۆژی لێقەومانت مەچووە ماڵی برات، دراوسێی نزیک لە برای دوور باشترە.

Do not dismiss your friend or your father’s friend. And do not enter your brother’s house in the day of your affliction. A close neighbor is better than a distant brother.

11 ڕۆڵە، دانا بە و دڵم خۆش بکە، بۆ ئەوەی وەڵامی ئەوانە بدەمەوە کە لۆمەم دەکەن.

My son, study wisdom, and rejoice my heart, so that you may be able to respond to the one who reproaches.

12 ژیر خراپە دەبینێت و خۆی دەشارێتەوە، بەڵام ساویلکە مل پێوەدەنێت و سزا دەدرێ.

The discerning man, seeing evil, hides himself. The little ones, continuing on, sustain losses.

13 ئەگەر کەسێک بووە کەفیلی نامۆیەک کەواکەی لێ وەربگرە، لەبەر بێگانەکە بارمتەی لێ وەربگرە.

Take away the garment of him who has vouched for an outsider. And take a pledge from him on behalf of foreigners.

14 ئەوەی بە دەنگی بەرز داوای بەرەکەت بۆ دراوسێکەی بکات لە بەیانی زوودا، بە نەفرەت بۆی ئەژمارد دەکرێت.

Whoever blesses his neighbor with a grand voice, rising in the night, shall be like one who curses.

15 دڵۆپەکردنی بەردەوام لە ڕۆژی باران، هەروەک ئافرەتی شەڕانییە.

A roof leaking on a cold day, and an argumentative woman, are comparable.

16 ئەوەی دەستەمۆی بکات، با دەستەمۆ دەکات، بە دەستی ڕاستی زەیت دەگرێت.

He who would restrain her, he is like one who would grasp the wind, or who would gather together oil with his right hand.

17 ئاسن بە ئاسن تیژ دەکرێت و مرۆڤیش ڕووی برادەرەکەی تیژ دەکات.

Iron sharpens iron, and a man sharpens the countenance of his friend.

18 ئەوەی چاودێری دار هەنجیرێک بکات بەرەکەی دەخوات، ئەوەی گەورەکەی خۆی بپارێزێت ڕێزی دەگیرێت.

Whoever maintains the fig tree shall eat its fruit. And whoever is the keeper of his master shall be glorified.

19 وەک لە ئاودا وێنەدانەوەی ڕوو دەبینرێت، ئاواش دڵی مرۆڤ وێنەی مرۆڤەکە دەداتەوە.

In the manner of faces looking into shining water, so are the hearts of men made manifest to the prudent.

20 جیهانی مردووان و لەناوچوون تێر نابن، هەروەها چاوی مرۆڤیش تێر نابێت. (Sheol h7585)

Hell and perdition are never filled; similarly the eyes of men are insatiable. (Sheol h7585)

21 بۆتە بۆ زیوە و کوورە بۆ زێڕ، مرۆڤیش بە دەمی ستایشکەرەکەی تاقی دەکرێتەوە.

In the manner of silver being tested in the refinery, and gold in the furnace, so also is a man tested by the mouth of one who praises. The heart of the iniquitous inquires after evils, but the heart of the righteous inquires after knowledge.

22 هەرچەندە گێل لەناو هاون بکوتی، لەگەڵ دانەوێڵە بە دەسکە هاون، گێلایەتییەکەی لێی جیا نابێتەوە.

Even if you were to crush the foolish with a mortar, as when a pestle strikes over pearled barley, his foolishness would not be taken from him.

23 باش حاڵی مێگەلەکانت بزانە، دڵت هەر لەلای ڕانە مەڕەکانت بێت،

Be diligent to know the countenance of your cattle, and consider your own flocks,

24 چونکە دەوڵەمەندی هەتاسەر نییە، تاجیش نەوە بە نەوە بەردەوام نابێت.

for you will not always hold this power. But a crown shall be awarded from generation to generation.

25 کاتێک کا نامێنێت و گیا دەردەکەوێت، گیاوگۆڵی شاخان کۆدەکرێنەوە،

The meadows are open, and the green plants have appeared, and the hay has been collected from the mountains.

26 بەرخەکان بۆ جلوبەرگ و گیسکەکانیش بۆ نرخی کێڵگە.

Lambs are for your clothing, and goats are for the price of a field.

27 بەپێی پێویست شیری بزنیشت دەبێت کە بەشی خواردنی خۆت و خێزانەکەت و بژێوی کەنیزەکانت دەکات.

Let the milk of goats be sufficient for your food, and for the necessities of your household, and for the provisions of your handmaids.