پەندەکانی سلێمان 24

1 ئیرەیی بە پیاوخراپان مەبە، ئارەزوو مەکە لەگەڵیاندا بیت،

你不要嫉妒恶人， 也不要起意与他们相处；

2 چونکە دڵیان پیلانی زۆرداری دەکێشێت و لێوەکانیان باسی گرفتنانەوە دەکەن.

因为，他们的心图谋强暴， 他们的口谈论奸恶。

3 بە دانایی ماڵ بنیاد دەنرێت، بە تێگەیشتنیش دەچەسپێت،

房屋因智慧建造， 又因聪明立稳；

4 بە زانیاریش ژوورەکان پڕ دەبن لە هەموو گەنجینەیەکی بە نرخ و جوان.

其中因知识充满各样美好宝贵的财物。

5 پیاوی دانا بەتوانایە، کەسی زانا هێزی زیاد دەبێت.

智慧人大有能力； 有知识的人力上加力。

6 بێگومان بە ڕاوێژەوە شەڕ دەکەیت، سەرکەوتنیش بە زۆری ئامۆژگارانە.

你去打仗，要凭智谋； 谋士众多，人便得胜。

7 دانایی بەرزە بۆ گێل، لە کۆڕی ناو دەروازەدا دەمی لێک ناکاتەوە.

智慧极高，非愚昧人所能及， 所以在城门内不敢开口。

8 ئەوەی بیر لە خراپە بکاتەوە، بە تەڵەکەباز ناودەبردرێت.

设计作恶的， 必称为奸人。

9 پیلانی گێلایەتی گوناهە، خەڵک قێزیان لە گاڵتەجاڕە.

愚妄人的思念乃是罪恶； 亵慢者为人所憎恶。

10 ئەگەر ورە بەردەیت لە ڕۆژی تەنگانە، بێ هێزیت!

你在患难之日若胆怯， 你的力量就微小。

11 ئەوانە دەرباز بکە کە بۆ مردن دەبردرێن و لەوانەی بۆ سەربڕین پاڵخراون، کەمتەرخەم مەبە.

人被拉到死地，你要解救； 人将被杀，你须拦阻。

12 ئەگەر بڵێی: «ئەوەتا ئەمەم نەزانیوە،» ئایا هەڵسەنگێنەری دڵەکان تێناگات؟ ئەوەی گیانت دەپارێزێت ئایا نازانێت؟ ئایا سزای مرۆڤ بەپێی کردەوەکانی ناداتەوە؟

你若说：这事我未曾知道， 那衡量人心的岂不明白吗？ 保守你命的岂不知道吗？ 他岂不按各人所行的报应各人吗？

13 ڕۆڵە، هەنگوین بخۆ، چونکە باشە و شیلەی هەنگوین لە گەرووت شیرینە،

我儿，你要吃蜜，因为是好的； 吃蜂房下滴的蜜便觉甘甜。

14 هەروەها بزانە دانایی بۆ گیانت بەم جۆرەیە. ئەگەر دانایی بدۆزیتەوە دواڕۆژت دەبێت و ئومێدبڕ نابیت.

你心得了智慧，也必觉得如此。 你若找着，至终必有善报； 你的指望也不致断绝。

15 وەک خراپەکار خۆت مەڵاس مەدە بۆ ماڵی کەسی ڕاستودروست، هەڵمەکوتە سەر جێی حەسانەوەی،

你这恶人，不要埋伏攻击义人的家； 不要毁坏他安居之所。

16 چونکە کەسی ڕاستودروست حەوت جار دەکەوێت و هەڵدەستێتەوە، بەڵام کارەسات بەدکاران تێکدەشکێنێت.

因为，义人虽七次跌倒，仍必兴起； 恶人却被祸患倾倒。

17 بە ساتمەکردنی دوژمنت شاد مەبە، بە کەوتنیشی دڵت خۆش نەبێت،

你仇敌跌倒，你不要欢喜； 他倾倒，你心不要快乐；

18 نەوەک یەزدان ببینێت و بەلایەوە خراپ بێت، جا تووڕەیی خۆی لێ بگێڕێتەوە.

恐怕耶和华看见就不喜悦， 将怒气从仇敌身上转过来。

19 مەراق لە خراپەکاران مەخۆ، ئیرەیی بە بەدکاران مەبە،

不要为作恶的心怀不平， 也不要嫉妒恶人；

20 چونکە خراپەکار دواڕۆژی نابێت و چرای بەدکاران دەکوژێتەوە.

因为，恶人终不得善报； 恶人的灯也必熄灭。

21 ڕۆڵە، لە یەزدان و پاشا بترسە، تێکەڵی یاخیبووەکان مەبە،

我儿，你要敬畏耶和华与君王， 不要与反复无常的人结交，

22 چونکە بەڵایان لەپڕ دێت، بەڵای هەردووکیان کێ دەیزانێت؟

因为他们的灾难必忽然而起。 耶和华与君王所施行的毁灭， 谁能知道呢？

23 هەروەها ئەمەش قسەی دانایانە: لایەنگریکردن لە دادوەری باش نییە.

以下也是智慧人的箴言： 审判时看人情面是不好的。

24 ئەوەی بە بەدکار بڵێت: «تۆ بێتاوانی،» گەلان نەفرەتی لێ دەکەن و نەتەوەکان تاوانباری دەکەن.

对恶人说“你是义人”的， 这人万民必咒诅，列邦必憎恶。

25 بەڵام ئەوانەی بەدکار تاوانبار دەکەن دەکەونە خۆشی و بەرەکەتی باشیان بەسەردا دەڕژێت.

责备恶人的，必得喜悦； 美好的福也必临到他。

26 وەڵامی ڕاست وەک ماچی لێوە.

应对正直的，犹如与人亲嘴。

27 کاروباری خۆت لە دەرەوە ڕاپەڕێنە و لە کێڵگەکەت ئامادەی بکە، دوای ئەمە ماڵی خۆت بنیاد بنێ.

你要在外头预备工料， 在田间办理整齐， 然后建造房屋。

28 بەبێ هۆ لە دژی دراوسێکەت شایەتی مەدە، بە لێوەکانت فێڵ مەکە.

不可无故作见证陷害邻舍， 也不可用嘴欺骗人。

29 مەڵێ: «چی لێکردووم، ئاوای لێ دەکەم، سزای ئەو پیاوە بەپێی کردەوەکەی دەدەمەوە.»

不可说：人怎样待我，我也怎样待他； 我必照他所行的报复他。

30 بەلای کێڵگەی پیاوی تەمبەڵ تێپەڕیم، بەلای ڕەزەمێوی کەسی تێنەگەیشتووش.

我经过懒惰人的田地、 无知人的葡萄园，

31 چقڵ هەمووی داگرتبوو، گەزگەزکە هەمووی داپۆشی بوو، کەڵەکە بەردەکانی ڕووخابوو.

荆棘长满了地皮， 刺草遮盖了田面， 石墙也坍塌了。

32 تەماشام کرد و لە دڵی خۆمدا لێکم دایەوە، بینیم و وانەم لێ وەرگرت:

我看见就留心思想； 我看着就领了训诲。

33 کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان،

再睡片时，打盹片时， 抱着手躺卧片时，

34 ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار.

你的贫穷就必如强盗速来， 你的缺乏仿佛拿兵器的人来到。