پەندەکانی سلێمان 10

1 پەندەکانی سلێمان: کوڕی دانا باوکی شاد دەکات، بەڵام کوڕی گێل دڵتەنگییە بۆ دایکی.

The proverbs of Solomon. A wise son makes a glad father; but a foolish son brings grief to his mother.

2 بێ سوودە گەنجینەی داهاتی ناڕەوایی، بەڵام ڕاستودروستی فریادەکەوێت لە مردن.

Treasures of wickedness profit nothing, but righteousness delivers from death.

3 یەزدان ناهێڵێت ڕاستودروستان تووشی برسیێتی بن، بەڵام ئارەزووی بەدکاران بەتاڵ دەکاتەوە.

The LORD will not allow the soul of the righteous to go hungry, but he thrusts away the desire of the wicked.

4 دەستی تەمبەڵ دەبێتە هۆی هەژاری، بەڵام دەستی کۆڵنەدەر دەوڵەمەندی بەدواوەیە.

He becomes poor who works with a lazy hand, but the hand of the diligent brings wealth.

5 ئەوەی لە هاوین کۆدەکاتەوە، کوڕێکی وریایە، بەڵام ئەو کوڕەی لە کاتی دروێنەدا دەخەوێت، مایەی شەرمەزارییە.

He who gathers in summer is a wise son, but he who sleeps during the harvest is a son who causes shame.

6 بەرەکەت بۆ سەر ڕاستودروستانە، بەڵام دەمی بەدکاران توندڕەوی دەشارێتەوە.

Blessings are on the head of the righteous, but violence covers the mouth of the wicked.

7 یادکردنەوەی ڕاستودروستان بۆ بەرەکەتە، بەڵام ناوی بەدکاران دەڕزێت.

The memory of the righteous is blessed, but the name of the wicked will rot.

8 ئەوەی دڵی دانا بێت فەرمان وەردەگرێت، بەڵام گێلی زۆربڵێ وێران دەبێت.

The wise in heart accept commandments, but a chattering fool will fall.

9 ئەوەی ڕێگای ڕاست بگرێت ئاسوودە دەبێت، بەڵام ئەوەی ڕێگای خوار بگرێت لێی ئاشکرا دەبێت.

He who walks blamelessly walks surely, but he who perverts his ways will be found out.

10 چاوقوچان دەبێتە هۆی ئازار، گێلی زۆربڵێش دەکەوێت.

The one who winks with the eye causes trouble, but the one who boldly rebukes makes peace.

11 دەمی کەسی ڕاستودروست سەرچاوەی ژیانە، بەڵام دەمی بەدکاران توندڕەوی دەشارێتەوە.

The mouth of the righteous is a spring of life, but violence covers the mouth of the wicked.

12 ڕق ناکۆکی دەوروژێنێت، بەڵام خۆشەویستی هەموو یاخیبوونێک دادەپۆشێت.

Hatred stirs up strife, but love covers all wrongs.

13 لە لێوەکانی تێگەیشتوو دانایی هەیە، کوتەکیش بۆ پشتی تێنەگەیشتووانە.

Wisdom is found on the lips of him who has discernment, but a rod is for the back of him who is void of understanding.

14 داناکان زانیاری کۆدەکەنەوە، بەڵام دەمی گێل فەوتانێکی نزیکە.

Wise men lay up knowledge, but the mouth of the foolish is near ruin.

15 سامانی دەوڵەمەند شاری قەڵابەندیەتی، بەڵام فەوتانی هەژاران نەدارییانە.

The rich man's wealth is his strong city. The destruction of the poor is their poverty.

16 کرێی کەسی ڕاستودروست ژیانە، بەڵام داهاتی بەدکار گوناهە.

The labor of the righteous leads to life. The increase of the wicked leads to sin.

17 ئەوەی چاوی لە تەمبێکردنە لەسەر ڕێچکەی ژیانە، بەڵام ئەوەی واز لە سەرزەنشت بهێنێت گومڕا دەبێت.

He is in the way of life who heeds correction, but he who forsakes reproof leads others astray.

18 ئەوەی ڕق بشارێتەوە لێوەکانی درۆ دەکەن، ئەوەی بوختان بڵاو بکاتەوە گێلە.

He who hides hatred has lying lips. He who utters a slander is a fool.

19 قسەی زۆر بێ گوناه نابێت، بەڵام ئەوەی زمانی خۆی بگرێت وریایە.

In the multitude of words there is no lack of disobedience, but he who restrains his lips does wisely.

20 زمانی کەسی ڕاستودروست زیوی پوختەکراوە، بەڵام دڵی بەدکاران کەم بەهایە.

The tongue of the righteous is like choice silver. The heart of the wicked is of little worth.

21 لێوەکانی کەسی ڕاستودروست ڕابەرایەتی زۆر کەس دەکەن، بەڵام گێلەکان بە تێنەگەیشتوویی دەمرن.

The lips of the righteous feed many, but the foolish die for lack of understanding.

22 بەرەکەتی یەزدان دەوڵەمەندی بەدواوەیە و هیچ زەحمەتێکیش ناخاتە پاڵی.

The LORD's blessing brings wealth, and he adds no trouble to it.

23 وەک پێکەنینە بۆ گێل بەدکاری کردن، بەڵام دانایی بۆ کەسی تێگەیشتوو.

It is a fool's pleasure to do wickedness, but wisdom is a man of understanding's pleasure.

24 ئەوەی بەدکار لێی دەترسێت، بەسەری دێت، ئەوەی ڕاستودروستانیش ئارەزووی دەکەن، پێیان دەبەخشرێت.

What the wicked fear, will overtake them, but the desire of the righteous will be granted.

25 وەک تێپەڕبوونی گەردەلوول خراپەکاریش ئاوا نامێنێت، بەڵام کەسی ڕاستودروست هەتاهەتایە جێگیر دەبێت.

When the whirlwind passes, the wicked is no more; but the righteous stand firm forever.

26 وەک سرکە بۆ ددان و دووکەڵ بۆ چاو، کەسی تەمبەڵیش بۆ ئەوانەی دەینێرن ئاوایە.

As vinegar to the teeth, and as smoke to the eyes, so is the sluggard to those who send him.

27 لەخواترسی ڕۆژانی ژیانت زیاد دەکات، بەڵام ساڵانی بەدکاران کورت دەبێت.

The fear of the LORD prolongs days, but the years of the wicked shall be shortened.

28 هیوای ڕاستودروستان خۆشییە، بەڵام ئاواتی بەدکاران لەناودەچێت.

The prospect of the righteous is joy, but the hope of the wicked will perish.

29 ڕێگای یەزدان پەناگایە بۆ ئەوانەی ڕێگای ڕاست بگرن، بەڵام لەناوچوونە بۆ ئەوانەی خراپە دەکەن.

The way of the LORD is a stronghold to the upright, but it is a destruction to evildoers.

30 کەسی ڕاستودروست هەرگیز نالەقێت، بەڵام خراپەکاران لە خاکەکە نیشتەجێ نابن.

The righteous will never be removed, but the wicked will not dwell in the land.

31 دەمی کەسی ڕاستودروست دانایی لێ دەڕوێت، بەڵام زمانی درۆودەلەسە دەبڕدرێتەوە.

The mouth of the righteous brings forth wisdom, but the perverse tongue will be cut off.

32 لێوەکانی کەسی ڕاستودروست پەسەندیی دەزانن، بەڵام دەمی بەدکاران درۆودەلەسە.

The lips of the righteous know what is acceptable, but the mouth of the wicked is perverse.