Ruku 24
1 Hanki ese knazupa Sonta nanterana rumsa osu'nege'za, mananentake'zama tro hu'nazaza eri'za Jisasi afufga'ama havegampi ome ante'narega vu'naze.
Τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων, ὄρθρου βαθέος, ἦλθον ἐπὶ τὸ μνῆμα, φέρουσαι ἃ ἡτοίμασαν ἀρώματα, καί τινες σὺν αὐταῖς.
2 Hagi zamagrama vu'za ome kazana, ana havegante'ma runkanire'nea havea rezahe hutrenage'za ke'naze.
Εὗρον δὲ τὸν λίθον ἀποκεκυλισμένον ἀπὸ τοῦ μνημείου.
3 Hianagi zamagrama havegampima ufre'za kazana, Ramofo Jisasi avufga omnenege'za ome ke'naze.
Καὶ εἰσελθοῦσαι οὐχ εὗρον τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ.
4 Avufa'a nonke'za tusi zamagesa nentahizageno, masanentake huno efeke kukena hu'na'a netremoke ame hu'ne anante otinake'za,
Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ διαπορεῖσθαι αὐτὰς περὶ τούτου, καὶ ἰδού, δύο ἄνδρες ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθήσεσιν ἀστραπτούσαις·
5 ana a'nemo'za zamagogogu nehu'za, kepri hu'za mani'nageno, ana netremoke anage hu'ne zamasami'na'e. Na'a higeta kasefa huno mani'nea vahekura, fri vahe kumapina nehakraze?
ἐμφόβων δὲ γενομένων αὐτῶν, καὶ κλινουσῶν τὸ πρόσωπον εἰς τὴν γῆν, εἶπον πρὸς αὐτάς, Τί ζητεῖτε τὸν ζῶντα μετὰ τῶν νεκρῶν;
6 Amafina Agra omanine, frinefintira ko oti'ne. Hanki tamagranema Galili mani'neno tamasami'nea kegu tamagesa antahiho.
Οὐκ ἔστιν ὧδε, ἀλλ᾿ ἠγέρθη· μνήσθητε ὡς ἐλάλησεν ὑμῖν, ἔτι ὢν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ,
7 Vahe'mofo Mofavrea kumike vahe'mofo zamazampi avrentena, rugeka zafare ahesnageno friteno, tagufa kna manino otigahie, huno hu'nea kegu tamagesa antahiho,
λέγων ὅτι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου παραδοθῆναι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων ἁμαρτωλῶν, καὶ σταυρωθῆναι, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστῆναι.
8 hu'ne nehake'za ana a'nemo'za Jisasi'ma hu'nea kegu zamagesa nentahi'za,
Καὶ ἐμνήσθησαν τῶν ῥημάτων αὐτοῦ,
9 ana havegana atre'za rukrehe hu'za vu'za, 11ni'a amagema nentaza naga'ane, ruga'amokizminena maka nanekea ome zamasmi vagare'naze.
καὶ ὑποστρέψασαι ἀπὸ τοῦ μνημείου, ἀπήγγειλαν ταῦτα πάντα τοῖς ἕνδεκα καὶ πᾶσι τοῖς λοιποῖς.
10 Hanki ana a'nemokizmi zamagi'a, Makdala kumateti' a' Mariaki, magora Joanaki, Jemisi nerera agi'a Maria ene, mago'a a'nemo'zane, ana nanekea aposolo nagara ome zmasami'naze.
Ἦσαν δὲ ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία καὶ Ἰωάννα καὶ Μαρία Ἰακώβου, καὶ αἱ λοιπαὶ σὺν αὐταῖς, αἳ ἔλεγον πρὸς τοὺς ἀποστόλους ταῦτα.
11 Hianagi anankema nentahiza amne kehaze nehu'za, anankegura zamentinti osu'naze.
Καὶ ἐφάνησαν ἐνώπιον αὐτῶν ὡσεὶ λῆρος τὰ ῥήματα αὐτῶν, καὶ ἠπίστουν αὐταῖς.
12 Hianagi Pita'a otino agareno vuno havegante ome kepri huno agu'afi keana, efeke tavravema ana kinte'naza tavravege me'negeno negeno, rukrahe huno anazanku tusiza huno agesa antahime vu'ne.
Ὁ δὲ Πέτρος ἀναστὰς ἔδραμεν ἐπὶ τὸ μνημεῖον, καὶ παρακύψας βλέπει τὰ ὀθόνια κείμενα μόνα· καὶ ἀπῆλθε πρὸς ἑαυτὸν θαυμάζων τὸ γεγονός.
13 Ana zupage tare amagema nenta'a disaipol netremokea Emeus nehaza kumate vu'na'e. Ana kumateti Jerusalemi vanazana 11 kilomitanaza me'ne.
Καὶ ἰδού, δύο ἐξ αὐτῶν ἦσαν πορευόμενοι ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ εἰς κώμην ἀπέχουσαν σταδίους ἑξήκοντα ἀπὸ Ἱερουσαλήμ, ᾗ ὄνομα Ἐμμαούς.
14 Zanagra maka'za fore'ma hu'nea zanku naneke hume nevakeno,
Καὶ αὐτοὶ ὡμίλουν πρὸς ἀλλήλους περὶ πάντων τῶν συμβεβηκότων τούτων.
15 Jisasi'a Agra'a ehanatige'za magoka ana netrene vu'naze.
Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὁμιλεῖν αὐτοὺς καὶ συζητεῖν, καὶ αὐτὸς ὁ Ἰησοῦς ἐγγίσας συνεπορεύετο αὐτοῖς.
16 Hianagi zanavurgamofona rehiza higene Jisasi'e huke ke anke orena'e.
Οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν ἐκρατοῦντο τοῦ μὴ ἐπιγνῶναι αὐτόν.
17 Jisasi'a anage huno zanasami'ne, Na'anku ama nanekea tanagra hugantugma hutna nea'e? huno znantahigegene anante zanasunku nehuke uoti'na'e.
Εἶπε δὲ πρὸς αὐτούς, Τίνες οἱ λόγοι οὗτοι οὓς ἀντιβάλλετε πρὸς ἀλλήλους περιπατοῦντες, καί ἐστε σκυθρωποί;
18 Hagi magomofo agi'a Kriopasi'e nehaza ne'mo ana kemofo nona'a huno, kagrake'za Jerusalemi nantu antenka ne-enka amagnafima fore hu'nea zana ontahi'nano?
Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ εἷς, ᾧ ὄνομα Κλεοπᾶς, εἶπε πρὸς αὐτόν, Σὺ μόνος παροικεῖς ἐν Ἱερουσαλήμ, καὶ οὐκ ἔγνως τὰ γενόμενα ἐν αὐτῇ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις;
19 Jisasi'a anage huno zanasami'ne, Nanknaza fore hu'negeta neha'e? Higeno Nazareti Jisasinte'ma fore hu'nea zanku nehu'e. Agra kasnampa ne'kino, Anumzamofo avure'ene, maka vahe'mofo avurera, eri'zama'amo'ene keamo'enana hanavenentake hu'nea ne'ma,
Καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Ποῖα; Οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ, Τὰ περὶ Ἰησοῦ τοῦ Ναζωραίου, ὃς ἐγένετο ἀνὴρ προφήτης δυνατὸς ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ ἐναντίον τοῦ Θεοῦ καὶ παντὸς τοῦ λαοῦ·
20 ugagota pristi vahe'mo'zane, kva vahetimo'zane ahesageno frisniegu, avarezamizage'za ahe'za keka zafare hantinaza ne'ku nehu'e.
ὅπως τε παρέδωκαν αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἄρχοντες ἡμῶν εἰς κρίμα θανάτου, καὶ ἐσταύρωσαν αὐτόν.
21 Hianagi tagrama tagesa antahunana, Israeli vahe'mota knazantifinti tahoke ahesia nere huta nentahune. Tamage, ama anazama fore'ma hu'neana 3'a zagegna evu'ne.
Ἡμεῖς δὲ ἠλπίζομεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ μέλλων λυτροῦσθαι τὸν Ἰσραήλ. Ἀλλά γε σὺν πᾶσι τούτοις τρίτην ταύτην ἡμέραν ἄγει σήμερον ἀφ᾿ οὗ ταῦτα ἐγένετο.
22 Hianagi tagripinti ana havegante nanterame ome ke'naza, a'nemo'za antri hu'na ke eme tasamiza,
Ἀλλὰ καὶ γυναῖκές τινες ἐξ ἡμῶν ἐξέστησαν ἡμᾶς, γενόμεναι ὄρθριαι ἐπὶ τὸ μνημεῖον·
23 avufa'a omne'nege'za ome negazageno, avana kazankna huke, tare ankero netremoke, kasefa huno Jisasi'a mani'ne huke huna'a naneke eme tasami'naze.
καὶ μὴ εὑροῦσαι τὸ σῶμα αὐτοῦ, ἦλθον λέγουσαι καὶ ὀπτασίαν ἀγγέλων ἑωρακέναι, οἳ λέγουσιν αὐτὸν ζῇν.
24 Hagi tagripinti mago'amo'za havegantega anaza ome kenaku vu'naze. Mika zanku'ma ana anemo'za hu'nazaza ome kazanagi, Jisasina onke'naze.
Καὶ ἀπῆλθόν τινες τῶν σὺν ἡμῖν ἐπὶ τὸ μνημεῖον, καὶ εὗρον οὕτω καθὼς καὶ αἱ γυναῖκες εἶπον· αὐτὸν δὲ οὐκ εἶδον.
25 Jisasi'a amanage huno zanasami'ne, Kasnampa vahe'mo'za hu'naza maka nanekegura negi nenetma tamagu'afina tamentintia nosaze!
Καὶ αὐτὸς εἶπε πρὸς αὐτούς, Ὦ ἀνόητοι καὶ βραδεῖς τῇ καρδίᾳ τοῦ πιστεύειν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐλάλησαν οἱ προφῆται·
26 Kraisi'a ataza eriteno, masa'afi ufresiana, knarera osugahio? I'o.
οὐχὶ ταῦτα ἔδει παθεῖν τὸν Χριστόν, καὶ εἰσελθεῖν εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ;
27 Huteno anante agafa huno, Mosesinteti vuno maka kasnampa vahe'mo'zama, Agrikuma hu'za krente'naza kea eriama huno zanasamime vu'ne.
Καὶ ἀρξάμενος ἀπὸ Μωσέως καὶ ἀπὸ πάντων τῶν προφητῶν, διηρμήνευεν αὐτοῖς ἐν πάσαις ταῖς γραφαῖς τὰ περὶ ἑαυτοῦ.
28 Hagi zanagrama vunaku'ma hu'na'a kumate unehanatizageno, Jisasi'a ana kumara agatereno vaniaza hu'ne.
Καὶ ἤγγισαν εἰς τὴν κώμην οὗ ἐπορεύοντο· καὶ αὐτὸς προσεποιεῖτο πορρωτέρω πορεύεσθαι.
29 Hianagi hanavetike agaterenka ovugahane huke zanagra nehuke, hani huza nehianki masetenka vanane hu'ne kazigazi hakeno, ana nompi zanagrane umareri'ne.
Καὶ παρεβιάσαντο αὐτόν, λέγοντες, Μεῖνον μεθ᾿ ἡμῶν, ὅτι πρὸς ἑσπέραν ἐστί, καὶ κέκλικεν ἡ ἡμέρα. Καὶ εἰσῆλθε τοῦ μεῖναι σὺν αὐτοῖς.
30 Jisasima nezama nenaku trate umanineno breti erino, Anumzamofo susu hunteteno, tamanasino agafa huno neznamigeno,
Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ κατακλιθῆναι αὐτὸν μετ᾿ αὐτῶν, λαβὼν τὸν ἄρτον εὐλόγησε, καὶ κλάσας ἐπεδίδου αὐτοῖς.
31 zanavurgamo hari higeke Jisasi'e huke ke ankenerakeno, Jisasi'a ru fanane hu'ne.
Αὐτῶν δὲ διηνοίχθησαν οἱ ὀφθαλμοί, καὶ ἐπέγνωσαν αὐτόν· καὶ αὐτὸς ἄφαντος ἐγένετο ἀπ᾿ αὐτῶν.
32 Zanagra zanagra anage hu'na'e, kantegama neokenoma keagama nerasamino, Anumzamofo avontafepinti kema eriama nehigeno'a, tagu'amo'a otianagi, keta antahita osu'no'e.
Καὶ εἶπον πρὸς ἀλλήλους, Οὐχὶ ἡ καρδία ἡμῶν καιομένη ἦν ἐν ἡμῖν, ὡς ἐλάλει ἡμῖν ἐν τῇ ὁδῷ, καὶ ὡς διήνοιγεν ἡμῖν τὰς γραφάς;
33 Zanagra anage nehuke, ame huke rukrehe huke Jerusalemi kumate vu'na'e. Jisasima amage'ma nentaza 11ni'a disaipol naga'mo'zane, mago'a naga'moza'nena eri atru hu'nage'za ome nezmagake'za,
Καὶ ἀναστάντες αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ὑπέστρεψαν εἰς Ἱερουσαλήμ, καὶ εὗρον συνηθροισμένους τοὺς ἕνδεκα καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς,
34 Zamagra anage hu'naze, tamage Ramo'a otino, Saimoninte ufore hu'ne! Hu'za nehazageke,
λέγοντας ὅτι Ἠγέρθη ὁ Κύριος ὄντως, καὶ ὤφθη Σίμωνι.
35 ana amagema nenta'a disaipol netremoke kantega fore hu'neazane, breti erino tamanasino znamigeke, Jisasina ke ankerena'a agenke huama hu'na'e.
Καὶ αὐτοὶ ἐξηγοῦντο τὰ ἐν τῇ ὁδῷ, καὶ ὡς ἐγνώσθη αὐτοῖς ἐν τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου.
36 Ana zanku'ma naneke nehazageno'a, Jisasi'a amu'nozimifi efore huno otineno anage hu'ne, Tamarimpa frune maniho.
Ταῦτα δὲ αὐτῶν λαλούντων, αὐτὸς ὁ Ἰησοῦς ἔστη ἐν μέσῳ αὐτῶν, καὶ λέγει αὐτοῖς, Εἰρήνη ὑμῖν.
37 Hianagi zamagra havi avamu negone hu'za zamagesa nentahi'za, antri hu'za koro hu'naze.
Πτοηθέντες δὲ καὶ ἔμφοβοι γενόμενοι ἐδόκουν πνεῦμα θεωρεῖν.
38 Ana nehazageno Jisasi'a anage huno zmasamine. Nahigeta korera nehuta, tare tamagutmagesa nentahize?
Καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Τί τεταραγμένοι ἐστέ, καὶ διὰ τί διαλογισμοὶ ἀναβαίνουσιν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;
39 Ama Nagrani'a mani'noanki nagane, nazanena navako hutma keho. Na'ankure Nagrima hu'neaza huno, hankromofona avufgane zaferinanena omane'ne.
Ἴδετε τὰς χεῖράς μου καὶ τοὺς πόδας μου, ὅτι αὐτὸς ἐγώ εἰμι· ψηλαφήσατέ με καὶ ἴδετε, ὅτι πνεῦμα σάρκα καὶ ὀστέα οὐκ ἔχει, καθὼς ἐμὲ θεωρεῖτε ἔχοντα.
40 Anagema huteno'a, agane, azane anamokizmi zameri hu'ne.
Καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐπέδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας.
41 Na'ankure zamagra tusi muse nehu'za, antri nehu'za zamentinti nosazageno, Jisasi'a anage hu'ne, Tamagra mago'a ne'zana ante'nazafi?
Ἔτι δὲ ἀπιστούντων αὐτῶν ἀπὸ τῆς χαρᾶς καὶ θαυμαζόντων, εἶπεν αὐτοῖς, Ἔχετέ τι βρώσιμον ἐνθάδε;
42 Zamagra kre hagege hunte'nea nozame eri amizageno,
Οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ ἰχθύος ὀπτοῦ μέρος, καὶ ἀπὸ μελισσίου κηρίου.
43 anamokizmi zamure erino nenege'za ke'naze.
Καὶ λαβὼν ἐνώπιον αὐτῶν ἔφαγεν.
44 Jisasi'a anage huno zamasmi'ne, Nagra tamagrane mani'nena, anage hu'noe, maka kema Nagrikuma hu'za Mosese kasegefine, kasnampa vahe'mo'za krenaza kefine, zagame avontafepima krente'nea zamo'a nena'a fore hugahie.
Εἶπε δὲ αὐτοῖς, Οὗτοι οἱ λόγοι οὓς ἐλάλησα πρὸς ὑμᾶς ἔτι ὢν σὺν ὑμῖν, ὅτι δεῖ πληρωθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα ἐν τῷ νόμῳ Μωσέως καὶ προφήταις καὶ ψαλμοῖς περὶ ἐμοῦ.
45 Anante Jisasi'a zamaza huno antahintahizmia zamazeri ama hige'za, maka Anumzamofo avontafepima krente'nea kea antahini hu'naze.
Τότε διήνοιξεν αὐτῶν τὸν νοῦν, τοῦ συνιέναι τὰς γραφάς·
46 Agra anage huno zamasami'ne, Avontafepina amanage huno krente'ne, Kraisina ahesageno ata erino friteno, tagufa knare otigahie.
καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὅτι Οὕτω γέγραπται, καὶ οὕτως ἔδει παθεῖν τὸν Χριστόν, καὶ ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ,
47 Vahe'mo'za Agri agifi, zamagu'a rukrahe hanageno, Anumzamo'a kefozazimi eritrezamantesia kea, Jerusalemi kumate erigafa hute'za, mika kokankoka vahete vugahaze.
καὶ κηρυχθῆναι ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ μετάνοιαν καὶ ἄφεσιν ἁμαρτιῶν εἰς πάντα τὰ ἔθνη, ἀρξάμενον ἀπὸ Ἱερουσαλήμ.
48 Tamagra Nagritema fore higetma ke'naza zana huama hugahaze.
Ὑμεῖς δέ ἐστε μάρτυρες τούτων.
49 Hanki antahiho, Nafa'nimo huvempa huno tamigahue hu'nemofona, huntesugeno tamagrite egahie. Hu'neanagi tamagra (Jerusalemi) rankumapi manineta monafinti hanavea eriteta vuta eta hiho.
Καὶ ἰδού, ἐγὼ ἀποστέλλω τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρός μου ἐφ᾿ ὑμᾶς· ὑμεῖς δὲ καθίσατε ἐν τῇ πόλει Ἱερουσαλήμ, ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν ἐξ ὕψους.
50 Jisasi'a anage huteno zamavareno Betani vuno azana erisaga hunagamuteno, asomu ke huzmante'ne.
Ἐξήγαγε δὲ αὐτοὺς ἔξω ἕως εἰς Βηθανίαν· καὶ ἐπάρας τὰς χεῖρας αὐτοῦ εὐλόγησεν αὐτούς.
51 Anama hunezmantegeno, Anumzamo'a avregeno zmatreno monafi mareri'ne.
Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εὐλογεῖν αὐτὸν αὐτούς, διέστη ἀπ᾿ αὐτῶν, καὶ ἀνεφέρετο εἰς τὸν οὐρανόν.
52 Zamagra mono huntete'za, tusi musenkase hume Jerusalemi kumate ete vu'naze.
Καὶ αὐτοὶ προσκυνήσαντες αὐτόν, ὑπέστρεψαν εἰς Ἱερουσαλὴμ μετὰ χαρᾶς μεγάλης·
53 Ana hute'za ra mono nompi mareri'za Anumzamofo agi erisaga huvava hu'naze.
καὶ ἦσαν διὰ παντὸς ἐν τῷ ἱερῷ, αἰνοῦντες καὶ εὐλογοῦντες τὸν Θεόν. Ἀμήν.
