Ruku 2
1 Hagi ana knafi mika Romu kamani vahe'mo'za kva hu'naza mopafina, Romu rankva ne' agi'a Sisa Ogastusi'a kasege erinteno, maka vahe'mo'za zamagia eme kreho hu'ne.
Ἐγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, ἐξῆλθε δόγμα παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου, ἀπογράφεσθαι πᾶσαν τὴν οἰκουμένην.
2 Hagi Siria mopafina Kuiriniasi Gavana mani'nere, ana knafi ese kna agafa hu'za zamagia kre'naze.
Αὕτη ἡ ἀπογραφὴ πρώτη ἐγένετο ἡγεμονεύοντος τῆς Συρίας Κυρηνίου.
3 Ana hige'za maka vahe'mo'za zamagi kre'naku mopa agafa zimire vutere hu'naze.
Καὶ ἐπορεύοντο πάντες ἀπογράφεσθαι, ἕκαστος εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν.
4 Josefe'a agranena kini ne' Deviti nagapinti ne'kino, Nazareti kuma Galili kazigati atreno, Betlehemue nehaza Deviti kumate vu'ne.
Ἀνέβη δὲ καὶ Ἰωσὴφ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας, ἐκ πόλεως Ναζαρέθ, εἰς τὴν Ἰουδαίαν, εἰς πόλιν Δαβίδ, ἥτις καλεῖται Βηθλέεμ, διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς Δαβίδ,
5 Josefe'a a'isa kinte'nea a' nevareno, Kamani vahe'mo'za zanagima krenagu amu'ene hu'negene vu'na'e.
ἀπογράψασθαι σὺν Μαριὰμ τῇ μεμνηστευμένῃ αὐτῷ γυναικί, οὔσῃ ἐγκύῳ.
6 Hagi anantega umaninakeno, Mariana mofavrema kasentesia kna egeno,
Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ εἶναι αὐτοὺς ἐκεῖ, ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ τεκεῖν αὐτήν.
7 ese ne' mofavre kasenteno tavravenu ano vazino, bulimakamofo ne'za zuompafi antegeno mase'ne. Na'ankure miza seno mase nontamina ana mika vahe'moke hiza higeno'e.
Καὶ ἔτεκε τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτόν, καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι.
8 Hagi ana kuma tva'onte, sipisipi kva vahe'mo'za kenage sipisipia kva hu'za megi'a mani'nageno,
Καὶ ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες καὶ φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν.
9 ame huno ankeromo efore nehigeno, Ramofo masa'amo anamokizmi remsa hunezmantege'za koro hu'naze.
Καὶ ἰδού, ἄγγελος Κυρίου ἐπέστη αὐτοῖς, καὶ δόξα Κυρίου περιέλαμψεν αὐτούς· καὶ ἐφοβήθησαν φόβον μέγαν.
10 Hianagi ankeromo anage huno zamasami'ne, Kore osuta antahi so'e hiho, nagra Knare Musenke eri'na neonkino, maka ama mopafi vahe'mo'za tusi muse hugahaze.
Καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὁ ἄγγελος, Μὴ φοβεῖσθε· ἰδοὺ γάρ, εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαρὰν μεγάλην, ἥτις ἔσται παντὶ τῷ λαῷ·
11 Na'ankure menina Deviti kumatera, tamagri'ma tamagu'vazinia mofavre kasente'ne. Hanki ana nera Ramo, Kraisi'e.
ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστὸς Κύριος, ἐν πόλει Δαβίδ.
12 Hanki avame'za ome kesnazana amana hu'ne, ana mofavre tavaravefi antegafino bulimakao ne'za zuompafi ante'nenketa ome kegahaze.
Καὶ τοῦτο ὑμῖν τὸ σημεῖον· εὑρήσετε βρέφος ἐσπαργανωμένον, κείμενον ἐν τῇ φάτνῃ.
13 Anage nehigeno, ame huno rama'a ankeromo'za monafinti anante efore hu'za, Anumzamofo agi erisaga nehu'za anage hu'za,
Καὶ ἐξαίφνης ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου, αἰνούντων τὸν Θεόν, καὶ λεγόντων,
14 Monafi marerisa kumapi nemania Anumzamo'a Ra agi erino. Hagi mopafina vahe'mo'za zamarimpa frune maniho. Anumzamo'a rimpa fru huzmante!
Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη· ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία.
15 Anage hute'za ankero vahe'mo'za zamatre'za monafi ete marerizage'za, sipisipi afu kva vahe'mo'za zamagragura anage hu'naze, Erinketa Ramo'ma menina Betlehemu kumate hentofazana forehie huno tasamiazana ome kesune.
Καὶ ἐγένετο, ὡς ἀπῆλθον ἀπ᾿ αὐτῶν εἰς τὸν οὐρανὸν οἱ ἄγγελοι, καὶ οἱ ἄνθρωποι οἱ ποιμένες εἶπον πρὸς ἀλλήλους, Διέλθωμεν δὴ ἕως Βηθλέεμ, καὶ ἴδωμεν τὸ ῥῆμα τοῦτο τὸ γεγονός, ὃ ὁ Κύριος ἐγνώρισεν ἡμῖν.
16 Nehu'za ame hu'za oti'za vu'za ome kazana Maria'ene Josefekea, mofavre'zinia bulimakamofo ne'za zuompafi antemase nege'za ome ke fore hu'naze.
Καὶ ἦλθον σπεύσαντες, καὶ ἀνεῦρον τήν τε Μαριὰμ καὶ τὸν Ἰωσήφ, καὶ τὸ βρέφος κείμενον ἐν τῇ φάτνῃ.
17 Sipsipi kva vahe'mo'za ome ke fore nehu'za, ankero vahe'mo'zama ana mofavregu hu'naza kea, nererane nefanena znasami'naze.
Ἰδόντες δὲ διεγνώρισαν περὶ τοῦ ῥήματος τοῦ λαληθέντος αὐτοῖς περὶ τοῦ παιδίου τούτου.
18 Hagi ana kema maka vahe'mo'za antahi'zamo'za, antri nehu'za antahintahi hakare hu'naze.
Καὶ πάντες οἱ ἀκούσαντες ἐθαύμασαν περὶ τῶν λαληθέντων ὑπὸ τῶν ποιμένων πρὸς αὐτούς.
19 Hianagi Maria'a ana nanekema hazankea nentahino, agu'afi ana maka kea nenteno ana kea agera okani'ne.
Ἡ δὲ Μαριὰμ πάντα συνετήρει τὰ ῥήματα ταῦτα, συμβάλλουσα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς.
20 Hagi sipisipi kva vahe'mo'za rukrahe hu'za nevu'za, ankero vahe'mo'za hu'naza kemofo nena'a maka fore hige'za, nege'za nentahiza hu'naza zanku, Anumzamofo muse hunente'za, Agi'a erisaga hume vu'naze.
Καὶ ἐπέστρεψαν οἱ ποιμένες, δοξάζοντες καὶ αἰνοῦντες τὸν Θεὸν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἤκουσαν καὶ εἶδον, καθὼς ἐλαλήθη πρὸς αὐτούς.
21 Hagi 8 knazupa avufa taga nehu'za, agi'a Jisasi'e hu'za antemi'naze. Ana agi'a ankeromo nerera rimpafima fore osu'negeno Jisasi'e hunka agi'a antegahane hu'nea kante ante'za agi'a ante ami'naze.
Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν ἡμέραι ὀκτὼ τοῦ περιτεμεῖν τὸ παιδίον, καὶ ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦς, τὸ κληθὲν ὑπὸ τοῦ ἀγγέλου πρὸ τοῦ συλληφθῆναι αὐτὸν ἐν τῇ κοιλίᾳ.
22 Hagi zamazeri agruhu knama vagaregeno, Mosese kasegemo'ma hu'nea kante ante'ne Josefe ene Mariakea Jisasina avare'ne Ra Anumzamofo aminaku Jerusalemi kumate ra mono nompi vu'na'e.
Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῆς κατὰ τὸν νόμον Μωσέως, ἀνήγαγον αὐτὸν εἰς Ἱεροσόλυμα, παραστῆσαι τῷ Κυρίῳ —
23 Ramofo kasegefi krente'neana, Maka ese ne'mofavrema kasentesiana ramofo ami'nigeno, ruotge mofavre manigahie hu'ne. (Eks-Ati 13:2)
καθὼς γέγραπται ἐν νόμῳ Κυρίου ὅτι Πᾶν ἄρσεν διανοῖγον μήτραν ἅγιον τῷ Κυρίῳ κληθήσεται —
24 Ramofo kasegefi huno, kre sramanama huntesazana, Tare maho namanuro, tare kasefa namanu kre sramana vugahaze hu'nea kante ante'ne ome ana hu'na'e. (Lev-Pri 12:8.)
καὶ τοῦ δοῦναι θυσίαν κατὰ τὸ εἰρημένον ἐν νόμῳ Κυρίου, Ζεῦγος τρυγόνων ἢ δύο νεοσσοὺς περιστερῶν.
25 Hagi mago nera Jerusalemi kumate mani'nea ne' agi'a Simioni'e. Ana nera fatgo nekino, kazigazi huno Anumzamofo amage anteno nevuno, Israeli vahe'mokizmi zamahoke ahesnia vahe fore hanigu avega anteno mani'negeno, Ruotge Avamumo'a agripina avite'ne.
Καὶ ἰδού, ἦν ἄνθρωπος ἐν Ἱερουσαλήμ, ᾧ ὄνομα Συμεών, καὶ ὁ ἄνθρωπος οὗτος δίκαιος καὶ εὐλαβής, προσδεχόμενος παράκλησιν τοῦ Ἰσραήλ, καὶ πνεῦμα ἅγιον ἦν ἐπ᾿ αὐτόν.
26 Ruotge Avamumo korapa averi huno, ofri mani'nenka, Ra Anumzamo taza hania ne' Kraisina huntena fore hinkenka ketenka frigahne, huno asami'negeno antahino mani'ne.
Καὶ ἦν αὐτῷ κεχρηματισμένον ὑπὸ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου, μὴ ἰδεῖν θάνατον πρὶν ἢ ἴδῃ τὸν Χριστὸν Κυρίου.
27 Ana higeno Simionina Ruotage Avamumo azeri otigeno, ra mono nompi marerino umani'negeno, Jisasi nerera ene nefakea avare'ne kasegemoma hu'neaza huke e'na'e.
Καὶ ἦλθεν ἐν τῷ πνεύματι εἰς τὸ ἱερόν· καὶ ἐν τῷ εἰσαγαγεῖν τοὺς γονεῖς τὸ παιδίον Ἰησοῦν, τοῦ ποιῆσαι αὐτοὺς κατὰ τὸ εἰθισμένον τοῦ νόμου περὶ αὐτοῦ,
28 Simioni'a ana mofavre nevareno, Anumzamofo ra agi erisaga nehuno amanage huno hu'ne.
καὶ αὐτὸς ἐδέξατο αὐτὸ εἰς τὰς ἀγκάλας αὐτοῦ, καὶ εὐλόγησε τὸν Θεόν, καὶ εἶπε,
29 Ramoka kazokazo eri'za vaheka'amo'na, huvempa kema hunante'nana zana hago fore hige'na koe. Hagi natrege'na kema hunana kante ante'na narimpa frune fri'neno.
Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, δέσποτα, κατὰ τὸ ῥῆμά σου, ἐν εἰρήνῃ·
30 Na'ankure tahokeno taza hanimofona, nagra navunu koe,
ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου,
31 Kagra korapa retro hunte'namo maka vahe zamufi efore hie.
ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν·
32 Agra masagino maka megi'a vahetera remsa hunezmantena, Israeli vahe kamofona ra agi amigahie.
φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν, καὶ δόξαν λαοῦ σου Ἰσραήλ.
33 Ana mofavremofo nerera'ene nefakea ana kema huntea kegu tusiza hu'ne antri nehune antahintahi hakare hu'na'e.
Καὶ ἦν Ἰωσὴφ καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ θαυμάζοντες ἐπὶ τοῖς λαλουμένοις περὶ αὐτοῦ.
34 Ana huteno, Simioni'a asomu ke hunezmanteno, anage huno Mariana asami'ne, Antahi so'e huo. Ama mofavre kamo'a rama'a Israeli vahe'mofo zamazeri traka nehuno, mago'a nagara zamazeri onetino, mago avame'zankna huno mani'nena, rama'a vahe'mo'za zamefi humigahaze.
Καὶ εὐλόγησεν αὐτοὺς Συμεών, καὶ εἶπε πρὸς Μαριὰμ τὴν μητέρα αὐτοῦ, Ἰδού, οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραήλ, καὶ εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον·
35 Ana hina tamage maka vahe'mofo oku'a antahintahimofona eri ama nehina, kagri'enena asane kazimo tumoka'a reaza hugahie.
καὶ σοῦ δὲ αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία· ὅπως ἂν ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισμοί.
36 Hagi anampina anahu kna huno kasnampa ara agi'a Ana'e, Fanuel mofakino, Asa nagapintire. Ana a'mo ve erino neve'ene 7ni'a kafuzage mani'negeno, neve'a frigetegeno, manime vuno tavava teno mani'ne.
Καὶ ἦν Ἅννα προφῆτις, θυγάτηρ Φανουήλ, ἐκ φυλῆς Ἀσήρ — αὕτη προβεβηκυῖα ἐν ἡμέραις πολλαῖς, ζήσασα ἔτη μετὰ ἀνδρὸς ἑπτὰ ἀπὸ τῆς παρθενίας αὐτῆς,
37 Ana a'mo'a kentoza huno maninegeno kafuzage'amo'a 84'a hu'negeno mono nona notreno, monora Anumzamofona hunenteno, ne'za a'o huno nunamuna kenage'ene feru enena nehuno mani'ne.
καὶ αὕτη χήρα ὡς ἐτῶν ὀγδοήκοντα τεσσάρων — ἣ οὐκ ἀφίστατο ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ, νηστείαις καὶ δεήσεσι λατρεύουσα νύκτα καὶ ἡμέραν.
38 Anama nehigeno anante ana a'mo'a eno, Anumzamofona susu hunenteno, Jerusalemi vahe'ma zamaza huno zamavaresanigu avegama ante'naza mofavre fore hie huno huama huno zamasami'ne.
Καὶ αὕτη αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἐπιστᾶσα ἀνθωμολογεῖτο τῷ Κυρίῳ, καὶ ἐλάλει περὶ αὐτοῦ πᾶσι τοῖς προσδεχομένοις λύτρωσιν ἐν Ἱερουσαλήμ.
39 Hagi Josefe ene Mariakea Ramofo kasegemo'ma hu'neazana ana mika huteke, ete Galili mopare vu'za, Nazarete kumazinire umani'naze.
Καὶ ὡς ἐτέλεσαν ἅπαντα τὰ κατὰ τὸν νόμον Κυρίου, ὑπέστρεψαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν, εἰς τὴν πόλιν αὐτῶν Ναζαρέθ.
40 Ana hu'ne umaninakeno, Mofavre'zinimo nena huno hanave netino, knare antahintahifi avitegeno, Anumzamofo asunkuzamo'a Agrane me'ne.
Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανε, καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι, πληρούμενον σοφίας· καὶ χάρις Θεοῦ ἦν ἐπ᾿ αὐτό.
41 Maka kafuma ne-egeno'a Jisasi nerera ene nefakea, Anumzamo Israeli vahe kinafinti ozmaheno zmagaterenea kna (Pasova) fore'ma nehigekea, Jerusalemi vutere hu'na'e.
Καὶ ἐπορεύοντο οἱ γονεῖς αὐτοῦ κατ᾿ ἔτος εἰς Ἱερουσαλὴμ τῇ ἑορτῇ τοῦ Πάσχα.
42 Hagi Jisasi'a 12fu'a kafuzage higeno, koma neha'aza hu'ne ra knamofo ne'za nenaza kna fore higeke avare'ne marerine vu'na'e.
Καὶ ὅτε ἐγένετο ἐτῶν δώδεκα, ἀναβάντων αὐτῶν εἰς Ἱεροσόλυμα κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἑορτῆς,
43 Hianagi ne'za neknamo vagamaregeno, nontegama vunaku neazageno, Jisasi'a Jerusalemi kumate mani'negene, nerera ene nefakea onke atreke e'na'e.
καὶ τελειωσάντων τὰς ἡμέρας, ἐν τῷ ὑποστρέφειν αὐτούς, ὑπέμεινεν Ἰησοῦς ὁ παῖς ἐν Ἱερουσαλήμ· καὶ οὐκ ἔγνω Ἰωσὴφ καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ·
44 Hianagi zanagrama zanagesa antahi'ana, magoka e'nona vahe'ene ne-e hu'ne nentahine nevakeno kinagase'ne. Kinaga onke'ne rone'zinine, mago'a vahe zamantahigazana, a'o tagranena nome hu'naze.
νομίσαντες δὲ αὐτὸν ἐν τῇ συνοδίᾳ εἶναι, ἦλθον ἡμέρας ὁδόν, καὶ ἀνεζήτουν αὐτὸν ἐν τοῖς συγγενέσι καὶ ἐν τοῖς γνωστοῖς·
45 Hakreke erifore osuke, ete rukrehe huke Jerusalemi ome hakenaku vu'na'e.
καὶ μὴ εὑρόντες αὐτόν, ὑπέστρεψαν εἰς Ἱερουσαλήμ, ζητοῦντες αὐτόν.
46 Hagi 3'a zagegnama enevige'ne, ra mono nompi kasegemofo rempi huzami vahe'mofo amunompi manineno, kema hazana nentahino zamantahige kea nehigeke, ome kene eri fore hu'na'e.
Καὶ ἐγένετο, μεθ᾿ ἡμέρας τρεῖς εὗρον αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ, καθεζόμενον ἐν μέσῳ τῶν διδασκάλων, καὶ ἀκούοντα αὐτῶν, καὶ ἐπερωτῶντα αὐτούς.
47 Hagi Jisasi'ma antahino keno nehuno, kenonazamima hiazankura, maka'mo'za ana kema nentahiza, zamagra antri hu'za hakare antahintahi hu'naze.
Ἐξίσταντο δὲ πάντες οἱ ἀκούοντες αὐτοῦ ἐπὶ τῇ συνέσει καὶ ταῖς ἀποκρίσεσιν αὐτοῦ.
48 Hagi nererake nefake nege'ne, antri nehune, nerera'a anage huno hu'ne. Mofavre timoka na'a higenka amanahu kavukvara hunerantane? Ko, negafa'ene, nagranena amuhohuta kagrikura nehako'e.
Καὶ ἰδόντες αὐτὸν ἐξεπλάγησαν· καὶ πρὸς αὐτὸν ἡ μήτηρ αὐτοῦ εἶπε, Τέκνον, τί ἐποίησας ἡμῖν οὕτως; Ἰδού, ὁ πατήρ σου κἀγὼ ὀδυνώμενοι ἐζητοῦμέν σε.
49 Hianagi Jisasi'a kenona huno, Nahigeta Nagrikura nehaka'e? Nafa'nimofo nompi manigahuanki tanagra ontahina'o?
Καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς, Τί ὅτι ἐζητεῖτέ με; Οὐκ ᾔδειτε ὅτι ἐν τοῖς τοῦ πατρός μου δεῖ εἶναί με;
50 Hianagi anagema hiankemofo agafa'a nerera'ene nefakea antahi amara osu'na'e.
Καὶ αὐτοὶ οὐ συνῆκαν τὸ ῥῆμα ὃ ἐλάλησεν αὐτοῖς.
51 Anante Jisasi'a nerera'ene nefa'ene Nasareti uramino umani'neno, nererane nefane kea amage ante'ne. Hianagi nerera'a maka'zama hiazana agu'afi erintegeno me'ne.
Καὶ κατέβη μετ᾿ αὐτῶν, καὶ ἦλθεν εἰς Ναζαρέθ· καὶ ἦν ὑποτασσόμενος αὐτοῖς. Καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ διετήρει πάντα τὰ ῥήματα ταῦτα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς.
52 Jisasi'a knare antahintahizane hanavene nena nehigeno, Anumzamo'a avesinentegeno, vahe'mo'zanena avesinte'naze.
Καὶ Ἰησοῦς προέκοπτε σοφίᾳ καὶ ἡλικίᾳ, καὶ χάριτι παρὰ Θεῷ καὶ ἀνθρώποις.
