Amsal 22

1 Nama baik lebih berharga dari pada kekayaan besar, dikasihi orang lebih baik dari pada perak dan emas.

Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.

2 Orang kaya dan orang miskin bertemu; yang membuat mereka semua ialah TUHAN.

Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.

3 Kalau orang bijak melihat malapetaka, bersembunyilah ia, tetapi orang yang tak berpengalaman berjalan terus, lalu kena celaka.

Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.

4 Ganjaran kerendahan hati dan takut akan TUHAN adalah kekayaan, kehormatan dan kehidupan.

Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.

5 Duri dan perangkap ada di jalan orang yang serong hatinya; siapa ingin memelihara diri menjauhi orang itu.

Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.

6 Didiklah orang muda menurut jalan yang patut baginya, maka pada masa tuanyapun ia tidak akan menyimpang dari pada jalan itu.

Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.

7 Orang kaya menguasai orang miskin, yang berhutang menjadi budak dari yang menghutangi.

Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.

8 Orang yang menabur kecurangan akan menuai bencana, dan tongkat amarahnya akan habis binasa.

Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.

9 Orang yang baik hati akan diberkati, karena ia membagi rezekinya dengan si miskin.

Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.

10 Usirlah si pencemooh, maka lenyaplah pertengkaran, dan akan berhentilah perbantahan dan cemooh.

Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.

11 Orang yang mencintai kesucian hati dan yang manis bicaranya menjadi sahabat raja.

Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.

12 Mata TUHAN menjaga pengetahuan, tetapi Ia membatalkan perkataan si pengkhianat.

Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.

13 Si pemalas berkata: "Ada singa di luar, aku akan dibunuh di tengah jalan."

Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.

14 Mulut perempuan jalang adalah lobang yang dalam; orang yang dimurkai TUHAN akan terperosok ke dalamnya.

Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.

15 Kebodohan melekat pada hati orang muda, tetapi tongkat didikan akan mengusir itu dari padanya.

Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.

16 Orang yang menindas orang lemah untuk menguntungkan diri atau memberi hadiah kepada orang kaya, hanya merugikan diri saja.

Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.

17 Pasanglah telingamu dan dengarkanlah amsal-amsal orang bijak, berilah perhatian kepada pengetahuanku.

Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;

18 Karena menyimpannya dalam hati akan menyenangkan bagimu, bila semuanya itu tersedia pada bibirmu.

Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;

19 Supaya engkau menaruh kepercayaanmu kepada TUHAN, aku mengajarkannya kepadamu sekarang, ya kepadamu.

Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.

20 Bukankah aku telah menulisnya kepadamu dulu dengan nasihat dan pengetahuan,

Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,

21 untuk mengajarkan kepadamu apa yang benar dan sungguh, supaya engkau dapat memberikan jawaban yang tepat kepada yang menyuruh engkau.

Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.

22 Janganlah merampasi orang lemah, karena ia lemah, dan janganlah menginjak-injak orang yang berkesusahan di pintu gerbang.

Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.

23 Sebab TUHAN membela perkara mereka, dan mengambil nyawa orang yang merampasi mereka.

Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.

24 Jangan berteman dengan orang yang lekas gusar, jangan bergaul dengan seorang pemarah,

Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,

25 supaya engkau jangan menjadi biasa dengan tingkah lakunya dan memasang jerat bagi dirimu sendiri.

Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.

26 Jangan engkau termasuk orang yang membuat persetujuan, dan yang menjadi penanggung hutang.

Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;

27 Mengapa orang akan mengambil tempat tidurmu dari bawahmu, bila engkau tidak mempunyai apa-apa untuk membayar kembali?

Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?

28 Jangan engkau memindahkan batas tanah yang lama, yang ditetapkan oleh nenek moyangmu.

Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.

29 Pernahkah engkau melihat orang yang cakap dalam pekerjaannya? Di hadapan raja-raja ia akan berdiri, bukan di hadapan orang-orang yang hina.

Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.