< Példabeszédek 30 >
1 Águrnak, Jáhé fiának szavai. Beszéd. Úgymond a férfi Itiélnek, Itiélnek és Ukálnak.
Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
2 Bizony tudatlanabb vagyok bárkinél, és emberi értelmem nincs nekem;
Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.
3 s nem tanultam bölcsességet, és a Szentnek megismerését nem tudom.
Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.
4 Ki szállt fel az égbe és szállt alá; ki gyűjtött szelet a markába; ki kötött vizet ruhájába; ki állapította meg a föld végeit mind? Mi a neve, és mi fiának neve, hogyha tudod?
Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?
5 Istennek: minden szava salaktalan, pajzsa ő mind a benne menedéket keresőknek.
Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.
6 Ne tégy hozzá szavaihoz, nehogy rád czáfoljon és hazugnak bizonyulj.
Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.
7 Kettőt kértem tőled, ne vond meg tőlem, mielőtt meghalok.
Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.
8 Hamisságot és hazug szót távoztass tőlem; szegénységet vagy gazdagságot ne adj nekem, eledelül add nekem kiszabott kenyeremet:
Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;
9 nehogy jóllakjam és tagadóvá lennék s mondanám, ki az Örökkévaló; s nehogy elszegényedjem és lopnék s megsérteném Istenemnek nevét.
Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].
10 Ne vádold be a szolgát uránál, nehogy átkozzon téged és te bűnhődnél.
Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.
11 Nemzedék, mely átkozza atyját, és anyját nem áldja;
[Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.
12 nemzedék, mely tiszta a maga szemeiben, de szennyétől nem mosatott meg;
[Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.
13 nemzedék – mily büszkék a szemei, és szempillái hogy emelkednek!
[Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.
14 Nemzedék, melynek kardok a fogai és kések a zápfogai, hogy megegyék a szegényeket, ki az országból, és a szűkölködőket el az emberek közül.
[Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.
15 Alúkának két lánya van: adj, adj; hárman vannak, kik nem laknak jól, négyen, kik nem mondják: elég!
Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.
16 Alvilág, elzárt anyaméh, a föld, mely nem lakik jól vízzel, és a tűz, mely nem mondja: elég! (Sheol )
Grób, niepłodne łono, ziemia niesyta wody i ogień, [który] nie mówi: Dość. (Sheol )
17 Szem, mely kigúnyolja atyját és kicsúfolja az anyja iránt való engedelmességet, azt kivájják a völgynek hollói és megeszik a fiatal sasok.
Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.
18 Három az, a mi csodálatos nekem, és négy, amit nem tudok:
Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:
19 a sasnak útja az égen, kígyónak útja a, sziklán, hajónak útja a tenger szívében és férfi útja a fiatal nőnél.
Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.
20 Ilyen az útja az asszonynak, ki házasságot tör: evett, megtörölte száját és mondja: nem cselekedtem jogtalanságot.
Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.
21 Három alatt reszket a föld s négy alatt – nem bírja elviselni:
Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:
22 szolga alatt, midőn király lesz, s aljas alatt, midőn jóllakik kenyérrel;
Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;
23 gyűlölt nő alatt, midőn férjhez megy és szolgáló alatt, midőn örököse lesz űrnőjének.
Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.
24 Négyen vannak a földnek kicsinyei és azok bölcsességes bölcsek:
Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:
25 a hangyák nem erős nép és elkészítették nyáron a kenyerüket;
Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;
26 a hegyi nyulak nem hatalmas nép és a sziklába rakták házukat;
Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;
27 királya nincs a sáskának és kivonult rendezetten mindnyája;
Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;
28 a gyíkot kézzel foghatod, és ott van a királyi palotában.
Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.
29 Hárman vannak a szép léptűek és négyen a szép járásúak:
Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:
30 az oroszlán hős az állatok közt s nem tér ki senki elől;
Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;
31 a fürge derekú vagy a kecskebak, és a király, kivel szemben nincs megállhatás.
Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.
32 Ha elvetemültél emelkedésedben és ha gazul viselkedtél: kezet szájra!
Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.
33 Mert tejnek szorítása kihoz vajat és orrnak szorítása kihoz vért, és harag szorítása kihoz viszályt.
Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.