מִשְׁלֵי 30

1 דברי אגור בן יקה המשא נאם הגבר לאיתיאל לאיתיאל ואכל׃

Төвәндикиләр Якәһниң оғли Агурға вәһий билән кәлгән сөзләрдур: Бу адәм Итийәлгә, йәни Итийәл билән Укалға мундақ сөзләрни дегән: —

2 כי בער אנכי מאיש ולא בינת אדם לי׃

Мән дәрвәқә инсанлар арисидики әң надини, һайванға охшаштурмән; Мәндә инсан әқли йоқ.

3 ולא למדתי חכמה ודעת קדשים אדע׃

Даналиқни һеч үгәнмидим; Әң Пак-Муқәддәс Болғучи һәққидиму саватим йоқтур.

4 מי עלה שמים וירד מי אסף רוח בחפניו מי צרר מים בשמלה מי הקים כל אפסי ארץ מה שמו ומה שם בנו כי תדע׃

Ким әршкә көтирилгән, яки әрштин чүшкән? Ким шамални қоллирида тутқан? Ким суларни Өз тониға йөгәп қойған? Ким йәр-зиминниң чегаралирини бәлгүлигән? Униң исми немә? Униң Оғлиниң исми немә? Биләмсән-йоқ?

5 כל אמרת אלוה צרופה מגן הוא לחסים בו׃

Тәңриниң һәр бир сөзи синилип испатлинип кәлгәндур; У Өзигә таянғанларниң һәммисини қоғдайдиған қалқандур.

6 אל תוסף על דבריו פן יוכיח בך ונכזבת׃

Униң сөзлиригә һеч нәрсә қошма; Ундақ қилсаң, У сени әйипләйду, Сениң ялғанчилиғиң ашкарилиниду.

7 שתים שאלתי מאתך אל תמנע ממני בטרם אמות׃

И [Худайим], Сәндин икки нәрсини тиләймән; Мән өлгичә буларни мәндин айимиғайсән: —

8 שוא ודבר כזב הרחק ממני ראש ועשר אל תתן לי הטריפני לחם חקי׃

Сахтилиқ вә ялғанчилиқни мәндин жирақ қилғайсән; Мени гадайму қилмай, байму қилмай, бәлки еһтияҗимға лайиқла рисқ бәргәйсән.

9 פן אשבע וכחשתי ואמרתי מי יהוה ופן אורש וגנבתי ותפשתי שם אלהי׃

Чүнки зиядә тоюп кәтсәм, Сәндин йенип: «Пәрвәрдигар дегән ким?» — дәп қелишим мүмкин. Яки гадай болуп қалсам, оғрилиқ қилип, Сән Худайимниң намиға дағ кәлтүрүшим мүмкин.

10 אל תלשן עבד אל אדנו פן יקללך ואשמת׃

Ғоҗайининиң алдида униң қули үстидин шикайәт қилма, Болмиса у сени қарғап ләнәт қилиду, әйипкар болисән.

11 דור אביו יקלל ואת אמו לא יברך׃

Өз атисини қарғайдиған, Өз анисиға бәхит тилимәйдиған бир дәвир бар,

12 דור טהור בעיניו ומצאתו לא רחץ׃

Өзини пак чағлайдиған, әмәлийәттә мәйнәтчилигидин һеч жуюлмиған бир дәвир бар,

13 דור מה רמו עיניו ועפעפיו ינשאו׃

Бир дәвир бар — аһ, кибирлигидин нәзири немидегән үстүн, Һакавурлуғидин һали немидегән чоң!

14 דור חרבות שניו ומאכלות מתלעתיו לאכל עניים מארץ ואביונים מאדם׃

Униң аҗизлар вә йоқсулларни ялмап жутуветидиған чишлири қиличтәк, Езиқ чишлири пичақтәк болған бир дәвир бар!

15 לעלוקה שתי בנות הב הב שלוש הנה לא תשבענה ארבע לא אמרו הון׃

Зүлүкниң икки қизи бар, улар һәрдайим: «Бәргин, бәргин» дәп товлишар. Һәргиз тоюнмайдиған үч нәрсә бар, һәргиз қанаәтләнмәйдиған төрт нәрсә бар, улар болсиму: —

16 שאול ועצר רחם ארץ לא שבעה מים ואש לא אמרה הון׃ (Sheol h7585)

Гөр, туғмас хотунниң қарни, Суға тоюнмиған қурғақ Йәр. Вә һәргиз «болди, тойдум» демәйдиған оттин ибарәт. (Sheol h7585)

17 עין תלעג לאב ותבוז ליקהת אם יקרוה ערבי נחל ויאכלוה בני נשר׃

Атисини мәсқирә қилидиған, Анисини кәмситидиған көзни болса, Қарға-қузғунлар чоқулар, Бүркүтниң балилириму уни йәр.

18 שלשה המה נפלאו ממני וארבע לא ידעתים׃

Мән үчүн интайин тилсимат үч нәрсә бар; Шундақ, мән чүшинәлмәйдиған төрт иш бар: —

19 דרך הנשר בשמים דרך נחש עלי צור דרך אניה בלב ים ודרך גבר בעלמה׃

Бүркүтниң асмандики учуш йоли, Иланниң ташта беғирлап маңидиған йоли, Кеминиң деңиздики йоли вә жигитниң қизға ашиқ болуштики йолидур.

20 כן דרך אשה מנאפת אכלה ומחתה פיה ואמרה לא פעלתי און׃

Зинахор хотунниң йолиму шундақтур; У бир немини йәп болуп ағзини сүртивәткән кишидәк: «Мән һеч қандақ яманлиқни қилмидим!» — дәйду.

21 תחת שלוש רגזה ארץ ותחת ארבע לא תוכל שאת׃

Йәр-зимин үч нәрсә астида беарам болар; У көтирәлмәйдиған төрт иш бар: —

22 תחת עבד כי ימלוך ונבל כי ישבע לחם׃

Падиша болған қул, Тамаққа тойған һамақәт,

23 תחת שנואה כי תבעל ושפחה כי תירש גברתה׃

Нәпрәткә патқан, әргә тәккән хотун, Өз ханиминиң орнини басқан дедәк.

24 ארבעה הם קטני ארץ והמה חכמים מחכמים׃

Йәр йүзидә тени кичик, лекин интайин әқиллиқ төрт хил җанивар бар: —

25 הנמלים עם לא עז ויכינו בקיץ לחמם׃

Чөмүлиләр күчлүк хәлиқ болмисиму, бирақ язда озуқ тәйярливелишни билиду;

26 שפנים עם לא עצום וישימו בסלע ביתם׃

Суғурлар өзи аҗиз бир қовм болсиму, хада ташларниң арисиға уга салиду;

27 מלך אין לארבה ויצא חצץ כלו׃

Чекәткиләрниң падишаси болмисиму, лекин қатар тизилип рәтлик маңиду;

28 שממית בידים תתפש והיא בהיכלי מלך׃

Кәсләнчүкни қол билән тутувалғили болиду, Лекин хан ордилирида яшайду.

29 שלשה המה מיטיבי צעד וארבעה מיטבי לכת׃

Қәдәмлири һәйвәтлик үч җанивар бар, Кишигә зоқ берип маңидиған төрт нәрсә бар: —

30 ליש גבור בבהמה ולא ישוב מפני כל׃

Һайванатлар ичидә әң күчлүк, һеч немидин қорқмас шир,

31 זרזיר מתנים או תיש ומלך אלקום עמו׃

Зилва бәйгә ити, Текә, Вә пухралири қоллайдиған падишадур.

32 אם נבלת בהתנשא ואם זמות יד לפה׃

Әгәр сән ахмақлиқ қилип өзүңни бәк жуқури орунға қоювалған болсаң, Вә яки тәлвә бир ойда болған болсаң, Қолуң билән ағзиңни юм!

33 כי מיץ חלב יוציא חמאה ומיץ אף יוציא דם ומיץ אפים יוציא ריב׃

Кала сүти қочулса сериқ май чиқар; Бириниң бурни миҗилса, қан чиқар; Адавәт қозғап интиқам ойлиса җедәл-маҗира чиқар.