מִשְׁלֵי 30

1 דברי אגור בן יקה המשא נאם הגבר לאיתיאל לאיתיאל ואכל׃

سخنان آگور پسر یاکه، شامل این پیام است: خدایا، خسته‌ام؛ ای خدا، خسته و درمانده‌ام.

2 כי בער אנכי מאיש ולא בינת אדם לי׃

من نادان‌ترینِ آدمیان هستم و عاری از شعور بشری.

3 ולא למדתי חכמה ודעת קדשים אדע׃

حکمتی در من نیست و شناختی از خدا ندارم.

4 מי עלה שמים וירד מי אסף רוח בחפניו מי צרר מים בשמלה מי הקים כל אפסי ארץ מה שמו ומה שם בנו כי תדע׃

آن کیست که آسمان و زمین را زیر پا می‌گذارد؟ آن کیست که باد را در دست خود نگه می‌دارد و آبها را در ردای خود می‌پیچد؟ آن کیست که حدود زمین را برقرار کرده است؟ نامش چیست و پسرش چه نام دارد؟ اگر می‌دانی بگو!

5 כל אמרת אלוה צרופה מגן הוא לחסים בו׃

سخنان خدا تمام پاک و مبراست. او مانند یک سپر از تمام کسانی که به او پناه می‌برند محافظت می‌کند.

6 אל תוסף על דבריו פן יוכיח בך ונכזבת׃

به سخنان او چیزی اضافه نکن، مبادا تو را توبیخ نماید و تو دروغگو قلمداد شوی.

7 שתים שאלתי מאתך אל תמנע ממני בטרם אמות׃

ای خدا، قبل از آنکه بمیرم دو چیز از تو می‌طلبم:

8 שוא ודבר כזב הרחק ממני ראש ועשר אל תתן לי הטריפני לחם חקי׃

مرا از دروغ گفتن حفظ کن و مرا نه تهیدست بگردان و نه ثروتمند، بلکه روزی مرا به من بده؛

9 פן אשבע וכחשתי ואמרתי מי יהוה ופן אורש וגנבתי ותפשתי שם אלהי׃

چون اگر ثروتمند شوم ممکن است تو را انکار کنم و بگویم: «خداوند کیست؟» و اگر تهیدست گردم امکان دارد دزدی کنم و نام تو را بی‌حرمت نمایم.

10 אל תלשן עבד אל אדנו פן יקללך ואשמת׃

هرگز از کسی نزد کارفرمایش بدگویی نکن، مبادا به نفرین او گرفتار شوی.

11 דור אביו יקלל ואת אמו לא יברך׃

هستند کسانی که پدر و مادر خود را نفرین می‌کنند.

12 דור טהור בעיניו ומצאתו לא רחץ׃

هستند کسانی که خود را پاک می‌دانند در حالی که به گناه آلوده‌اند.

13 דור מה רמו עיניו ועפעפיו ינשאו׃

هستند کسانی که از نگاهشان کبر و غرور می‌بارد،

14 דור חרבות שניו ומאכלות מתלעתיו לאכל עניים מארץ ואביונים מאדם׃

هستند کسانی که دندانهای خود را تیز می‌کنند تا به جان مردم فقیر بیفتند و آنها را ببلعند.

15 לעלוקה שתי בנות הב הב שלוש הנה לא תשבענה ארבע לא אמרו הון׃

زالو را دو دختر است که فریاد می‌کشند: «بده! بده!» سه چیز هست که هرگز سیر نمی‌شوند، بلکه چهار چیز، که نمی‌گویند: «بس است!»:

16 שאול ועצר רחם ארץ לא שבעה מים ואש לא אמרה הון׃ (Sheol h7585)

دنیای مردگان، رحم نازا، زمین بی‌آب، آتش مشتعل. (Sheol h7585)

17 עין תלעג לאב ותבוז ליקהת אם יקרוה ערבי נחל ויאכלוה בני נשר׃

کسی که پدر خود را مسخره کند و مادرش را تحقیر نماید، کلاغها چشمانش را از کاسه در می‌آورند و لاشخورها بدنش را می‌خورند.

18 שלשה המה נפלאו ממני וארבע לא ידעתים׃

سه چیز برای من بسیار عجیبند، بلکه چهار چیز که من آنها را نمی‌فهمم:

19 דרך הנשר בשמים דרך נחש עלי צור דרך אניה בלב ים ודרך גבר בעלמה׃

پرواز عقاب در آسمان، خزیدن مار روی صخره، عبور کشتی از دریا، و راهِ مرد با دختر جوان.

20 כן דרך אשה מנאפת אכלה ומחתה פיה ואמרה לא פעלתי און׃

همچنین است راه زن بدکاره که می‌خورَد و دهانش را پاک می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکردم.»

21 תחת שלוש רגזה ארץ ותחת ארבע לא תוכל שאת׃

سه چیز است که زمین را می‌لرزاند، بلکه چهار چیز که زمین تاب تحملش را ندارد:

22 תחת עבד כי ימלוך ונבל כי ישבע לחם׃

برده‌ای که پادشاه شود، احمقی که سیر و توانگر گردد،

23 תחת שנואה כי תבעל ושפחה כי תירש גברתה׃

زن بداخلاقی که شوهر کرده باشد، و کنیزی که جای بانوی خود را بگیرد.

24 ארבעה הם קטני ארץ והמה חכמים מחכמים׃

چهار چیز است بر زمین که بسیار کوچک اما بی‌اندازه دانا هستند:

25 הנמלים עם לא עז ויכינו בקיץ לחמם׃

مورچه‌ها که ضعیف هستند ولی برای زمستان خوراک ذخیره می‌کنند،

26 שפנים עם לא עצום וישימו בסלע ביתם׃

گورکنها که ناتوانند اما در میان صخره‌ها برای خود لانه می‌سازند،

27 מלך אין לארבה ויצא חצץ כלו׃

ملخها که رهبری ندارند ولی در دسته‌های منظم حرکت می‌کنند،

28 שממית בידים תתפש והיא בהיכלי מלך׃

و مارمولکها که می‌توان آنها را در دست گرفت، اما حتی به کاخ پادشاهان نیز راه می‌یابند.

29 שלשה המה מיטיבי צעד וארבעה מיטבי לכת׃

سه چیز است که راه رفتنشان باوقار است، بلکه چهار چیز که با متانت می‌خرامند:

30 ליש גבור בבהמה ולא ישוב מפני כל׃

شیر که سلطان حیوانات است و از هیچ چیز نمی‌ترسد،

31 זרזיר מתנים או תיש ומלך אלקום עמו׃

طاووس، بز نر، و پادشاهی که سپاهیانش همراه او هستند.

32 אם נבלת בהתנשא ואם זמות יד לפה׃

اگر از روی حماقت مغرور شده‌ای و اگر نقشه‌های پلید در سر پرورانده‌ای، به خود بیا و از این کارت دست بکش.

33 כי מיץ חלב יוציא חמאה ומיץ אף יוציא דם ומיץ אפים יוציא ריב׃

از زدن شیر، کره به دست می‌آید؛ از ضربه زدن به دماغ خون جاری می‌شود؛ و از برانگیختن خشم، نزاع درمی‌گیرد.