אל תתהלל ביום מחר כי לא תדע מה ילד יום׃ | 1 |
درباره فردای خود با غرور صحبت نکن، زیرا نمیدانی چه پیش خواهد آمد. |
יהללך זר ולא פיך נכרי ואל שפתיך׃ | 2 |
هرگز از خودت تعریف نکن؛ بگذار دیگران از تو تعریف کنند. |
כבד אבן ונטל החול וכעס אויל כבד משניהם׃ | 3 |
حمل بار سنگ و ماسه سخت است، اما تحمل ناراحتیهایی که شخص نادان ایجاد میکند، از آن هم سختتر است. |
אכזריות חמה ושטף אף ומי יעמד לפני קנאה׃ | 4 |
حسادت خطرناکتر و بیرحمتر از خشم و غضب است. |
טובה תוכחת מגלה מאהבה מסתרת׃ | 5 |
سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است. |
נאמנים פצעי אוהב ונעתרות נשיקות שונא׃ | 6 |
زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است. |
נפש שבעה תבוס נפת ונפש רעבה כל מר מתוק׃ | 7 |
شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیز تلخی شیرین است. |
כצפור נודדת מן קנה כן איש נודד ממקומו׃ | 8 |
کسی که از خانهاش دور میشود همچون پرندهای است که از آشیانهاش آواره شده باشد. |
שמן וקטרת ישמח לב ומתק רעהו מעצת נפש׃ | 9 |
مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است. |
רעך ורעה אביך אל תעזב ובית אחיך אל תבוא ביום אידך טוב שכן קרוב מאח רחוק׃ | 10 |
دوست خود و دوست پدرت را هرگز ترک نکن، و وقتی در تنگی هستی سراغ برادرت نرو؛ همسایهٔ نزدیک بهتر از برادر دور میتواند به تو کمک کند. |
חכם בני ושמח לבי ואשיבה חרפי דבר׃ | 11 |
پسرم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که مرا سرزنش میکنند، بدهم. |
ערום ראה רעה נסתר פתאים עברו נענשו׃ | 12 |
عاقل خطر را پیشبینی میکند و از آن اجتناب مینماید، ولی جاهل به سوی آن میرود و خود را گرفتار میکند. |
קח בגדו כי ערב זר ובעד נכריה חבלהו׃ | 13 |
از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی میشود، گرو بگیر. |
מברך רעהו בקול גדול בבקר השכים קללה תחשב לו׃ | 14 |
اگر صبح زود با صدای بلند برای دوستت دعای خیر کرده، او را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود. |
דלף טורד ביום סגריר ואשת מדונים נשתוה׃ | 15 |
غرغرهای زن بهانهگیر مثل چکچک آب در روز بارانی است؛ |
צפניה צפן רוח ושמן ימינו יקרא׃ | 16 |
همانطور که نمیتوان از وزیدن باد جلوگیری کرد، و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، همانطور هم محال است بتوان از غرغر چنین زنی جلوگیری کرد. |
ברזל בברזל יחד ואיש יחד פני רעהו׃ | 17 |
همانطور که آهن، آهن را میتراشد، دوست نیز شخصیت دوستش را اصلاح میکند. |
נצר תאנה יאכל פריה ושמר אדניו יכבד׃ | 18 |
هر که درختی بپروراند از میوهاش نیز خواهد خورد و هر که به اربابش خدمت کند پاداش خواهد گرفت. |
כמים הפנים לפנים כן לב האדם לאדם׃ | 19 |
همانطور که انسان در آب، صورت خود را میبیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده میکند. |
שאול ואבדה לא תשבענה ועיני האדם לא תשבענה׃ (Sheol h7585) | 20 |
همانطور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمیشود، خواستههای انسان نیز هرگز ارضا نمیگردد. (Sheol h7585) |
מצרף לכסף וכור לזהב ואיש לפי מהללו׃ | 21 |
طلا و نقره را بهوسیلۀ آتش میآزمایند، ولی انسان را از عکسالعملش در برابر تعریف و تمجید دیگران میتوان شناخت. |
אם תכתוש את האויל במכתש בתוך הריפות בעלי לא תסור מעליו אולתו׃ | 22 |
اگر احمق را در داخل هاون هم بکوبی حماقتش از او جدا نمیشود. |
ידע תדע פני צאנך שית לבך לעדרים׃ | 23 |
مال و دارایی زود از بین میرود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای نسل او باقی نمیماند. پس تو با دقت از گله و رمهات مواظبت کن، |
כי לא לעולם חסן ואם נזר לדור דור׃ | 24 |
גלה חציר ונראה דשא ונאספו עשבות הרים׃ | 25 |
زیرا وقتی علوفه چیده شود و محصول جدید به بار آید و علف کوهستان جمعآوری شود، |
כבשים ללבושך ומחיר שדה עתודים׃ | 26 |
آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خرید |
ודי חלב עזים ללחמך ללחם ביתך וחיים לנערותיך׃ | 27 |
و از شیر بقیهٔ بزها تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد. |