מִשְׁלֵי 15

1 מענה רך ישיב חמה ודבר עצב יעלה אף׃

جواب ملایم خشم را فرو می‌نشاند، اما جواب تند آن را بر می‌انگیزاند.

2 לשון חכמים תיטיב דעת ופי כסילים יביע אולת׃

از زبان مرد دانا حکمت می‌چکد، اما از دهان آدم نادان حماقت بیرون می‌آید.

3 בכל מקום עיני יהוה צפות רעים וטובים׃

خدا همه جا را زیر نظر دارد و ناظر اعمال نیکان و بدان است.

4 מרפא לשון עץ חיים וסלף בה שבר ברוח׃

زبان شفابخش درخت حیات است، اما زبان فریبکار روح را در هم می‌شکند.

5 אויל ינאץ מוסר אביו ושמר תוכחת יערם׃

شخص نادان نصیحت پدر خود را خوار می‌شمارد، ولی فرزند عاقل تأدیب پدرش را می‌پذیرد.

6 בית צדיק חסן רב ובתבואת רשע נעכרת׃

در خانهٔ شخص درستکار گنج فراوان است، اما دسترنج آدمهای بدکار برای ایشان تلخکامی به بار می‌آورد.

7 שפתי חכמים יזרו דעת ולב כסילים לא כן׃

حکمت توسط دانایان منتشر می‌شود نه به‌وسیلۀ جاهلانی که در آنها راستی نیست.

8 זבח רשעים תועבת יהוה ותפלת ישרים רצונו׃

خداوند از قربانیهای بدکاران نفرت دارد، اما از دعای درستکاران خشنود است.

9 תועבת יהוה דרך רשע ומרדף צדקה יאהב׃

خداوند از اعمال بدکاران متنفر است، اما پیروان راستی را دوست می‌دارد.

10 מוסר רע לעזב ארח שונא תוכחת ימות׃

کسانی که راه راست را ترک گفته‌اند تنبیه سختی در انتظارشان است و اگر نخواهند تنبیه و اصلاح شوند خواهند مرد.

11 שאול ואבדון נגד יהוה אף כי לבות בני אדם׃ (Sheol h7585)

حتی دنیای مردگان از نظر خداوند پنهان نیست، چه رسد به افکار انسان! (Sheol h7585)

12 לא יאהב לץ הוכח לו אל חכמים לא ילך׃

کسی که کارش مسخره کردن است از نزدیک شدن به افراد دانا خودداری می‌کند چون دوست ندارد سرزنش آنان را بشنود.

13 לב שמח ייטב פנים ובעצבת לב רוח נכאה׃

دل شاد، چهره را شاداب می‌سازد، اما تلخی دل، روح را افسرده می‌کند.

14 לב נבון יבקש דעת ופני כסילים ירעה אולת׃

شخص دانا تشنهٔ دانایی است، اما نادان خود را با حماقت سیر می‌کند.

15 כל ימי עני רעים וטוב לב משתה תמיד׃

انسان وقتی غمگین است همه چیز به نظرش بد می‌آید، اما وقتی دلش شاد است هر چیزی او را خوشحال می‌کند.

16 טוב מעט ביראת יהוה מאוצר רב ומהומה בו׃

دارایی کم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفت با اضطراب.

17 טוב ארחת ירק ואהבה שם משור אבוס ושנאה בו׃

نان خشک خوردن در جایی که محبت هست، بهتر است از غذای شاهانه خوردن در جایی که نفرت وجود دارد.

18 איש חמה יגרה מדון וארך אפים ישקיט ריב׃

آدم تندخو نزاع به پا می‌کند، ولی شخص صبور دعوا را فرو می‌نشاند.

19 דרך עצל כמשכת חדק וארח ישרים סללה׃

راه آدم تنبل با خارها پوشیده است، اما راه شخص درستکار شاهراهی هموار است.

20 בן חכם ישמח אב וכסיל אדם בוזה אמו׃

فرزند دانا پدرش را خوشحال می‌کند، اما فرزند نادان مادرش را تحقیر می‌نماید.

21 אולת שמחה לחסר לב ואיש תבונה יישר לכת׃

آدم نادان از کارهای ابلهانه لذت می‌برد، اما شخص فهمیده از راه راست منحرف نمی‌شود.

22 הפר מחשבות באין סוד וברב יועצים תקום׃

نقشه‌ای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه می‌گردد، اما مشورت بسیار، باعث موفقیت می‌شود.

23 שמחה לאיש במענה פיו ודבר בעתו מה טוב׃

انسان وقتی جواب درست می‌دهد از آن لذت می‌برد. چه عالی است سخنی که بجا گفته شود!

24 ארח חיים למעלה למשכיל למען סור משאול מטה׃ (Sheol h7585)

راه دانایان به سوی حیات بالا می‌رود و آنها را از فرو رفتن به جهنم باز می‌دارد. (Sheol h7585)

25 בית גאים יסח יהוה ויצב גבול אלמנה׃

خداوند خانه متکبران را از بین می‌برد، اما ملک بیوه‌زنان را حفظ می‌کند.

26 תועבת יהוה מחשבות רע וטהרים אמרי נעם׃

خداوند از نقشه‌های پلید متنفر است، ولی افکار پاک مورد پسند او می‌باشند.

27 עכר ביתו בוצע בצע ושונא מתנת יחיה׃

کسی که دنبال سود نامشروع می‌رود به خانواده‌اش لطمه می‌زند، اما شخصی که از رشوه نفرت دارد زندگی خوبی خواهد داشت.

28 לב צדיק יהגה לענות ופי רשעים יביע רעות׃

شخص نیک قبل از جواب دادن فکر می‌کند، اما شریر زود جواب می‌دهد و مشکلات به بار می‌آورد.

29 רחוק יהוה מרשעים ותפלת צדיקים ישמע׃

خداوند از بدکاران دور است، ولی دعای نیکان را می‌شنود.

30 מאור עינים ישמח לב שמועה טובה תדשן עצם׃

دیدن صورت شاد و شنیدن خبر خوش به انسان شادی و سلامتی می‌بخشد.

31 אזן שמעת תוכחת חיים בקרב חכמים תלין׃

کسی که انتقادهای سازنده را بپذیرد، جزو دانایان به حساب خواهد آمد.

32 פורע מוסר מואס נפשו ושומע תוכחת קונה לב׃

کسی که تأدیب را نپذیرد به خودش لطمه می‌زند، ولی هر که آن را بپذیرد دانایی کسب می‌کند.

33 יראת יהוה מוסר חכמה ולפני כבוד ענוה׃

خداترسی به انسان حکمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزت و احترام به بار می‌آورد.