מִשְׁלֵי 23

1 כי-תשב ללחום את-מושל-- בין תבין את-אשר לפניך

Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;

2 ושמת שכין בלעך-- אם-בעל נפש אתה

I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.

3 אל-תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים

Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.

4 אל-תיגע להעשיר מבינתך חדל

Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.

5 התעוף (התעיף) עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה-לו כנפים כנשר ועיף (יעוף) השמים

Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.

6 אל-תלחם--את-לחם רע עין ואל-תתאו למטעמתיו

Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.

7 כי כמו שער בנפשו-- כן-הוא אכול ושתה יאמר לך ולבו בל-עמך

Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.

8 פתך-אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים

Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.

9 באזני כסיל אל-תדבר כי-יבוז לשכל מליך

Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.

10 אל-תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל-תבא

Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.

11 כי-גאלם חזק הוא-יריב את-ריבם אתך

Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.

12 הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי-דעת

Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.

13 אל-תמנע מנער מוסר כי-תכנו בשבט לא ימות

Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.

14 אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל (Sheol h7585)

Będziesz je bił rózgą, a jego duszę ocalisz od piekła. (Sheol h7585)

15 בני אם-חכם לבך-- ישמח לבי גם-אני

Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;

16 ותעלזנה כליותי-- בדבר שפתיך מישרים

I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.

17 אל-יקנא לבך בחטאים כי אם-ביראת-יהוה כל-היום

Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;

18 כי אם-יש אחרית ותקותך לא תכרת

Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.

19 שמע-אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך

Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.

20 אל-תהי בסבאי-יין-- בזללי בשר למו

Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;

21 כי-סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה

Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.

22 שמע לאביך זה ילדך ואל-תבוז כי-זקנה אמך

Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.

23 אמת קנה ואל-תמכר חכמה ומוסר ובינה

Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.

24 גול (גיל) יגיל אבי צדיק יולד (ויולד) חכם וישמח- (ישמח-) בו

Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.

25 ישמח-אביך ואמך ותגל יולדתך

Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.

26 תנה-בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה (תצרנה)

Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.

27 כי-שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה

Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.

28 אף-היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף

Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.

29 למי אוי למי אבוי למי מדונים (מדינים) למי שיח-- למי פצעים חנם למי חכללות עינים

U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?

30 למאחרים על-היין-- לבאים לחקר ממסך

Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.

31 אל-תרא יין כי יתאדם כי-יתן בכיס (בכוס) עינו יתהלך במישרים

Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.

32 אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש

Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;

33 עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות

Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;

34 והיית כשכב בלב-ים וכשכב בראש חבל

I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;

35 הכוני בל-חליתי-- הלמוני בל-ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד

[Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.