מִשְׁלֵי 23

1 כי-תשב ללחום את-מושל-- בין תבין את-אשר לפניך

Bw’otuulanga okulya n’omufuzi, weetegerezanga ebiri mu maaso go;

2 ושמת שכין בלעך-- אם-בעל נפש אתה

era weegendereze bw’obanga omanyi ng’olulunkanira ebyokulya.

3 אל-תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים

Tolulunkanira mmere ye ennungi, kubanga erimbalimba.

4 אל-תיגע להעשיר מבינתך חדל

Teweemalangako mirembe ng’oyaayaanira obugagga; weefuge obeere mukkakkamu.

5 התעוף (התעיף) עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה-לו כנפים כנשר ועיף (יעוף) השמים

Eby’obugagga obikubako eriiso limu nga by’agenze dda, kubanga ddala bimera ebiwaawaatiro ne bibuuka mu bbanga ng’empungu.

6 אל-תלחם--את-לחם רע עין ואל-תתאו למטעמתיו

Tolyanga mmere ya muntu mukodo, wadde okwegomba ebirungi by’alya.

7 כי כמו שער בנפשו-- כן-הוא אכול ושתה יאמר לך ולבו בל-עמך

Kubanga ye muntu abalirira ensimbi z’asaasaanyizza, n’akugamba nti, “Weeriire, weenywere,” naye ng’omutima gwe tegukusanyukira.

8 פתך-אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים

Akatono k’onooba olidde onookasesema, ebigambo byo ebirungi eby’okwebaza bibe bya bwereere.

9 באזני כסיל אל-תדבר כי-יבוז לשכל מליך

Totegana kubuulirira musirusiru, kubanga ajja kunyooma ebigambo byo eby’amagezi.

10 אל-תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל-תבא

Tojjululanga nsalo ey’edda, so toyingiriranga nnimiro za bamulekwa,

11 כי-גאלם חזק הוא-יריב את-ריבם אתך

kubanga abalwanirira w’amaanyi, alikuggulako omusango.

12 הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי-דעת

Ossangayo omwoyo eri okuyigirizibwa, n’amatu go eri ebigambo by’okutegeera.

13 אל-תמנע מנער מוסר כי-תכנו בשבט לא ימות

Tolekangayo kukangavvula mwana, bw’omubonereza n’akaggo tekimutta.

14 אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל (Sheol h7585)

Mubonerezenga n’akaggo, kiwonye emmeeme ye okufa. (Sheol h7585)

15 בני אם-חכם לבך-- ישמח לבי גם-אני

Mwana wange, bw’oba n’omutima ogw’amagezi, kinsanyusa.

16 ותעלזנה כליותי-- בדבר שפתיך מישרים

Nnaajjaguzanga okuva ku ntobo y’omutima gwange, bw’onooyogeranga ebituufu.

17 אל-יקנא לבך בחטאים כי אם-ביראת-יהוה כל-היום

Omutima gwo gulemenga okukwatirwa aboonoonyi obuggya, kyokka nyiikira okutya Mukama ebbanga lyonna.

18 כי אם-יש אחרית ותקותך לא תכרת

Mazima ddala onoobanga n’essuubi mu biseera eby’omu maaso, n’essuubi lyo eryo teririggwaawo.

19 שמע-אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך

Mwana wange wulirizanga, obeerenga n’amagezi, okumenga omutima gwo mu kkubo ettuufu.

20 אל-תהי בסבאי-יין-- בזללי בשר למו

Teweegattanga ku abo abeekamirira omwenge, n’abalulunkanira ennyama:

21 כי-סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה

Kubanga omutamiivu n’omuluvu baavuwala, n’okubongoota olutata kubambaza enziina.

22 שמע לאביך זה ילדך ואל-תבוז כי-זקנה אמך

Wulirizanga kitaawo eyakuzaala, so togayanga nnyoko ng’akaddiye.

23 אמת קנה ואל-תמכר חכמה ומוסר ובינה

Gula amazima so togatunda, ffuna amagezi, n’okuyigirizibwa n’okutegeera.

24 גול (גיל) יגיל אבי צדיק יולד (ויולד) חכם וישמח- (ישמח-) בו

Kitaawe w’omutuukirivu alina essanyu lingi, n’oyo azaala omwana ow’amagezi amwenyumiririzaamu.

25 ישמח-אביך ואמך ותגל יולדתך

Leka kitaawo ne nnyoko basanyuke, omukazi eyakuzaala ajaguzenga.

26 תנה-בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה (תצרנה)

Mwana wange mpa omutima gwo, n’amaaso go geekalirize amakubo gange,

27 כי-שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה

kubanga omukazi omwenzi lukonko luwanvu, n’omukazi omubambaavu luzzi lufunda.

28 אף-היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף

Ateega ng’omutemu, n’ayongera ku muwendo gw’abasajja abatali beesigwa eri bakazi baabwe.

29 למי אוי למי אבוי למי מדונים (מדינים) למי שיח-- למי פצעים חנם למי חכללות עינים

Ani alina obuyinike? Ani alina ennaku? Ani alina ennyombo? Ani alina okwemulugunya? Ani alina ebiwundu eby’obwereere? Ani amyuse amaaso?

30 למאחרים על-היין-- לבאים לחקר ממסך

Abo abatava ku mwenge, nga bagenda baloza ku mwenge omutabule.

31 אל-תרא יין כי יתאדם כי-יתן בכיס (בכוס) עינו יתהלך במישרים

Totunuulira wayini ng’amyuse, bw’atemaganira mu ggiraasi ng’akka empolampola;

32 אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש

ku nkomerero aluma ng’omusota, wa busagwa ng’essalambwa.

33 עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות

Amaaso go galiraba ebyewuunyo, n’omutwe gwo ne gulowooza ebitategeerekeka.

34 והיית כשכב בלב-ים וכשכב בראש חבל

Oliba ng’omuntu eyeebase wakati mu nnyanja, obanga oyo alengejjera waggulu ku mulongooti.

35 הכוני בל-חליתי-- הלמוני בל-ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד

Olyogera nti, “Bankubye, naye sirumiddwa. Bankubye naye sirina kye mpuliddemu. Nnaazuukuka ddi, neeyongere okunywa?”