מִשְׁלֵי 19

1 טוב-רש הולך בתמו-- מעקש שפתיו והוא כסיל

Afadhali mtu maskini ambaye mwenendo wake hauna lawama, kuliko mpumbavu ambaye midomo yake imepotoka.

2 גם בלא-דעת נפש לא-טוב ואץ ברגלים חוטא

Sio vizuri kuwa na juhudi bila maarifa, wala kufanya haraka na kuikosa njia.

3 אולת אדם תסלף דרכו ועל-יהוה יזעף לבו

Upumbavu wa mtu mwenyewe huharibu maisha yake hata hivyo moyo wake humkasirikia Bwana.

4 הון--יסיף רעים רבים ודל מרעהו יפרד

Mali huleta marafiki wengi, bali rafiki wa mtu maskini humwacha.

5 עד שקרים לא ינקה ויפיח כזבים לא ימלט

Shahidi wa uongo hataacha kuadhibiwa, naye amwagaye uongo hataachwa huru.

6 רבים יחלו פני-נדיב וכל-הרע לאיש מתן

Wengi hujipendekeza kwa mtawala na kila mmoja ni rafiki wa mtu atoaye zawadi.

7 כל אחי-רש שנאהו-- אף כי מרעהו רחקו ממנו מרדף אמרים לא- (לו-) המה

Mtu maskini huepukwa na ndugu zake wote: Je, marafiki zake watamkwepa kiasi gani! Ingawa huwafuata kwa kuwasihi, hawapatikani popote.

8 קנה-לב אהב נפשו שמר תבונה למצא-טוב

Yeye apataye hekima huipenda nafsi yake mwenyewe, yeye ahifadhiye ufahamu hustawi.

9 עד שקרים לא ינקה ויפיח כזבים יאבד

Shahidi wa uongo hataacha kuadhibiwa, naye amwagaye uongo ataangamia.

10 לא-נאוה לכסיל תענוג אף כי-לעבד משל בשרים

Haistahili mpumbavu kuishi katika anasa, itakuwa vibaya kiasi gani kwa mtumwa kuwatawala wakuu.

11 שכל אדם האריך אפו ותפארתו עבר על-פשע

Hekima ya mtu humpa uvumilivu, ni kwa utukufu wake kusamehe makosa.

12 נהם ככפיר זעף מלך וכטל על-עשב רצונו

Ghadhabu ya mfalme ni kama mngurumo wa simba, bali wema wake ni kama umande juu ya nyasi.

13 הות לאביו בן כסיל ודלף טרד מדיני אשה

Mwana mpumbavu ni maangamizi ya babaye, naye mke mgomvi ni kama kutonatona kusikoisha.

14 בית והון נחלת אבות ומיהוה אשה משכלת

Nyumba na mali hurithiwa kutoka kwa wazazi, bali mke mwenye busara hutoka kwa Bwana.

15 עצלה תפיל תרדמה ונפש רמיה תרעב

Uvivu huleta usingizi mzito, naye mtu mzembe huona njaa.

16 שמר מצוה שמר נפשו בוזה דרכיו יומת (ימות)

Yeye ambaye hutii mafundisho huulinda uhai wake, bali yeye anayezidharau njia zake atakufa.

17 מלוה יהוה חונן דל וגמלו ישלם-לו

Yeye amhurumiaye maskini humkopesha Bwana, naye atamtuza kwa aliyotenda.

18 יסר בנך כי-יש תקוה ואל-המיתו אל-תשא נפשך

Mrudi mwanao, kwa maana katika hiyo kuna tumaini, usiwe mshirika katika mauti yake.

19 גרל- (גדל-) חמה נשא ענש כי אם-תציל ועוד תוסף

Mtu mwenye kukasirika haraka ni lazima atapata adhabu yake, kama utamwokoa, itakubidi kufanya hivyo tena.

20 שמע עצה וקבל מוסר-- למען תחכם באחריתך

Sikiliza mashauri na ukubali mafundisho, nawe mwishoni utakuwa na hekima.

21 רבות מחשבות בלב-איש ועצת יהוה היא תקום

Kuna mipango mingi ndani ya moyo wa mtu, lakini kusudi la Bwana ndilo litakalosimama.

22 תאות אדם חסדו וטוב-רש מאיש כזב

Lile mtu alionealo shauku ni upendo usio na mwisho, afadhali kuwa maskini kuliko kuwa mwongo.

23 יראת יהוה לחיים ושבע ילין בל-יפקד רע

Kumcha Bwana huongoza kwenye uzima, kisha mtu hupumzika akiwa ameridhika, bila kuguswa na shida.

24 טמן עצל ידו בצלחת גם-אל-פיהו לא ישיבנה

Mtu mvivu hutumbukiza mkono wake kwenye sahani, lakini hawezi hata kuupeleka kwenye kinywa chake!

25 לץ תכה ופתי יערם והוכיח לנבון יבין דעת

Mpige mwenye mzaha, naye mjinga atajifunza busara, mkemee mwenye ufahamu naye atapata maarifa.

26 משדד-אב יבריח אם-- בן מביש ומחפיר

Yeye amwibiaye baba yake na kumfukuza mama yake ni mwana aletaye aibu na fedheha.

27 חדל-בני לשמע מוסר לשגות מאמרי-דעת

Mwanangu, ukiacha kusikiliza mafundisho, utatangatanga mbali na maneno ya maarifa.

28 עד בליעל יליץ משפט ופי רשעים יבלע-און

Shahidi mla rushwa hudhihaki hukumu na kinywa cha mtu mwovu humeza ubaya kwa upesi.

29 נכונו ללצים שפטים ומהלמות לגו כסילים

Adhabu zimeandaliwa kwa ajili ya wenye dhihaka na mapigo kwa ajili ya migongo ya wapumbavu.