< Pwovèb 25 >

1 Sila yo se pwovèb yo a Salomon ke mesye Ézéchias yo, wa Juda a te dechifre.
Aquí hay más proverbios de Salomón, recopilados por los escribas de Ezequías, rey de Judá.
2 Se glwa Bondye pou kache yon bagay; men se glwa a wa yo pou chache konprann yon bagay.
La grandeza de Dios está en las cosas ocultas, mientras que la grandeza de los reyes está en revelar lo desconocido.
3 Tankou syèl la nan wotè a, ak tè a nan pwofondè a, se konsa kè a wa a ensondab.
Así como la altura de los cielos y la profundidad de la tierra, el pensamiento de un rey no se puede conocer.
4 Retire vye kras sou ajan k ap fonn nan, e va sòti metal pi pou òfèv la.
Quita la escoria de la plata y el platero tendrá plata pura para hacer su trabajo.
5 Retire mechan an devan wa a, e twòn li an va etabli nan ladwati.
Quita al malvado de la presencia del rey, y el rey gobernará confiado y con justicia.
6 Pa reklame bèl repitasyon nan prezans a wa a, e pa kanpe nan plas a moun pwisan yo;
No trates de parecer grande delante del rey, y no finjas para estar entre la gente importante.
7 paske li pi bon pou yo di ou: “Vin monte isit la”, olye pou ou ta oblije desann piba nan prezans a prens lan, ke zye ou te wè.
Porque es mejor que te digan: “Ven aquí arriba”, que ser humillado delante de un noble. Aunque hayas visto algo con tus propios ojos,
8 Pa fè vit lantre nan tribinal pou diskite ka ou; anfen, sa ou va fè lè vwazen ou fè ou desann nèt.
no corras a tomar acciones legales, porque ¿qué harás al final cuando tu vecino demuestre que estás equivocado y te humille?
9 Diskite pwòp ka pa ou devan vwazen ou, e pa devwale sekrè a yon lòt,
Debate el caso primero con tu vecino, y no traiciones el secreto que otra persona te ha confiado,
10 oswa sila ki tande ou a, va fè ou repwòch, e move rapò sou ou menm p ap janm disparèt.
de lo contrario el que escuche te avergonzará y no podrás recuperarte de tu mala reputación.
11 Tankou pòm an lò ki monte sou ajan, se konsa yon mo byen plase nan moman li.
El consejo impartido en el momento correcto es como manzanas de oro con baño de plata.
12 Tankou yon zanno an lò ak yon dekorasyon an lò fen se yon repwòch saj nan zòrèy k ap koute.
La crítica constructiva de los sabios a quien escucha el consejo, es como un anillo de oro y un collar de oro fino.
13 Tankou fredi lanèj nan lè rekòlt, se konsa yon mesaje fidèl ye a sila ki voye l yo, paske li rafrechi nanm a mèt li yo.
El mensajero fiel es un fresco para su maestro, como la nieve fresca en un día caluroso de siega.
14 Tankou nwaj ak van san lapli, se konsa yon nonm ki ogmante don li yo ak manti.
Quien se jacta de un regalo que nunca entrega, es como las nubes y el viento sin lluvia.
15 Ak pasyans, yon chèf ka vin pèswade; se yon lang dous ki kase zo.
Si eres paciente, podrás persuadir a tu superior, y las palabras suaves pueden derribar la oposición.
16 Èske ou te jwenn siwo myèl? Manje sèlman kont ou, pou ou pa gen twòp pou vomi li.
Si hallas dinero, come lo necesario; porque si comes demasiado, te enfermarás.
17 Kite pye ou raman pile lakay vwazen ou, sinon li va fatige avè w, e vin rayi ou.
No visites la casa de tu vecino con mucha frecuencia, o se cansarán y te aborrecerán.
18 Tankou gwo baton, nepe, oswa flèch file, se konsa yon nonm ki pote fo temwen kont vwazen li.
Mentir en la corte contra un amigo es como atacarlo con una maza, con una espada o con una lanza.
19 Tankou yon move dan ak yon pye ki pa estab, se konsa konfyans nan yon nonm enfidèl nan tan gwo twoub.
Confiar en las personas poco fiables en momentos de dificultad es como comer con un diente partido, o caminar con un pie herido.
20 Tankou yon moun ki retire rad li nan jou fredi, oswa tankou vinèg sou poud bikabonat, se konsa sila ki chante chan ak kè twouble yo ye.
Cantar canciones alegres a quien tiene el corazón quebrantado, es como quitarte el abrigo en un día de frio, o poner vinagre en una herida abierta.
21 Si lènmi ou grangou, ba li manje; epi si li swaf, ba li dlo pou l bwè;
Si tu enemigo tiene hambre, dale de comer; si tiene sed, dale de beber.
22 paske, ou va anpile chabon tou limen sou tèt li, e SENYÈ a va bay ou rekonpans.
Esto hará que se avergüence como si tuviera carbones encendidos sobre su cabeza, y el Señor te recompensara.
23 Van nò pote lapli e yon lang medizan, pote yon move vizaj.
Así como el viento del norte trae la lluvia, las personas calumniadoras hacen enojar.
24 Li pi bon pou viv nan yon kwen twati pase nan yon kay avèk yon fanm k ap fè kont tout tan.
Mejor es vivir en un rincón de la azotea, que compartir toda la casa con una mujer conflictiva.
25 Tankou dlo frèt pou yon nanm fatige, se konsa yon bòn nouvèl ki sòti nan yon peyi lwen.
Las buenas noticias que vienen de un país lejano son como agua fresca para un viajero cansado.
26 Tankou yon sous ki foule anba pye ak yon pwi kontamine, se konsa yon nonm dwat ki bay plas a mechan an.
Los justos que ceden ante los malvados son como una fuente llena de barro, o un pozo contaminado.
27 Li pa bon pou bwè anpil siwo myèl, ni li pa bon pou chache pwòp glwa pa w.
No es bueno comer mucha miel, tampoco desear mucha alabanza.
28 Tankou yon gran vil ki kase antre san miray, se konsa yon nonm ki pa kontwole pwòp tèt li.
Una persona sin dominio propio es como una ciudad expuesta, cuyos muros están agrietados.

< Pwovèb 25 >