Πραξεις 7
1 ειπεν δε ο αρχιερευς ει ταυτα ουτως εχει
Le souverain sacrificateur lui demanda si ce dont on l'accusait était véritable.
2 ο δε εφη ανδρες αδελφοι και πατερες ακουσατε ο θεος της δοξης ωφθη τω πατρι ημων αβρααμ οντι εν τη μεσοποταμια πριν η κατοικησαι αυτον εν χαρραν
Etienne répondit: «Mes frères et mes pères, écoutez: Le Dieu de gloire apparut à notre père Abraham, lorsqu'il était en Mésopotamie, avant qu'il s'établit à Charran, et lui dit:
3 και ειπεν προς αυτον εξελθε εκ της γης σου και {VAR2: [εκ] } της συγγενειας σου και δευρο εις την γην ην αν σοι δειξω
«Quitte ton pays et ta famille, et rends-toi dans le pays que je t'indiquerai.»
4 τοτε εξελθων εκ γης χαλδαιων κατωκησεν εν χαρραν κακειθεν μετα το αποθανειν τον πατερα αυτου μετωκισεν αυτον εις την γην ταυτην εις ην υμεις νυν κατοικειτε
Alors Abraham sortit du pays des Chaldéens, et s'établit à Charran. De là, après la mort de son père, Dieu le fit émigrer dans le pays que vous habitez maintenant;
5 και ουκ εδωκεν αυτω κληρονομιαν εν αυτη ουδε βημα ποδος και επηγγειλατο δουναι αυτω εις κατασχεσιν αυτην και τω σπερματι αυτου μετ αυτον ουκ οντος αυτω τεκνου
il ne lui donna point de propriété dans ce pays, pas même un pouce de terre, mais il lui promit, à une époque où le patriarche n'avait point d'enfants, de le lui donner en possession, à lui, et à sa postérité après lui.
6 ελαλησεν δε ουτως ο θεος οτι εσται το σπερμα αυτου παροικον εν γη αλλοτρια και δουλωσουσιν αυτο και κακωσουσιν ετη τετρακοσια
Dieu parla ainsi: «Sa postérité habitera en terre étrangère; on la réduira en servitude et on la maltraitera pendant quatre cents ans.
7 και το εθνος ω εαν δουλευσουσιν κρινω εγω ο θεος ειπεν και μετα ταυτα εξελευσονται και λατρευσουσιν μοι εν τω τοπω τουτω
Mais moi, dit Dieu, je jugerai la nation à laquelle ses descendant auront été assujettis; après cela, ils quitteront ce pays, et me rendront leur culte dans ce lieu-ci; »
8 και εδωκεν αυτω διαθηκην περιτομης και ουτως εγεννησεν τον ισαακ και περιετεμεν αυτον τη ημερα τη ογδοη και ισαακ τον ιακωβ και ιακωβ τους δωδεκα πατριαρχας
puis il donna à Abraham l'alliance de la circoncision. C'est dans ces circonstances qu'Abraham eut Isaac, qu'il circoncit le huitième jour; Isaac eut Jacob; Jacob, les douze patriarches.
9 και οι πατριαρχαι ζηλωσαντες τον ιωσηφ απεδοντο εις αιγυπτον και ην ο θεος μετ αυτου
Les patriarches, jaloux de Joseph, le vendirent pour l'Egypte; mais Dieu était avec lui:
10 και εξειλατο αυτον εκ πασων των θλιψεων αυτου και εδωκεν αυτω χαριν και σοφιαν εναντιον φαραω βασιλεως αιγυπτου και κατεστησεν αυτον ηγουμενον επ αιγυπτον και {VAR2: [εφ] } ολον τον οικον αυτου
il le tira de toutes ses peines, et lui donna de plaire par sa sagesse à Pharaon, roi d'Egypte, de sorte que ce prince le mit à la tête du royaume et de toute sa maison.
11 ηλθεν δε λιμος εφ ολην την αιγυπτον και χανααν και θλιψις μεγαλη και ουχ ηυρισκον χορτασματα οι πατερες ημων
Or il survint une famine dans tout le pays d'Egypte et dans celui de Canaan; la détresse était grande, et nos pères ne trouvaient pas de nourriture.
12 ακουσας δε ιακωβ οντα σιτια εις αιγυπτον εξαπεστειλεν τους πατερας ημων πρωτον
Jacob ayant appris qu'il y avait des vivres en Egypte, y envoya nos pères une première fois;
13 και εν τω δευτερω {VAR1: εγνωρισθη } {VAR2: ανεγνωρισθη } ιωσηφ τοις αδελφοις αυτου και φανερον εγενετο τω φαραω το γενος {VAR2: [του] } ιωσηφ
puis, au second voyage, Joseph fut reconnu par ses frères, et Pharaon sut quelle était l'origine de Joseph.
14 αποστειλας δε ιωσηφ μετεκαλεσατο ιακωβ τον πατερα αυτου και πασαν την συγγενειαν εν ψυχαις εβδομηκοντα πεντε
Joseph envoya chercher Jacob son père et toute sa famille, qui se montait à soixante et quinze personnes.
15 {VAR1: κατεβη δε ιακωβ [εις αιγυπτον] } {VAR2: και κατεβη ιακωβ εις αιγυπτον } και ετελευτησεν αυτος και οι πατερες ημων
Jacob descendit en Egypte, où il mourut, ainsi que nos pères;
16 και μετετεθησαν εις συχεμ και ετεθησαν εν τω μνηματι ω ωνησατο αβρααμ τιμης αργυριου παρα των υιων εμμωρ εν συχεμ
et leurs corps furent transportés à Sichem, et déposés dans le sépulcre qu'Abraham avait acheté à prix d'argent des fils d'Hémor, père de Sichem.
17 καθως δε ηγγιζεν ο χρονος της επαγγελιας ης ωμολογησεν ο θεος τω αβρααμ ηυξησεν ο λαος και επληθυνθη εν αιγυπτω
«A mesure que s'approchait le temps où devait s'accomplir la promesse que Dieu avait faite à Abraham, le peuple s'accroissait et se multipliait en Egypte,
18 αχρις ου ανεστη βασιλευς ετερος {VAR1: επ αιγυπτον } {VAR2: [επ αιγυπτον] } ος ουκ ηδει τον ιωσηφ
jusqu’à l'époque où s'éleva un autre roi, qui ne savait rien de Joseph.
19 ουτος κατασοφισαμενος το γενος ημων εκακωσεν τους πατερας {VAR2: [ημων] } του ποιειν τα βρεφη εκθετα αυτων εις το μη ζωογονεισθαι
Ce prince, usant d'artifice contre notre race, maltraita nos pères et les contraignit d'exposer leurs nouveau-nés, afin qu'ils ne vécussent pas.
20 εν ω καιρω εγεννηθη μωυσης και ην αστειος τω θεω ος ανετραφη μηνας τρεις εν τω οικω του πατρος
C'est en ce temps que naquit Moïse, qui était d'une divine beauté. Il fut nourri trois mois dans la maison de son père,
21 εκτεθεντος δε αυτου ανειλατο αυτον η θυγατηρ φαραω και ανεθρεψατο αυτον εαυτη εις υιον
mais, ayant été exposé, la fille de Pharaon le recueillit, et l'éleva pour en faire son fils.
22 και επαιδευθη μωυσης {VAR2: [εν] } παση σοφια αιγυπτιων ην δε δυνατος εν λογοις και εργοις αυτου
Moïse fut instruit de toute la science des Égyptiens; il était puissant en paroles et en oeuvres.
23 ως δε επληρουτο αυτω τεσσερακονταετης χρονος ανεβη επι την καρδιαν αυτου επισκεψασθαι τους αδελφους αυτου τους υιους ισραηλ
Quand il eut atteint l'âge de quarante ans, il eut l'idée de visiter ses frères, les fils d'Israël,
24 και ιδων τινα αδικουμενον ημυνατο και εποιησεν εκδικησιν τω καταπονουμενω παταξας τον αιγυπτιον
et, en ayant vu un qu'on maltraitait, il prit sa défense, et vengea l'opprimé en frappant l'Égyptien:
25 ενομιζεν δε συνιεναι τους αδελφους {VAR2: [αυτου] } οτι ο θεος δια χειρος αυτου διδωσιν σωτηριαν αυτοις οι δε ου συνηκαν
il pensait que ses frères comprendraient que Dieu se servait de lui pour les délivrer, mais ils ne le comprirent point.
26 τη τε επιουση ημερα ωφθη αυτοις μαχομενοις και συνηλλασσεν αυτους εις ειρηνην ειπων ανδρες αδελφοι εστε ινα τι αδικειτε αλληλους
Le lendemain, il s'approcha de deux d'entre eux qui se battaient, et les engagea à faire la paix, en disant: «Hommes, vous êtes frères, pourquoi vous maltraitez-vous?»
27 ο δε αδικων τον πλησιον απωσατο αυτον ειπων τις σε κατεστησεν αρχοντα και δικαστην εφ ημων
Mais celui qui maltraitait son compatriote le repoussa, en disant: «Qui t’a établi chef et juge sur nous?
28 μη ανελειν με συ θελεις ον τροπον ανειλες εχθες τον αιγυπτιον
Veux-tu me tuer, comme tu as tué hier l’Egyptien?»
29 εφυγεν δε μωυσης εν τω λογω τουτω και εγενετο παροικος εν γη μαδιαμ ου εγεννησεν υιους δυο
Cette parole fut cause que Moïse s'enfuit, et alla habiter dans le pays de Madian, où il eut deux fils.
30 και πληρωθεντων ετων τεσσερακοντα ωφθη αυτω εν τη ερημω του ορους σινα αγγελος εν φλογι πυρος βατου
«Quarante ans s'étaient écoulés, lorsqu'un ange lui apparut au désert du mont Sinaï, dans la flamme d'un buisson ardent.
31 ο δε μωυσης ιδων {VAR1: εθαυμασεν } {VAR2: εθαυμαζεν } το οραμα προσερχομενου δε αυτου κατανοησαι εγενετο φωνη κυριου
Comme Moïse s'étonnait de ce phénomène, et s'approchait pour le considérer, la voix du Seigneur se fit entendre:
32 εγω ο θεος των πατερων σου ο θεος αβρααμ και ισαακ και ιακωβ εντρομος δε γενομενος μωυσης ουκ ετολμα κατανοησαι
«Je suis le Dieu de tes pères, le Dieu d'Abraham, d’Isaac et de Jacob.» Et Moïse tremblant n'osait regarder.
33 ειπεν δε αυτω ο κυριος λυσον το υποδημα των ποδων σου ο γαρ τοπος εφ ω εστηκας γη αγια εστιν
Le Seigneur lui dit: «Ote tes souliers de tes pieds, car le lieu que tu foules est une terre sainte.
34 ιδων ειδον την κακωσιν του λαου μου του εν αιγυπτω και του στεναγμου {VAR1: αυτου } {VAR2: αυτων } ηκουσα και κατεβην εξελεσθαι αυτους και νυν δευρο αποστειλω σε εις αιγυπτον
J'ai vu de mes yeux l’oppression de mon peuple en Egypte: j’ai entendu ses gémissements, et je suis descendu pour le délivrer. Viens donc, que je t'envoie en Egypte.»
35 τουτον τον μωυσην ον ηρνησαντο ειποντες τις σε κατεστησεν αρχοντα και δικαστην τουτον ο θεος {VAR1: και } {VAR2: [και] } αρχοντα και λυτρωτην απεσταλκεν συν χειρι αγγελου του οφθεντος αυτω εν τη βατω
Ce Moïse qu'ils avaient renié en disant: «Qui t’a établi chef et juge?» c'est lui que Dieu a envoyé pour chef et libérateur, avec l'assistance de l'ange qui lui était apparu dans le buisson;
36 ουτος εξηγαγεν αυτους ποιησας τερατα και σημεια εν {VAR1: τη } {VAR2: γη } αιγυπτω και εν ερυθρα θαλασση και εν τη ερημω ετη τεσσερακοντα
c'est lui qui les a délivrés, en faisant des prodiges et des miracles sur la terre d'Egypte, sur la mer Rouge et au désert, pendant quarante ans.
37 ουτος εστιν ο μωυσης ο ειπας τοις υιοις ισραηλ προφητην υμιν αναστησει ο θεος εκ των αδελφων υμων ως εμε
C'est ce Moïse qui a dit aux fils d'Israël: «Dieu vous suscitera d'entre vos frères un prophète comme moi; »
38 ουτος εστιν ο γενομενος εν τη εκκλησια εν τη ερημω μετα του αγγελου του λαλουντος αυτω εν τω ορει σινα και των πατερων ημων ος εδεξατο λογια ζωντα δουναι {VAR1: υμιν } {VAR2: ημιν }
c'est lui, qui, lors de l'assemblée au désert, servit d'intermédiaire entre l'ange, qui lui parlait sur le mont Sinaï, et nos pères, en recevant les vivants oracles, pour nous les transmettre.
39 ω ουκ ηθελησαν υπηκοοι γενεσθαι οι πατερες ημων αλλα απωσαντο και εστραφησαν εν ταις καρδιαις αυτων εις αιγυπτον
Nos pères, loin de vouloir lui obéir, le repoussèrent et tournèrent leur coeur vers l'Egypte,
40 ειποντες τω ααρων ποιησον ημιν θεους οι προπορευσονται ημων ο γαρ μωυσης ουτος ος εξηγαγεν ημας εκ γης αιγυπτου ουκ οιδαμεν τι εγενετο αυτω
en disant à Aaron: «Fais-nous des dieux qui marchent devant nous; car pour ce Moïse qui nous a fait sortir du pays d'Egypte, nous ne savons ce qui lui est arrivé.»
41 και εμοσχοποιησαν εν ταις ημεραις εκειναις και ανηγαγον θυσιαν τω ειδωλω και ευφραινοντο εν τοις εργοις των χειρων αυτων
Ils fabriquèrent alors un veau, puis ils offrirent un sacrifice à l'idole, et se réjouirent de l'oeuvre de leurs mains.
42 εστρεψεν δε ο θεος και παρεδωκεν αυτους λατρευειν τη στρατια του ουρανου καθως γεγραπται εν βιβλω των προφητων μη σφαγια και θυσιας προσηνεγκατε μοι ετη τεσσερακοντα εν τη ερημω οικος ισραηλ
Dieu, de son côté, se détourna d'eux, et les livra au culte de l'armée du ciel, ainsi qu'il est écrit au livre des Prophètes: «M'avez-vous offert des victimes et des sacrifices pendant quarante ans au désert, ô maison d'Israël?
43 και ανελαβετε την σκηνην του μολοχ και το αστρον του θεου {VAR1: ρομφα } {VAR2: [υμων] ραιφαν } τους τυπους ους εποιησατε προσκυνειν αυτοις και μετοικιω υμας επεκεινα βαβυλωνος
— Vous avez porté le tabernacle de Moloch et l'astre du Dieu Rephan, ces idoles que vous avez fabriquées pour les adorer: aussi vous transporterai-je au delà de Babylone.»
44 η σκηνη του μαρτυριου ην τοις πατρασιν ημων εν τη ερημω καθως διεταξατο ο λαλων τω μωυση ποιησαι αυτην κατα τον τυπον ον εωρακει
Le tabernacle du témoignage était pour nos ancêtres au désert, comme l'avait enjoint celui qui dit à Moïse de le construire sur le modèle qu'il avait vu.
45 ην και εισηγαγον διαδεξαμενοι οι πατερες ημων μετα ιησου εν τη κατασχεσει των εθνων ων εξωσεν ο θεος απο προσωπου των πατερων ημων εως των ημερων δαυιδ
C'est ce tabernacle que nos pères reçurent à leur tour, et qu'ils apportèrent sous la conduite de Josué, lorsqu'ils firent la conquête du pays sur les nations que Dieu chassa de devant eux, et il subsista jusqu'au temps de David.
46 ος ευρεν χαριν ενωπιον του θεου και ητησατο ευρειν σκηνωμα τω {VAR1: θεω } {VAR2: οικω } ιακωβ
Ce prince, qui avait trouvé grâce devant Dieu, demanda d'élever un tabernacle au Dieu de Jacob;
47 σολομων δε οικοδομησεν αυτω οικον
néanmoins ce fut Salomon qui lui bâtit un temple.
48 αλλ ουχ ο υψιστος εν χειροποιητοις κατοικει καθως ο προφητης λεγει
Mais le Très-Haut n'habite point dans des constructions de main d'homme, comme le prophète le dit:
49 ο ουρανος μοι θρονος {VAR1: και η } {VAR2: η δε } γη υποποδιον των ποδων μου ποιον οικον οικοδομησετε μοι λεγει κυριος η τις τοπος της καταπαυσεως μου
«Le ciel est mon trône, la terre, mon marchepied. Quelle maison me bâtirez-vous, dit le Seigneur, et quel sera le lieu de mon repos?
50 ουχι η χειρ μου εποιησεν ταυτα παντα
N’est-ce pas ma main qui a fait toutes ces choses?»
51 σκληροτραχηλοι και απεριτμητοι καρδιαις και τοις ωσιν υμεις αει τω πνευματι τω αγιω αντιπιπτετε ως οι πατερες υμων και υμεις
«Hommes de col roide et incirconcis de coeur et d'oreilles, vous vous opposez toujours au Saint-Esprit, oui vous, comme vos pères.
52 τινα των προφητων ουκ εδιωξαν οι πατερες υμων και απεκτειναν τους προκαταγγειλαντας περι της ελευσεως του δικαιου ου νυν υμεις προδοται και φονεις εγενεσθε
Lequel des prophètes vos pères n'ont-ils pas persécuté? Ils ont même tué ceux qui ont annoncé la venue du Juste, et vous, aujourd'hui, vous l'avez trahi et vous avez été ses meurtriers.
53 οιτινες ελαβετε τον νομον εις διαταγας αγγελων και ουκ εφυλαξατε
Vous qui avez reçu la Loi sur les ordres des anges, et qui ne l'avez point gardée...»
54 ακουοντες δε ταυτα διεπριοντο ταις καρδιαις αυτων και εβρυχον τους οδοντας επ αυτον
Ces paroles transportèrent leur coeur de rage; ils grincèrent des dents contre lui.
55 υπαρχων δε πληρης πνευματος αγιου ατενισας εις τον ουρανον ειδεν δοξαν θεου και ιησουν εστωτα εκ δεξιων του θεου
Mais Etienne, animé de l'Esprit saint, tourna les yeux au ciel; il vit la gloire de Dieu, et Jésus debout à sa droite,
56 και ειπεν ιδου θεωρω τους ουρανους διηνοιγμενους και τον υιον του ανθρωπου εκ δεξιων εστωτα του θεου
et il dit: «Voici, je vois les cieux ouverts, et le Fils de l'homme debout à la droite de Dieu.»
57 κραξαντες δε φωνη μεγαλη συνεσχον τα ωτα αυτων και ωρμησαν ομοθυμαδον επ αυτον
Alors les Juifs, poussant de grands cris, se bouchèrent les oreilles; et ils se jetèrent tous ensemble sur lui,
58 και εκβαλοντες εξω της πολεως ελιθοβολουν και οι μαρτυρες απεθεντο τα ιματια αυτων παρα τους ποδας νεανιου καλουμενου σαυλου
l'entraînèrent hors de la ville, et le lapidèrent. Les témoins avaient posé leurs manteaux aux pieds d'un jeune homme nommé Saul.
59 και ελιθοβολουν τον στεφανον επικαλουμενον και λεγοντα κυριε ιησου δεξαι το πνευμα μου
Pendant qu'ils lapidaient Etienne, celui-ci priait, et disait: «Seigneur Jésus, reçois mon esprit.»
60 θεις δε τα γονατα εκραξεν φωνη μεγαλη κυριε μη στησης αυτοις ταυτην την αμαρτιαν και τουτο ειπων εκοιμηθη
Et s'étant mis à genoux, il s'écria à haute voix: «Seigneur, ne leur impute point ce péché; » et, en disant ces mots, il s'endormit.
