< Κατα Ματθαιον 23 >
1 τοτε ο ιησουσ ελαλησεν τοισ οχλοισ και τοισ μαθηταισ αυτου
Basa ma Yesus nanori ana mana tungga nara, ro atahori hetar mana tungga se.
2 λεγων επι τησ μωσεωσ καθεδρασ εκαθισαν οι γραμματεισ και οι φαρισαιοι
Ana nafadꞌe nae, “Meser agama ra ro atahori Farisi ra toꞌu hak fo ranori baꞌi Musa hohoro-lalane nara.
3 παντα ουν οσα εαν ειπωσιν υμιν τηρειν τηρειτε και ποιειτε κατα δε τα εργα αυτων μη ποιειτε λεγουσιν γαρ και ου ποιουσιν
Huu naa, hei musi rena se ma tungga nenori nara. Te afiꞌ tungga saa fo ara taoꞌ ra, huu ara nda tao tungga sira nenori nara sa.
4 δεσμευουσιν γαρ φορτια βαρεα και δυσβαστακτα και επιτιθεασιν επι τουσ ωμουσ των ανθρωπων τω δε δακτυλω αυτων ου θελουσιν κινησαι αυτα
Ara raꞌasusuuꞌ atahori fo lemba-doi agama hohoro-lalane mambera nara. Te sira mesaꞌ se nda nau tulu-fali atahori fo tao tungga hohoro-lalaneꞌ naa sa.
5 παντα δε τα εργα αυτων ποιουσιν προσ το θεαθηναι τοισ ανθρωποισ πλατυνουσιν δε τα φυλακτηρια αυτων και μεγαλυνουσιν τα κρασπεδα των ιματιων αυτων
Basa saa fo ara taoꞌ a, ara tao fo atahori koa-boꞌu se. Onaꞌ a: saa esa isi na Lamatualain Hara-liin fo atahori rea sia langga nara, ma feo sia lima nara. Te ara bau tao raꞌamoko sira enan. Ma ara o tao rananaru lenaꞌ taliꞌ mana sia badꞌu naru nara suun, fo mana fee nesenenedꞌaꞌ neu se soꞌal Lamatuaꞌ Hara-liin. Ara tao taꞌo naa, fo atahori koa-boꞌu se rae, ‘We! Naa ra dei, atahori meumareꞌ re, o!’
6 φιλουσιν τε την πρωτοκλισιαν εν τοισ δειπνοισ και τασ πρωτοκαθεδριασ εν ταισ συναγωγαισ
Mete ma ara ume hule-oꞌeꞌ rala reu, do tungga fefetas, ara sanggaꞌ a mamana eꞌendo meulauꞌ, fo atahori hetar rita se.
7 και τουσ ασπασμουσ εν ταισ αγοραισ και καλεισθαι υπο των ανθρωπων ραββι ραββι
Mete ma ara reu sia pasar, na, ara o hiiꞌ a simbo hada-hormat. Ara hiiꞌ a fo atahori beꞌutee mbali se oi, “Ama meser nenefee hadꞌa-hormat.’
8 υμεισ δε μη κληθητε ραββι εισ γαρ εστιν υμων ο καθηγητησ ο χριστοσ παντεσ δε υμεισ αδελφοι εστε
Te ama afiꞌ tungga naa ra dalan! Atahori afiꞌ roꞌe nggi rae, ‘ama meser’, huu hei meser ma akaꞌ esaꞌ a. Boe ma basa hei ia ra, bobꞌonggiꞌ sa.
9 και πατερα μη καλεσητε υμων επι τησ γησ εισ γαρ εστιν ο πατηρ υμων ο εν τοισ ουρανοισ
Afiꞌ minanaru atahori sia raefafoꞌ ia mae, ‘amaꞌ’, te hei Amam sia sorga akaꞌ esaꞌ a.
10 μηδε κληθητε καθηγηται εισ γαρ υμων εστιν ο καθηγητησ ο χριστοσ
Atahori ra o afiꞌ roꞌe nggi na rae, ‘lamatuaꞌ’, te huu hei Lamatuam akaꞌ esaꞌ a, naeni Au ia, fo Lamatualain helu-fuli nae haitua nema eniꞌ a mia lele uluꞌ a ena.
11 ο δε μειζων υμων εσται υμων διακονοσ
Naa de Au ufadꞌe nggi fo afiꞌ minanaru ao mara onaꞌ atahori mana hiiꞌ a sangga hadꞌa-hormat. Hei seka mae dadꞌi atahori moko-monaen, ana musi dadꞌi onaꞌ ate fo mete-seꞌu atahori laen ra.
12 οστισ δε υψωσει εαυτον ταπεινωθησεται και οστισ ταπεινωσει εαυτον υψωθησεται
Te atahori mana soꞌu nanaru aon, neꞌo Lamatuaꞌ naꞌatutudꞌaꞌ E. Te atahori mana tao aon onaꞌ ana dikiꞌ e, dei fo Lamatuaꞌ soꞌu nanaru e.”
13 ουαι δε υμιν γραμματεισ και φαρισαιοι υποκριται οτι κατεσθιετε τασ οικιασ των χηρων και προφασει μακρα προσευχομενοι δια τουτο ληψεσθε περισσοτερον κριμα
Basa ma, Yesus olaꞌ seluꞌ nae, “Hee, hei meser agama ma atahori Farisi re! Memaꞌ hei, atahori mana dea-ralaꞌ! Dei fo ama hambu sosoeꞌ, huu hei nda nau masoꞌ misiꞌ Lamatuaꞌ parendan fo mimihere Au sa, naeni Atahori fo Lamatualain helu-fuli nae haitua nemaꞌ a. Deꞌulakan lenaꞌ fai, hei mii miꞌingge mala atahori mana nau masoꞌ nisiꞌ Lamatuaꞌ parendan fo ara nda ramahere neu Au sa.
14 ουαι υμιν γραμματεισ και φαρισαιοι υποκριται οτι κλειετε την βασιλειαν των ουρανων εμπροσθεν των ανθρωπων υμεισ γαρ ουκ εισερχεσθε ουδε τουσ εισερχομενουσ αφιετε εισελθειν
[Hee, hei meser agama ma atahori Farisi ra! Mema hei, atahori mana dea-ralaꞌ! Dei fo ama hambu sosoeꞌ, huu hei akaꞌ peko-lelekoꞌ ina-falu ra, ma besla mala ume nara. Te sia atahori hetar matan, hei miꞌifuniꞌ deꞌulaka mara, ma mimbiriiꞌ hule-oꞌe dooꞌ fo atahori rae hei rala mara meumareꞌ. Te dei fo Lamatualain hukun nggi beran seli.]
15 ουαι υμιν γραμματεισ και φαρισαιοι υποκριται οτι περιαγετε την θαλασσαν και την ξηραν ποιησαι ενα προσηλυτον και οταν γενηται ποιειτε αυτον υιον γεεννησ διπλοτερον υμων (Geenna )
Hee, meser agama ma atahori Farisi re! Memaꞌ hei, atahori mana dea-ralaꞌ! Dei fo ama hambu sosoeꞌ huu hei sae ofaꞌ sudꞌi a bee mi, ma onda-hene leteꞌ o, mae sangga akaꞌ atahori esaꞌ a, fo ana tungga hei partei agama ma. Te mete ma ana tungga ena, na, hei tao masodꞌan dadꞌi deꞌulakan lenaꞌ fai, losa ana hambu hukun sia naraka beran lenaꞌ lao rua mia hei e. (Geenna )
16 ουαι υμιν οδηγοι τυφλοι οι λεγοντεσ οσ αν ομοση εν τω ναω ουδεν εστιν οσ δ αν ομοση εν τω χρυσω του ναου οφειλει
Weh, Hei rala mara pokeꞌ re ena, te taꞌo bee de hei feꞌe mae mitudꞌu dalaꞌ fee neu atahori laen fai? Neꞌo ama hambu sosoeꞌ huu ama minori leli mae, ‘Mete ma atahori rae soꞌu hehelu-fufuliꞌ rendiꞌ susumbaꞌ ma ingga Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a, na, atahori naa nda nenepaꞌaꞌ no hehelu-fufuliꞌ naa sa. Te mete ma ana soꞌu hehelu-fufuliꞌ nendi susumba ma ingga lilo mbilas mana sia Ume Hule-oꞌeꞌ a, na, eni feꞌe nenepaꞌaꞌ no hehelu-fufuliꞌ naa ena.’
17 μωροι και τυφλοι τισ γαρ μειζων εστιν ο χρυσοσ η ο ναοσ ο αγιαζων τον χρυσον
Hei ria ra atahori nggoa mateꞌe re! Neꞌo hei mae Lamatuaꞌ nae lilo mbilas pantin lenaꞌ, Eni Ume Hule-oꞌe Huuꞌ na do? Hokoꞌ! Te ume naa, mana tao lilo mbilas naa ra dadꞌi meumareꞌ!
18 και οσ εαν ομοση εν τω θυσιαστηριω ουδεν εστιν οσ δ αν ομοση εν τω δωρω τω επανω αυτου οφειλει
Hei o minori leli mae, ‘Mete ma atahori soꞌu hehelu-fufuliꞌ no susumbaꞌ ingga nendiꞌ mei tutunu-hohotuꞌ mana sia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a, na, atahori nda nenepaꞌaꞌ no hehelu-fufulin naa sa. Te mete ma ana soꞌu hehelu-fufuliꞌ no susumbaꞌ ingga nendi tutunu-hohotuꞌ mana sia mei ata, na, eni feꞌe na nenepaꞌa no hehelu-fufulin naa ena.’
19 μωροι και τυφλοι τι γαρ μειζον το δωρον η το θυσιαστηριον το αγιαζον το δωρον
Hei ia ra, tebꞌe-tebꞌeꞌ pokeꞌ re ena. Memaꞌ mei tutunu-hohotuꞌ naa, pantin lenaꞌ tutunu-hohotuꞌ mana sia mei ata. Huu mei naa, mana tao tutunu-hohotu nara dadꞌi meumareꞌ soaꞌ neu Lamatualain.
20 ο ουν ομοσασ εν τω θυσιαστηριω ομνυει εν αυτω και εν πασιν τοισ επανω αυτου
Huu naa, mete ma atahori sumba ma ingga mei tutunu-hohotuꞌ, na, malole lenaꞌ ingga mei a no basa saa mana sia mei ata boe.
21 και ο ομοσασ εν τω ναω ομνυει εν αυτω και εν τω κατοικησαντι αυτον
Ma mete ma atahori sumba no ingga Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a, na, malole lenaꞌ ingga lao esaꞌ Ume Hule-oꞌeꞌ a no Lamatualain naran boe. Huu Ana leo sia naa.
22 και ο ομοσασ εν τω ουρανω ομνυει εν τω θρονω του θεου και εν τω καθημενω επανω αυτου
Ma mete ma atahori sumba ma ingga sorga, na, naa o, onaꞌ ana ingga lao esaꞌ Lamatualain kadꞌera parendan no naran ena, huu Ana mana endoꞌ toꞌu parendaꞌ sia naa.
23 ουαι υμιν γραμματεισ και φαρισαιοι υποκριται οτι αποδεκατουτε το ηδυοσμον και το ανηθον και το κυμινον και αφηκατε τα βαρυτερα του νομου την κρισιν και τον ελεον και την πιστιν ταυτα εδει ποιησαι κακεινα μη αφιεναι
Hee, hei meser agama ma atahori Farisi re! Memaꞌ hei, atahori mana dea-ralaꞌ ra! Dei fo ama hambu sosoeꞌ, huu hei mihine bareken fo fee neu Lamatuaꞌ babꞌanggiꞌ esa mia babꞌanggi ka sanahuluꞌ ra. Hei akaꞌ bareken basa-bꞌasaꞌ e, losa bumbu-dai mana mia osi o, hei reken mates boe. Onaꞌ a hei reken lutuꞌ-leloꞌ, dare, adas maꞌameniꞌ, ma jintan dekeꞌ. Tao-tao te ama liliiꞌ hendi Lamatualain hohoro-lalanen pantin manaseliꞌ nara! Hei misodꞌa nda no ndoo-tetuꞌ sa. Hei nda sue atahori mana tudꞌa-loloeꞌ ra sa. Hei nda misodꞌa mikindoo tungga Lamatuaꞌ hihii-nanaun sa. Malole lenaꞌ, ama tao tungga basa naa ra dei, dei fo ama mii bareken bumbu-dai, fo mae fee neu Lamatuaꞌ.
24 οδηγοι τυφλοι οι διυλιζοντεσ τον κωνωπα την δε καμηλον καταπινοντεσ
Hei rala mara pokeꞌ re ena, te taꞌo bee fo mae mii mitudꞌu dalaꞌ neu atahori fai? Hei tao hohoro-lalaneꞌ losa lutuꞌ-leloꞌ fo denu atahori laen ra tungga, te Lamatuaꞌ hohoro-lalanen pantin manaseliꞌ nara, hei nda tungga sa. Onaꞌ hei paresaꞌ lutuꞌ-leloꞌ fo sula hendi mbene mumuuꞌ mia hei oe nininum. Te banda monaeꞌ onaꞌ amba, na hei odꞌo hendi e teme-teme!
25 ουαι υμιν γραμματεισ και φαρισαιοι υποκριται οτι καθαριζετε το εξωθεν του ποτηριου και τησ παροψιδοσ εσωθεν δε γεμουσιν εξ αρπαγησ και αδικιασ
Hee, hei meser agama ma atahori Farisi re! Memaꞌ hei, atahori mana dea-ralaꞌ! Dei fo ama hambu sosoeꞌ, huu hei safe mala pinggaꞌ-manggo ra losa rakahahadꞌoꞌ, te naa akaꞌ siaꞌ a deaꞌ. Tao-tao te sia ralaꞌ manggenggeoꞌ a mamafafauꞌ no nggeoꞌ lao mia nanaꞌo mara ma bare-naꞌo mara.
26 φαρισαιε τυφλε καθαρισον πρωτον το εντοσ του ποτηριου και τησ παροψιδοσ ινα γενηται και το εκτοσ αυτων καθαρον
Weh! Atahori Farisi poke-lakaꞌ re! Safe miꞌihuluꞌ pinggaꞌ-manggo mara rala nara dei! No taꞌo naa, dea nara o dadꞌi meuꞌ boe!
27 ουαι υμιν γραμματεισ και φαρισαιοι υποκριται οτι παρομοιαζετε ταφοισ κεκονιαμενοισ οιτινεσ εξωθεν μεν φαινονται ωραιοι εσωθεν δε γεμουσιν οστεων νεκρων και πασησ ακαθαρσιασ
Hee, hei meser agama no atahori Farisi re! Memaꞌ hei, atahori mana dea-ralaꞌ! Dei fo hei hambu sosoeꞌ, huu hei ia onaꞌ rates mana dama mutiꞌ. Atahori mete rita dean meulaun seli. Te ralan na, sofeꞌ no atahori mates ra rui nara, ma basa mana maꞌafo mburuꞌ ra.
28 ουτωσ και υμεισ εξωθεν μεν φαινεσθε τοισ ανθρωποισ δικαιοι εσωθεν δε μεστοι εστε υποκρισεωσ και ανομιασ
Hei o onaꞌ naa boe! Hei hiiꞌ a tao ao mara onaꞌ atahori meumareꞌ re. Atahori ra mete nggi taꞌi deaꞌ na, hei onaꞌ atahori rala ndoos. Tao-tao te rala mara, sofeꞌ no dala deꞌulakaꞌ. Huu hei olaꞌ laen, te tao laen, ma liliiꞌ hendi Lamatualain parenda nara.
29 ουαι υμιν γραμματεισ και φαρισαιοι υποκριται οτι οικοδομειτε τουσ ταφουσ των προφητων και κοσμειτε τα μνημεια των δικαιων
Hee, hei meser agama ma atahori Farisi re! Memaꞌ hei, atahori mana dea-ralaꞌ! Dei fo ama hambu sosoeꞌ! Ama tao rates monae-monaeꞌ fee Lamatualain mana dui-bꞌengga nara, ma paroon malole-maloleꞌ atahori maloleꞌ ra rates nara.
30 και λεγετε ει ημεν εν ταισ ημεραισ των πατερων ημων ουκ αν ημεν κοινωνοι αυτων εν τω αιματι των προφητων
Te hei mae, ‘Onaꞌ hita tasodꞌa leleꞌ esa to bei-baꞌi tara, neꞌo ata nda tungga tao tisa Lamatualain mana dui-bꞌengga nara sa.’
31 ωστε μαρτυρειτε εαυτοισ οτι υιοι εστε των φονευσαντων τουσ προφητασ
No naa, hei mikimbembela tatao-nonoꞌi mara mae, hei o, deꞌulakaꞌ onaꞌ bei-baꞌi mara boe.
32 και υμεισ πληρωσατε το μετρον των πατερων υμων
Dadꞌi malole lenaꞌ, hei tao deꞌulakaꞌ onaꞌ naa losa babꞌasan, tungga bei-baꞌi mara sala-kilu nara!
33 οφεισ γεννηματα εχιδνων πωσ φυγητε απο τησ κρισεωσ τησ γεεννησ (Geenna )
Hei ia ra tebꞌe-tebꞌeꞌ deꞌulaka mara onaꞌ mengge marasoꞌ. Seꞌu te hei mae Lamatualain nda hukun nggi sa? Afiꞌ mimihena! Neꞌo Ana nggari nggi misiꞌ ai naraka rala mii! (Geenna )
34 δια τουτο ιδου εγω αποστελλω προσ υμασ προφητασ και σοφουσ και γραμματεισ και εξ αυτων αποκτενειτε και σταυρωσετε και εξ αυτων μαστιγωσετε εν ταισ συναγωγαισ υμων και διωξετε απο πολεωσ εισ πολιν
Rena, e! Dei fo Au haitua fee nggi mana dui-bꞌengga nggara, fo ara ranori ma ratudꞌu nggi Lamatuaꞌ dala masodꞌa ndoo-tetun. Te neꞌo ama tao misa ruma, ma mbaku misa ruma sia hau ngganggeꞌ. Hei o liꞌu ruma sia ume hule-oꞌeꞌ, ma hei poko-paru ruma losa ara rela mia kota esa risiꞌ kota laen.
35 οπωσ ελθη εφ υμασ παν αιμα δικαιον εκχυνομενον επι τησ γησ απο του αιματοσ αβελ του δικαιου εωσ του αιματοσ ζαχαριου υιου βαραχιου ον εφονευσατε μεταξυ του ναου και του θυσιαστηριου
Feꞌe fai dalahulun hei bei-baꞌi mara tao risa Habel. Tao-tao te eni, atahori rala ndoos. Hei beꞌi-baꞌi mara tao risa atahori rala ndoos ra, rakandooꞌ a mia tititi-nonosiꞌ esa losa tititi-nonosiꞌ laen. Losa nala Sakaria, naeni Barakia anan. Ara tao risa e mia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a sodꞌan deka no mei tutunu-hohotuꞌ a. Huu hei tungga bꞌei-baꞌi mara deꞌulaka nara naa, naa de hei musi lemba-doi basa atahori rala ndoos ra raa nara.
36 αμην λεγω υμιν οτι ηξει παντα ταυτα επι την γενεαν ταυτην
Memaꞌ tebꞌe! Te hei fo feꞌe sia leleꞌ ia, dei fo nenehukun, huu dala-dala deꞌulakaꞌ ra fo hei bei-baꞌi mara tao mia lele uluꞌ a.”
37 ιερουσαλημ ιερουσαλημ η αποκτενουσα τουσ προφητασ και λιθοβολουσα τουσ απεσταλμενουσ προσ αυτην ποσακισ ηθελησα επισυναγαγειν τα τεκνα σου ον τροπον επισυναγει ορνισ τα νοσσια εαυτησ υπο τασ πτερυγασ και ουκ ηθελησατε
“Hei atahori Yerusalem re! Hei mana akaꞌ tao misa Lamatualain mana dui-bꞌengga nara, ma mbia misa dedꞌenu nara fo mana rema tulu-fali heiꞌ ra. Au akaꞌ kokoe usufafali nggi fo ima misiꞌ Au, onaꞌ manu ine a nae nasarorombo nala ana nara sia lidꞌan rala. Te hei nda nau sa.
38 ιδου αφιεται υμιν ο οικοσ υμων ερημοσ
Huu naa, Lamatuaꞌ nda tao afiꞌ neu ume mara sa ena. Ma mbila do fini esaꞌ te rouꞌ ena.
39 λεγω γαρ υμιν ου μη με ιδητε απ αρτι εωσ αν ειπητε ευλογημενοσ ο ερχομενοσ εν ονοματι κυριου
Rena malolole, e! Huu hei nda afiꞌ mita Au sa ena, losa leleꞌ hei mitaa mae, ‘Hita toꞌe fo Lamatualain fee papala-babꞌanggiꞌ fee neu Atahori ia, huu Lamatuaꞌ mana denu E.’ Hei mitaa onaꞌ naa, dei fo hei feꞌe na mete-mita Au fai.”