Proverbes 25
1 Ce sont aussi des Proverbes de Salomon, que recueillirent les hommes d'Ezéchias, roi de Juda.
Төвәндә баян қилинидиғанлириму Сулайманниң пәнд-несиһәтлири; буларни Йәһуданиң падишаси Һәзәкияниң ордисидикиләр көчүрүп хатирилигән: —
2 La gloire de Dieu, c'est de cacher ses desseins, et la gloire des rois, de les pénétrer.
Пәрвәрдигарниң улуқлуғи — Өзиниң қилған ишини ашкарилимиғинида; Падишаһларниң улуқлуғи — бир ишниң сирини йешәлигинидә.
3 Comme les Cieux en hauteur, la terre en profondeur, que le cœur du roi soit insondable!
Әршниң егизлигини, Зиминниң чоңқурлуғини, Вә падишаларниң көңлидикини мөлчәрләп билгили болмас.
4 De l'argent enlève les scories, et il en sort pour l'orfèvre un vase;
Авал күмүчниң поқи айрилип тавланса, Андин зәргәр нәпис бир қача ясап чиқар.
5 ôte l'impie des alentours du roi, et par la justice son trône s'affermira.
Авал падишаниң алдидики рәзил хизмәткарлири қоғливетилсә, Андин униң тәхти адаләт үстигә қурулар.
6 Ne fais pas le glorieux devant un roi, et ne te mets pas au rang des Grands;
Падишаһниң алдида өзүңни һәмминиң алди қилип көрсәтмә, [Униң алдидики] әрбабларниң орнида турувалма;
7 car mieux vaut qu'on te dise: Monte ici! que d'être humilié devant le prince que tes yeux voient.
Орнуңни өзүңдин жуқури җанабқа берип, униң алдида пәгаһқа чүшүрүлгиниңдин көрә, Өзгиләрниң сени төргә тәклип қилғини яхшидур.
8 Ne te hâte pas d'entrer en procès, de peur de ce qu'à la fin tu pourrais faire, si ta partie t'outrage!
Алдирап дәваға бармиғин, Мабада берип, йеқиниң [үстүн чиқип] сени ләт қилса, қандақ қилисән?
9 Plaide ton procès contre ta partie, mais ne révèle pas le secret d'autrui;
Йеқиниң билән муназириләшсәң, Башқиларниң сирини ачма.
10 de peur que celui qui t'entendrait, ne te fasse honte, et que ton infamie ne s'efface pas.
Болмиса, буни билгүчиләр сени әйипләйду, Сесиқ намдин қутулалмайсән.
11 Des pommes d'or sur une ciselure d'argent, tel est un mot dit à propos.
Вақти-җайида қилинған сөз, Күмүч рамкиларға тизилған алтун алмилардур.
12 Anneau d'or, collier d'or fin, tel est le sage moniteur pour l'oreille docile.
[Қулаққа] алтун һалқа, нәпис алтундин ясалған зиннәт буюми ярашқандәк, Ақиланиниң агаһландуруши көңүл қойғанниң қулиқиға яришар.
13 Le frais de la neige au temps de la moisson, tel est le messager sûr pour celui qui le dépêche: il restaure l'âme de son maître.
Худди орма вақтидики томузда [ичкән] қар сүйидәк, Ишәшлик әлчи өзини әвәткүчиләргә шундақ болар; У ғоҗайинлириниң көкси-қарнини яшартар.
14 Nuage et vent, mais point de pluie, c'est l'homme qui se vante en mentant de donner.
Ямғури йоқ булут-шамал, Ялған соғатни вәдә қилип махтанғучиға охшаштур.
15 A la patience un prince se laisse gagner, et la langue, toute molle qu'elle est, brise des os.
Узунғичә сәвир-тақәт қилинса, һөкүмдарму қайил қилинар, Жумшақ тил сүйәкләрдинму өтәр.
16 Si tu trouves du miel, manges-en ce qui t'est suffisant, de peur d'en avoir à satiété, et de le rejeter.
Сән һәсәл тепивалдиңму? Уни пәқәт тойғучила йә, Көп йесәң яндуруветисән.
17 Mets rarement le pied dans la maison de ton ami, de peur qu'il ne se lasse de toi, et ne te prenne en aversion.
Хошнаңниң босуғисиға аз дәссә, Улар сәндин тоюп, өч болуп қалмисун.
18 Un marteau, une épée, une flèche aiguë, c'est l'homme qui dépose contre son frère en faux témoin.
Ялған гувалиқ билән йеқиниға қара чаплиғучи, Худди гүрзә, қилич вә өткүр оққа охшаштур.
19 Une dent cassée, un pied vacillant, c'est au jour de détresse le perfide en qui l'on se lie.
Сунуқ чиш билән чайнаш, Токур пут [билән меңиш], Күлпәт күнидә вапасиз кишигә үмүт бағлиғандәктур.
20 Oter son manteau au jour de la froidure, verser du vinaigre sur du natron, c'est chanter des chansons à un cœur triste.
Қиш күнидә кишиләрниң кийимини салдуруветиш, Яки суда үстигә аччиқ су қуюш, Қайғулуқ кишиниң алдида нахша ейтқандәктур.
21 Si ton ennemi a faim, donne-lui du pain à manger, s'il a soif, donne-lui de l'eau à boire,
Дүшминиңниң қосиғи ач болса, Нан бәр; Уссиған болса су бәр;
22 car ainsi tu lui mets sur la tête des charbons ardents, et l'Éternel te récompensera.
Шундақ қилсаң, бешиға көмүр чоғини топлап салған болисән, Вә Пәрвәрдигар бу ишни саңа яндуриду.
23 Le vent du nord produit la pluie, et la calomnie sourde, le visage irrité.
Шимал тәрәптин чиққан шамал қаттиқ ямғур елип кәлгәндәк, Чеқимчи шум чирайни кәлтүрәр.
24 Mieux vaut habiter le coin d'un toit, que près d'une femme querelleuse, et le même logis.
Соқушқақ хотун билән [азадә] өйдә биллә турғандин көрә, Өгүзниң бир булуңида [ялғуз] йетип-қопқан яхши.
25 Une eau fraîche pour un homme fatigué, c'est une bonne nouvelle venant d'un pays lointain.
Уссап кәткән кишигә муздәк су берилгәндәк, Жирақ жуттин кәлгән хуш хәвәрму әнә шундақ болар.
26 Une source troublée, et un puits gâté, c'est le juste succombant sous l'impie.
Петиқдилип сүйи лейип кәткән булақ, Сүйи булғиветилгән қудуқ, Рәзилләргә йол қойған һәққаний адәмгә охшаштур.
27 Il n'est pas bon de manger trop de miel, et sonder les choses difficiles est trop difficile.
Һәсәлни һәддидин зиядә йейиш яхши болмас; Бирақ улуқлуқни издәшниң өзи улуқ иштур.
28 Une ville forcée et sans murs, tel est l'homme qui n'a pas l'empire de son cœur.
Өзини туталмайдиған киши, Вәйран болған, сепилсиз қалған шәһәргә охшайду.
