Proverbes 23
1 Quand tu t’assieds pour manger le pain avec un gouverneur, considère bien celui qui est devant toi;
Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
2 et mets un couteau à ta gorge, si tu es gourmand.
I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
3 Ne désire point ses friandises, car c’est un pain trompeur.
Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
4 Ne te fatigue pas pour acquérir des richesses, finis-en avec ta prudence.
Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
5 Jetteras-tu tes yeux sur elles?… Déjà elles ne sont plus; car certes elles se font des ailes, et, comme l’aigle, s’envolent vers les cieux.
Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
6 Ne mange point le pain de celui qui a l’œil mauvais, et ne désire pas ses friandises;
Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
7 car comme il a pensé dans son âme, tel il est. Mange et bois, te dira-t-il; mais son cœur n’est pas avec toi.
Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
8 Ton morceau que tu as mangé, tu le vomiras, et tu perdras tes paroles agréables.
Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
9 Ne parle pas aux oreilles du sot, car il méprisera la sagesse de ton discours.
Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
10 Ne recule pas la borne ancienne, et n’entre pas dans les champs des orphelins;
Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
11 car leur rédempteur est fort, il prendra en main leur cause contre toi.
Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
12 Applique ton cœur à l’instruction et tes oreilles aux paroles de la connaissance.
Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
13 Ne manque pas de corriger le jeune garçon; quand tu l’auras frappé de la verge, il n’en mourra pas.
Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Będziesz je bił rózgą, a jego duszę ocalisz od piekła. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur s’en réjouira, oui, moi-même,
Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
16 et mes reins s’égaieront quand tes lèvres diront des choses droites.
I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
17 Que ton cœur n’envie pas les méchants; mais sois tout le jour dans la crainte de l’Éternel;
Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
18 car certainement il y a une fin, et ton attente ne sera pas réduite à néant.
Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
19 Toi, mon fils, écoute et sois sage, et dirige ton cœur dans le chemin.
Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
20 Ne sois pas parmi les buveurs de vin, ni parmi les gourmands;
Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
21 car le buveur et le gourmand deviendront pauvres, et sommeiller revêt de haillons.
Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
22 Écoute ton père qui t’a engendré, et ne méprise pas ta mère quand elle aura vieilli.
Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
23 Achète la vérité, et ne la vends point, – la sagesse, et l’instruction, et l’intelligence.
Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
24 Le père du juste aura beaucoup de joie, et celui qui a engendré le sage, se réjouira en lui.
Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent, et que celle qui t’a enfanté ait de la joie.
Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux se plaisent à mes voies;
Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
27 car la prostituée est une fosse profonde, et l’étrangère un puits de détresse:
Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
28 aussi se tient-elle aux embûches comme un voleur, et elle augmente le nombre des perfides parmi les hommes.
Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
29 Pour qui les: Hélas? Pour qui les: Malheur à moi? Pour qui les querelles, pour qui la plainte, pour qui les blessures sans cause? Pour qui la rougeur des yeux?
U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
30 Pour ceux qui s’attardent auprès du vin, qui vont essayer le vin mixtionné.
Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
31 – Ne regarde pas le vin quand il est vermeil, quand il est perlé dans la coupe, et qu’il coule aisément;
Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
32 à la fin, il mord comme un serpent et il pique comme une vipère:
Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
33 tes yeux regarderont les étrangères, et ton cœur dira des choses perverses;
Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
34 et tu seras comme celui qui se coucherait au cœur de la mer, et comme celui qui se coucherait au sommet d’un mât…
I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
35 On m’a frappé, [et] je n’en ai point été malade; on m’a battu, [et] je ne l’ai pas su. Quand me réveillerai-je? J’y reviendrai, je le rechercherai encore!
[Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
