Job 28
1 Siluer hath bigynnyngis of his veynes; and a place is to gold, in which it is wellid togidere.
Mać w prawdzie srebro początki żył swoich, a złoto miejsce, kędy bywa pławione.
2 Irun is takun fro erthe, and a stoon resolued, `ethir meltid, bi heete, is turned in to money.
Żelazo z ziemi biorą, a z kamienia zlewają miedź.
3 God hath set tyme to derknessis, and he biholdith the ende of alle thingis.
Celu ciemnościom ułożonego i końca wszystkich rzeczy on dochodzi, i kamieni, które w ciemności i cieniu śmierci leżą.
4 Also a stronde departith a stoon of derknesse, and the schadewe of deth, fro the puple goynge in pilgrymage; it departith tho hillis, whiche the foot of a nedi man foryat, and hillis with out weie.
Wyleje rzeka z miejsca swojego, tak, iż jej nikt przebyć nie może, bywa jednak zahamowana przemysłem nędznego człowieka, i odchodzi.
5 The erthe, wher of breed cam forth in his place, is destried bi fier.
Z ziemi wychodzi chleb, chociaż pod nią coś różnego, podobnego ogniowi.
6 The place of saphir ben stoonys therof, and the clottis therof ben gold.
W niektórych miejscach jest kamień Safir, i piasek złoty;
7 A brid knewe not the weie, and the iye of a vultur, ethir rauenouse brid, bihelde it not.
A tej ścieszki ani ptak nie wie, ani jej widzało oko sępie.
8 The sones of marchauntis tretiden not on it, and a lyonesse passide not therbi.
Nie depczą po niej zwierzęta srogie, ani lew przeszedł przez nię.
9 God stretchide forth his hond to a flynt; he distriede hillis fro the rootis.
Na krzemień ściągnął rękę swoję, wywrócił góry z korzenia;
10 He hewide doun ryuers in stoonys; and his iye siy al precious thing.
Z skał wywodzi strumienie, a każdą rzecz kosztowną widzi oko jego.
11 And he souyte out the depthis of floodis; and he brouyte forth hid thingis in to liyt.
Wylewać się rzekom nie dopuszcza, a rzeczy skryte wywodzi na jaśnię.
12 But where is wisdom foundun, and which is the place of vndurstondyng?
Ale mądrość gdzież może być znaleziona? a kędy jest miejsce roztropności?
13 A man noot the prijs therof, nether it is foundun in the lond of men lyuynge swetli, `ether delicatli.
Nie wie człowiek śmiertelny ceny jej, ani bywa znaleziona w ziemi żyjących.
14 The depthe of watris seith, It is not in me; and the see spekith, It is not with me.
Przepaść mówi: Niemasz jej we mnie; i morze też powiada: Niemasz jej u mnie.
15 Gold ful cleene schal not be youun for wisdom, nether siluer schal be weied in the chaungyng therof.
Nie dawają szczerego złota za nię; ani odważają srebra, za odmianę jej.
16 It schal not be comparysound to the died colours of Iynde, not to the moost preciouse stoon of sardius, nether to saphir.
Nie może być oszacowana za złoto Ofir, ani za Onychyn drogi, ani za Safir.
17 Nether gold, nether glas schal be maad euene worth therto;
Nie porówna z nią złoto, ani kryształ, ani odmiana jej może być za klejnot złota szczerego.
18 and hiye and fer apperynge vessels of gold schulen not be chaungid for wisdom, nether schulen be had in mynde in comparisoun therof. Forsothe wisdom is drawun of pryuy thingis;
Koralów i pereł nie wspomina, bo nabycie mądrości kosztowniejsze jest nad perły.
19 topasie of Ethiope schal not be maad euene worth to wisdom, and moost preciouse diyngis schulen not be set togidere in prijs, `ether comparisound, therto.
Nie zrówna z nią i szmaragd z ziemi etyjopskiej; ani za złoto najczystsze szacowana być może.
20 Therfor wherof cometh wisdom, and which is the place of vndurstondyng?
Skądże tedy mądrość pochodzi? albo gdzie jest miejsce rozumu?
21 It is hid fro the iyen of alle lyuynge men; also it is hid fro briddis of heuene.
Gdyż zakryta jest od oczu wszystkich żyjących, i przed ptastwem niebieskim zatajona jest.
22 Perdicioun and deeth seiden, With oure eeris we herden the fame therof.
Zginienie i śmierć rzekły: Uszyma swemi słyszałyśmy sławę jej.
23 God vndurstondith the weye therof, and he knowith the place therof.
Bóg sam rozumie drogę jej, a on wie miejsce jej.
24 For he biholdith the endis of the world, and biholdith alle thingis that ben vndur heuene.
Bo on na kończyny ziemi patrzy, a wszystko, co jest pod niebem, widzi.
25 `Which God made weiyte to wyndis, and weiede watris in mesure.
Wiatrom uczynił wagę, a wody odważył pod miarą.
26 Whanne he settide lawe to reyn, and weie to tempestis sownynge;
On też prawo dżdżom postanowił, a drogę błyskawicom gromów.
27 thanne he siy wisdom, and telde out, and made redi, and souyte out.
W ten czas ją widział, i głosił ją: zgotował ją, i doszedł jej.
28 And he seide to man, Lo! the drede of the Lord, thilke is wisdom; and to go awei fro yuel, is vndurstondyng.
Ale człowiekowi rzekł: Oto bojaźń Pańska jest mądrością, a warować się złego, jest rozumem.
