Proverbs 22
1 [is to be] chosen A name more than wealth great more than silver and more than gold favor good.
Яхши нам зор байлиққа егә болуштин әвзәл; Қәдир-қиммәт алтун-күмүчтин үстүндур.
2 [the] rich And [the] poor they meet together [is the] maker of all of them Yahweh.
Гадай билән бай бир зиминда яшар; Һәр иккисини яратқан Пәрвәрдигардур.
3 A sensible [person] - he sees trouble (and he hides himself *Q(K)*) and naive people they pass on and they are punished.
Зерәк киши балайиқазани алдин көрүп қачар; Саддилар алдиға берип зиян тартар.
4 [the] consequence of Humility [the] fear of Yahweh [is] wealth and honor and life.
Өзини төвән тутуп, Пәрвәрдигардин әйминишниң бәрикити — баяшатлиқ, иззәт-һөрмәт вә һаяттур.
5 Thorns snares [are] in [the] path of a perverse [person] [one who] guards self his he will be far from them.
Һейлигәрләрниң йолида тикәнләр, қапқанлар ятар; Өз йолиға һези болған киши улардин жирақ болар.
6 Train the youth on [the] mouth of way his also if he will be old not he will turn aside from it.
Балиға кичигидә мүҗәзигә қарап дурус тәрбийә бәрсәң, Чоң болғанда у шу йолдин чиқмас.
7 A rich [person] over poor [people] he rules and [is] a servant a borrower of a person a lender.
Байлар мискинләрни башқурур; Қәриздар қәриз егисиниң қулидур.
8 [one who] sows Unrighteousness (he will reap *Q(k)*) trouble and [the] rod of fury his it will end.
Наһәқлиқ уруғини чачқанниң алидиған һосули балаю-апәттур; Униң ғәзәп-һәйвиси чүшәр.
9 A [person] good of eye he he will be blessed for he gives some of food his to poor [person].
Сехий адәм бәрикәт тапар; Чүнки у мискинләргә өз ненидин бөлүп бәргүчидур.
10 Drive out a mocker so may go out strife so may cease dispute and shame.
Һакавурни қоғливәтсәң, җедәл-маҗира бесилар; Келишмәсликләр вә шәрмәндичиликләр түгәр.
11 [one who] loves (Pure of *Q(K)*) heart [the] grace of lips his [is] friend his a king.
Пак нийәтни қәдирләйдиған кишиниң сөзлири гөзәлдур; Шуңа падиша униң билән дост болар.
12 [the] eyes of Yahweh they preserve knowledge and he has subverted [the] words of [one who] acts treacherously.
Пәрвәрдигарниң көзи илим-һәқиқәтни сақлар; У ипласларниң сөзлирини ечип ташлап бекар қилар.
13 He says a sluggard a lion [is] in the street in [the] midst of [the] open places I will be killed.
Һорун адәм: «Ташқирида бир шир туриду, Кочиға чиқсам өлтүрүлимән!» — дәйду.
14 [is] a pit Deep [the] mouth of strange [women] [one who] is cursed of Yahweh (he will fall *Q(k)*) there.
Зинахор аялниң ағзи чоңқур бир оридур; Пәрвәрдигар нарази болған киши униңға чүшүп кетәр.
15 Foolishness [is] bound in [the] heart of a youth a rod of discipline it will put far away it from him.
Наданлиқ сәбий балиларниң қәлбигә бағлағлиқтур; Бирақ тәрбийә тайиғи буни униңдин жирақ қилар.
16 [one who] oppresses [the] poor To increase for himself [one who] gives to a rich [person] only to poverty.
Мискинләрни езиш билән бай болған, Вә байларға соғат сунидиған киши, Ахири пәқәт йоқсуллуқта қалар.
17 Incline ear your and hear [the] words of wise [people] and heart your you will set to knowledge my.
Қулақ сал, саңа ақиланиләрниң сөзлирини үгитәй; Көңүл қоюп билимимни үгәнгин.
18 For [will be] pleasant that you will keep them in belly your they will be prepared together on lips your.
Уларни қәлбиңдә чиң тутсаң, Улар саңа шерин болар, Ләвлириңдә сәп болуп тәйяр туриду.
19 To be in Yahweh trust your I teach you this day even you.
Чин қәлбиң билән Пәрвәрдигарға тайинишиң үчүн, Бүгүн [бу һекмәтлик сөзләрни] башқа бирисигә әмәс, Бәлки саңа йәткүздум.
20 ¿ Not have I written for you (officers *Q(K)*) counsels and knowledge.
Униңдин мана оттузни яздим, Буниң ичидә несиһәтләр һәм билим бар.
21 To make known to you [the] truth of words of faithfulness to bring back words faithfulness to [those who] sent you.
Булар билән һәқиқәтниң сөзлириниң дәрвәқә һәқиқәт екәнлигини биләләйсән, Вә шундақ қилип сени әвәткүчиләргә һәқиқәтниң сөзлири билән җавап қайтуралайсән.
22 May not you rob a poor [person] for [is] poor he and may not you crush a poor [person] at the gate.
Йоқсулдин булап алма, у кәмбәғәл турса, Аҗиз мөминләрни сорақ орнида бозәк қилма.
23 For Yahweh he will conduct case their and he will rob [those who] rob them life.
Чүнки Пәрвәрдигар уларниң дәвасини көтирәр, Улардин булап алғанлардин булап алар.
24 May not you associate with a master of anger and with a person of rage not you must go.
Мүҗәзи иштик адәм билән дост болма, Қәһрлик адәм билән арилашма,
25 Lest you should learn (ways his *Q(K)*) and you will take a snare for self your.
Болмиса, униң яман йолини үгинип қелип, қилтаққа чүшисән.
26 May not you be among [those who] strike a palm among [those who] stand surety for debts.
Башқиларға [кепил болуп] қол бәргүчиләрдин болма, Қәризләрни төләшкә капаләт бәргүчиләрдин болма;
27 If not [belongs] to you to pay why? will anyone take bed your from under you.
Сениң қайтуралиғидәк нәрсәң болған болса, Улар орун-көрпилириңни бекардин-бекар астиңдин елип кәтмигән болатти!
28 May not you displace a boundary of antiquity which they made ancestors your.
Ата-бовилириң пасилни бәлгүләп бәргән кона чегара ташлирини йөткимә.
29 You see a person - skilled in work his before kings he will take his stand not he will take his stand before insignificant [people].
Ишни әстайидил вә чаққан беҗиридиған кишини көргәнмидиң? У пәс адәмләрниң хизмитидә болмас; Падишаһларниң алдида турар.
