Proverbs 3
1 My son, mine instruction, do not thou forget, and, my commandment, let thy heart observe;
| ڕۆڵە، فێرکردنەکەم لەبیر مەکە، فەرمانەکانم لەناو دڵتدا هەڵبگرە، |
2 For, length of days and years of life, and blessedness, shall they add to thee.
| چونکە ڕۆژگاری درێژ و ساڵانی ژیان و ئاشتیت بۆ زیاد دەکات. |
3 Lovingkindness and faithfulness, let them not forsake thee, —bind them, upon thy neck, write them upon the tablet of thy heart:
| با خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لێت جیا نەبنەوە، بە ملتەوە گرێیان بدە، لەسەر پەڕەی دڵت بیاننووسە. |
4 So find thou favour and good repute, in the eyes of God and man.
| ئینجا پەسەندی و نازناوی چاک بەدەستدەهێنیت لەلای خودا و خەڵک. |
5 Trust thou in Yahweh, with all thy heart, and, unto thine own understanding, do not lean:
| پڕ بەدڵ پشت بە یەزدان ببەستە و بە تێگەیشتوویی خۆت پشت ئەستوور مەبە. |
6 In all thy ways, acknowledge him, and, he, will make straight thy paths.
| لە هەموو ڕێگاکانت بیناسە، ئەویش ڕێچکەکانت ڕاست دەکات. |
7 Do not become wise in thine own eyes, revere Yahweh, and avoid evil:
| لەبەرچاوی خۆت، خۆت بە دانا مەزانە، لە یەزدان بترسە و لە بەدکاری بەدووربە. |
8 Healing, shall it be to thy body, and refreshing, to thy bones.
| دەبێتە تەندروستی بۆ لەشت و خۆراک بۆ ئێسقانەکانت. |
9 Honour thou Yahweh, with thy substance, and with the firstfruit of all thine increase;
| بە سامانت ڕێزی یەزدان بگرە، بە یەکەمین بەرهەمی هەموو خەرمانەکانت. |
10 So shall thy storehouses be filled with plenty, and, with new wine, shall thy vats overflow.
| ئەمبارەکەت پڕ دەبێت هەتا تێری، قەڕابەکەت سەرڕێژ دەبێت لە شەرابی نوێ. |
11 The, chastening of Yahweh, my son, do not reject, nor loathe his rebuke;
| ڕۆڵەکەم، بە سووکی تەماشای تەمبێکردنی یەزدان مەکە، ڕقت لە سەرزەنشتی ئەو نەبێتەوە، |
12 For, whom Yahweh loveth, he correcteth, he causeth pain to the son in whom he delighteth.
| چونکە ئەوەی یەزدان خۆشیبوێ تەمبێی دەکات و وەک باوکێک بە کوڕ دڵخۆش دەبێت. |
13 How happy the man who hath found wisdom, and the man who draweth forth understanding,
| خۆزگە دەخوازرێ بەو کەسەی دانایی دەدۆزێتەوە و بەو کەسەی تێگەیشتن بەدەستدەهێنێت، |
14 For better is her merchandise, than the merchandise of silver, yea, than gold, her increase;
| چونکە قازانجی لە قازانجی زیو باشترە و بەرهەمیشی لە زێڕ. |
15 More precious, is she, than corals, yea, none of thy delightful things, doth equal her:
| لە یاقووت بەهادارترە و هەرچی ئارەزووی دەکەیت نابێتە هاوتای. |
16 Length of days, is in her right hand, in her left, are riches and honour;
| تەمەنی درێژ لە دەستی ڕاستیدایە و دەوڵەمەندی و ڕێزیش لە دەستی چەپی. |
17 Her ways, are ways of pleasantness, and, all her paths, are peace;
| ڕێگاکانی ڕێگای خۆشحاڵین و هەموو ڕێڕەوەکانی ئاشتین. |
18 A tree of life, is she, to them who secure her, —and, they who hold her fast, are every one to be pronounced happy.
| درەختی ژیانە بۆ ئەوانەی خۆیان پێوە گرتووە، خۆزگە دەخوازرێت بەوانەی پێی پابەند دەبن. |
19 Yahweh, in wisdom, founded the earth, establishing the heavens with understanding;
| یەزدان بە دانایی زەوی دامەزراند، بە تێگەیشتنیش ئاسمانی چەسپاند. |
20 By his knowledge, the resounding deeps were burst open, and, the skies, drop down dew.
| بە زانیاری ئەو قووڵاییەکان شەق بوون، هەورەکان شەونمیان دڵۆپاند. |
21 My son, let them not depart from thine eyes, guard thou counsel, and purpose:
| ڕۆڵە، دەست بە دانایی تەواو و سەلیقەوە بگرە، ئەمانە لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە، |
22 So shall they become life to thy soul, and an adorning to thy neck;
| دەبنە ژیان بۆ تۆ، ملوانکە بۆ جوانی گەردنت. |
23 Then, shalt thou walk securely in thy way, and, thy foot, shall not stumble;
| ئەوسا بە ئاسوودەیی بە ڕێگای خۆتدا دەڕۆیت و ساتمە ناکەیت و ناکەویت. |
24 When thou sittest down, thou shalt have no dread, yea thou shalt lie down, and sweet shall be thy sleep.
| کاتێک ڕادەکشێیت بێ ترسیت، ڕادەکشێیت و خەوت خۆش دەبێت. |
25 Be not thou afraid of sudden dread, nor of the desolation of the lawless, when it cometh.
| نە لە بەڵای کتوپڕ دەترسیت و نە لە ماڵی بەدکاران کە وێران دەبێت، |
26 For, Yahweh, will be in all thy ways, and will keep thy foot from the snare.
| چونکە یەزدان دەبێتە پشتیوانت و پێت لە پێوەبوون دەپارێزێت. |
27 Withhold not good from them who ask it, when it is in power of thy hand to do it:
| دەستی چاکە مەگرەوە لەوانەی شایستەی چاکەن، کاتێک لە تواناتدایە بیکەیت. |
28 Do not say to thy neighbour, Go and come again, and to-morrow I will give, when thou hast it by thee.
| بە کەس مەڵێ: «بڕۆ، دواتر وەرەوە، بەیانی دەتدەمێ،» لە کاتێکدا ئەو شتەت پێیە. |
29 Devise not against thy neighbour an injury, seeing that, he, dwelleth securely by thee.
| پیلانی خراپ لە دژی دراوسێکەت مەگێڕە، لە کاتێکدا ئەو بە دڵنیاییەوە لەلات جێنشین بووە. |
30 Contend not with a man without cause, if he hath dealt thee no wrong.
| لەخۆڕایی دژایەتی کەسێک مەکە، ئەگەر خراپەی لەگەڵتدا نەکرد. |
31 Do not thou envy the man of violence, neither choose thou any of his ways;
| بەغیلی بە پیاوی ستەمکار مەبە، هیچ ڕێگایەکی ئەو هەڵمەبژێرە، |
32 For, an abomination to Yahweh, is the tortuous man, but, with the upright, he is intimate.
| چونکە لەلای یەزدان مرۆڤی قەڵپ قێزەونە، بەڵام نهێنی خۆی لەلای سەرڕاستانە. |
33 The curse of Yahweh, is in the house of the lawless one, but, the home of the righteous, he blesseth.
| نەفرەتی یەزدان لەسەر ماڵی بەدکارە، بەڵام ماڵی ڕاستودروستان بەرەکەتدار دەکات. |
34 Though at scoffers he scoffeth, yet, to the humbled, he granteth favour.
| هەرچەندە گاڵتە بە گاڵتەجاڕان دەکات، بەڵام نیعمەت دەداتە بێفیزەکان. |
35 Honour, shall the wise inherit, —but, as for dullards, shame shall carry them away.
| داناکان ڕێزداری بە میرات دەگرن، بەڵام گێلەکان شەرمەزاری هەڵدەگرن. |
