Luke 6
1 And it came to pass, on a Sabbath, that he was passing along through cornfields, and his disciples were plucking and eating the ears of corn, rubbing them with their hands.
అచరఞ్చ పర్వ్వణో ద్వితీయదినాత్ పరం ప్రథమవిశ్రామవారే శస్యక్షేత్రేణ యీశోర్గమనకాలే తస్య శిష్యాః కణిశం ఛిత్త్వా కరేషు మర్ద్దయిత్వా ఖాదితుమారేభిరే|
2 But, certain of the Pharisees, said—Why are ye doing what is not allowed on the Sabbath?
తస్మాత్ కియన్తః ఫిరూశినస్తానవదన్ విశ్రామవారే యత్ కర్మ్మ న కర్త్తవ్యం తత్ కుతః కురుథ?
3 And, making answer unto them, Jesus said—Have ye never read, even this, what David did when he hungered, he, and they who were with him—
యీశుః ప్రత్యువాచ దాయూద్ తస్య సఙ్గినశ్చ క్షుధార్త్తాః కిం చక్రుః స కథమ్ ఈశ్వరస్య మన్దిరం ప్రవిశ్య
4 How he entered into the house of God, and, the presence-bread, receiving, did eat, and gave to them who were with him, which it is not allowable to eat, save alone, to the priests?
యే దర్శనీయాః పూపా యాజకాన్ వినాన్యస్య కస్యాప్యభోజనీయాస్తానానీయ స్వయం బుభజే సఙ్గిభ్యోపి దదౌ తత్ కిం యుష్మాభిః కదాపి నాపాఠి?
5 And he was saying to them—The Son of Man is, Lord of the Sabbath.
పశ్చాత్ స తానవదత్ మనుజసుతో విశ్రామవారస్యాపి ప్రభు ర్భవతి|
6 And it came to pass, on another Sabbath, that he entered into the synagogue, and was teaching, and there was a man there, and, his right hand, was withered.
అనన్తరమ్ అన్యవిశ్రామవారే స భజనగేహం ప్రవిశ్య సముపదిశతి| తదా తత్స్థానే శుష్కదక్షిణకర ఏకః పుమాన్ ఉపతస్థివాన్|
7 Now the Scribes and the Pharisees were narrowly watching him, whether, on the Sabbath, he healeth, —that they might find whereof to accuse him.
తస్మాద్ అధ్యాపకాః ఫిరూశినశ్చ తస్మిన్ దోషమారోపయితుం స విశ్రామవారే తస్య స్వాస్థ్యం కరోతి నవేతి ప్రతీక్షితుమారేభిరే|
8 But, he, knew their reasonings, and said to the man who had the, withered, hand—Arise, and stand forward in the midst! And, arising, he stood forward.
తదా యీశుస్తేషాం చిన్తాం విదిత్వా తం శుష్కకరం పుమాంసం ప్రోవాచ, త్వముత్థాయ మధ్యస్థానే తిష్ఠ|
9 And Jesus said unto them—I ask you, whether it is allowed, on the Sabbath, to do good or to do harm, —life, to save, or, to destroy.
తస్మాత్ తస్మిన్ ఉత్థితవతి యీశుస్తాన్ వ్యాజహార, యుష్మాన్ ఇమాం కథాం పృచ్ఛామి, విశ్రామవారే హితమ్ అహితం వా, ప్రాణరక్షణం ప్రాణనాశనం వా, ఏతేషాం కిం కర్మ్మకరణీయమ్?
10 And, looking round upon them all, he said unto him—Stretch forth thy hand! and, he, did so, and his hand was restored.
పశ్చాత్ చతుర్దిక్షు సర్వ్వాన్ విలోక్య తం మానవం బభాషే, నిజకరం ప్రసారయ; తతస్తేన తథా కృత ఇతరకరవత్ తస్య హస్తః స్వస్థోభవత్|
11 But, they, were filled with folly, and began conversing one with another, as to, what they might do with Jesus.
తస్మాత్ తే ప్రచణ్డకోపాన్వితా యీశుం కిం కరిష్యన్తీతి పరస్పరం ప్రమన్త్రితాః|
12 And it came to pass, in these days, that he went forth into the mountain to pray, and was spending the night in the prayer-house of God.
తతః పరం స పర్వ్వతమారుహ్యేశ్వరముద్దిశ్య ప్రార్థయమానః కృత్స్నాం రాత్రిం యాపితవాన్|
13 And, when it became day, he called his disciples, and chose from them, twelve, whom also he named, Apostles, —
అథ దినే సతి స సర్వ్వాన్ శిష్యాన్ ఆహూతవాన్ తేషాం మధ్యే
14 Simon, whom also he named Peter, and Andrew his brother; and James and John; and Philip and Bartholomew;
పితరనామ్నా ఖ్యాతః శిమోన్ తస్య భ్రాతా ఆన్ద్రియశ్చ యాకూబ్ యోహన్ చ ఫిలిప్ బర్థలమయశ్చ
15 and Matthew and Thomas; and James, son of Alphaeus, and Simon, who was called Zealot; and Judas, [son] of James,
మథిః థోమా ఆల్ఫీయస్య పుత్రో యాకూబ్ జ్వలన్తనామ్నా ఖ్యాతః శిమోన్
16 and Judas Iscariot, who became betrayer; —
చ యాకూబో భ్రాతా యిహూదాశ్చ తం యః పరకరేషు సమర్పయిష్యతి స ఈష్కరీయోతీయయిహూదాశ్చైతాన్ ద్వాదశ జనాన్ మనోనీతాన్ కృత్వా స జగ్రాహ తథా ప్రేరిత ఇతి తేషాం నామ చకార|
17 and, coming down with them, he stood upon a level place, also a great multitude of his disciples, —and a great throng of the people, from all Judaea and Jerusalem and the sea-coast of Tyre and Zidon, who had come to hearken unto him and to be healed from their diseases;
తతః పరం స తైః సహ పర్వ్వతాదవరుహ్య ఉపత్యకాయాం తస్థౌ తతస్తస్య శిష్యసఙ్ఘో యిహూదాదేశాద్ యిరూశాలమశ్చ సోరః సీదోనశ్చ జలధే రోధసో జననిహాశ్చ ఏత్య తస్య కథాశ్రవణార్థం రోగముక్త్యర్థఞ్చ తస్య సమీపే తస్థుః|
18 and, they who were molested by impure spirits, were being cured;
అమేధ్యభూతగ్రస్తాశ్చ తన్నికటమాగత్య స్వాస్థ్యం ప్రాపుః|
19 and, all the multitude, were seeking to touch him, because, power, from him, was coming forth, and healing all.
సర్వ్వేషాం స్వాస్థ్యకరణప్రభావస్య ప్రకాశితత్వాత్ సర్వ్వే లోకా ఏత్య తం స్ప్రష్టుం యేతిరే|
20 And, he, lifting up his eyes towards his disciples, was saying: —Happy, ye destitute, for, yours, is the kingdom of God.
పశ్చాత్ స శిష్యాన్ ప్రతి దృష్టిం కుత్వా జగాద, హే దరిద్రా యూయం ధన్యా యత ఈశ్వరీయే రాజ్యే వోఽధికారోస్తి|
21 Happy, ye that hunger now, for ye shall be filled. Happy, ye that weep now, for ye shall laugh.
హే అధునా క్షుధితలోకా యూయం ధన్యా యతో యూయం తర్ప్స్యథ; హే ఇహ రోదినో జనా యూయం ధన్యా యతో యూయం హసిష్యథ|
22 Happy, are ye, whensoever men shall hate you, and whensoever they shall separate you, and reproach you, and cast out your name as evil, for the sake of the Son of Man:
యదా లోకా మనుష్యసూనో ర్నామహేతో ర్యుష్మాన్ ఋతీయిష్యన్తే పృథక్ కృత్వా నిన్దిష్యన్తి, అధమానివ యుష్మాన్ స్వసమీపాద్ దూరీకరిష్యన్తి చ తదా యూయం ధన్యాః|
23 be rejoiced in that day, and leap, for lo! your reward, is great in heaven; for, according to the same things, were their fathers doing unto the prophets.
స్వర్గే యుష్మాకం యథేష్టం ఫలం భవిష్యతి, ఏతదర్థం తస్మిన్ దినే ప్రోల్లసత ఆనన్దేన నృత్యత చ, తేషాం పూర్వ్వపురుషాశ్చ భవిష్యద్వాదినః ప్రతి తథైవ వ్యవాహరన్|
24 But alas! for you, ye wealthy, for ye are duly receiving you consolation.
కిన్తు హా హా ధనవన్తో యూయం సుఖం ప్రాప్నుత| హన్త పరితృప్తా యూయం క్షుధితా భవిష్యథ;
25 Alas! for you, ye who are filled full now, for ye shall hunger. Alas! ye that laugh now, for ye shall mourn and weep.
ఇహ హసన్తో యూయం వత యుష్మాభిః శోచితవ్యం రోదితవ్యఞ్చ|
26 Alas! whensoever all men shall, speak well of you, for, according to the same things, were their fathers doing unto the false prophets.
సర్వ్వైలాకై ర్యుష్మాకం సుఖ్యాతౌ కృతాయాం యుష్మాకం దుర్గతి ర్భవిష్యతి యుష్మాకం పూర్వ్వపురుషా మృషాభవిష్యద్వాదినః ప్రతి తద్వత్ కృతవన్తః|
27 But, unto you, I say, who are hearkening: Be loving your enemies; be doing, good, unto them that hate you;
హే శ్రోతారో యుష్మభ్యమహం కథయామి, యూయం శత్రుషు ప్రీయధ్వం యే చ యుష్మాన్ ద్విషన్తి తేషామపి హితం కురుత|
28 Be blessing them that curse you; be praying for them that wantonly insult you.
యే చ యుష్మాన్ శపన్తి తేభ్య ఆశిషం దత్త యే చ యుష్మాన్ అవమన్యన్తే తేషాం మఙ్గలం ప్రార్థయధ్వం|
29 To him who is smiting thee upon the one cheek, be offering, the other also; and, from him who is taking away thy mantle, thy tunic also, do not forbid:
యది కశ్చిత్ తవ కపోలే చపేటాఘాతం కరోతి తర్హి తం ప్రతి కపోలమ్ అన్యం పరావర్త్త్య సమ్ముఖీకురు పునశ్చ యది కశ్చిత్ తవ గాత్రీయవస్త్రం హరతి తర్హి తం పరిధేయవస్త్రమ్ అపి గ్రహీతుం మా వారయ|
30 To every one asking thee, give, and, from him that taketh away thy possessions, ask them not back.
యస్త్వాం యాచతే తస్మై దేహి, యశ్చ తవ సమ్పత్తిం హరతి తం మా యాచస్వ|
31 And, according as ye desire that men be doing unto you, be ye doing unto them, in like manner.
పరేభ్యః స్వాన్ ప్రతి యథాచరణమ్ అపేక్షధ్వే పరాన్ ప్రతి యూయమపి తథాచరత|
32 And, if ye love them that love you, what sort of thanks are there for you? for, even sinners, love, such as love them.
యే జనా యుష్మాసు ప్రీయన్తే కేవలం తేషు ప్రీయమాణేషు యుష్మాకం కిం ఫలం? పాపిలోకా అపి స్వేషు ప్రీయమాణేషు ప్రీయన్తే|
33 [For], if ye even do good unto them that do good unto you, what sort of thanks are there for you? Even sinners, the same, are doing.
యది హితకారిణ ఏవ హితం కురుథ తర్హి యుష్మాకం కిం ఫలం? పాపిలోకా అపి తథా కుర్వ్వన్తి|
34 And, if ye lend to them from whom ye are hoping to receive, what sort of thanks are there for you? Even sinners, unto sinners, do lend, that they may receive back, as much.
యేభ్య ఋణపరిశోధస్య ప్రాప్తిప్రత్యాశాస్తే కేవలం తేషు ఋణే సమర్పితే యుష్మాకం కిం ఫలం? పునః ప్రాప్త్యాశయా పాపీలోకా అపి పాపిజనేషు ఋణమ్ అర్పయన్తి|
35 But love your enemies, and do good and lend, hoping for, nothing, back; and your reward shall be, great, and ye shall be sons of the Most High, —for, he, is, gracious, unto the ungrateful and wicked.
అతో యూయం రిపుష్వపి ప్రీయధ్వం, పరహితం కురుత చ; పునః ప్రాప్త్యాశాం త్యక్త్వా ఋణమర్పయత, తథా కృతే యుష్మాకం మహాఫలం భవిష్యతి, యూయఞ్చ సర్వ్వప్రధానస్య సన్తానా ఇతి ఖ్యాతిం ప్రాప్స్యథ, యతో యుష్మాకం పితా కృతఘ్నానాం దుర్వ్టత్తానాఞ్చ హితమాచరతి|
36 Become ye compassionate, according as, your Father, is, compassionate;
అత ఏవ స యథా దయాలు ర్యూయమపి తాదృశా దయాలవో భవత|
37 And do not judge, and in nowise shall ye be judged; and do not condemn, and in nowise shall ye be condemned; release, and ye shall be released;
అపరఞ్చ పరాన్ దోషిణో మా కురుత తస్మాద్ యూయం దోషీకృతా న భవిష్యథ; అదణ్డ్యాన్ మా దణ్డయత తస్మాద్ యూయమపి దణ్డం న ప్రాప్స్యథ; పరేషాం దోషాన్ క్షమధ్వం తస్మాద్ యుష్మాకమపి దోషాః క్షమిష్యన్తే|
38 Give, and it shall be given unto you: good measure, pressed down, shaken together, running over, will they give into your lap; for, with what measure ye mete, shall it be measured back unto you.
దానానిదత్త తస్మాద్ యూయం దానాని ప్రాప్స్యథ, వరఞ్చ లోకాః పరిమాణపాత్రం ప్రదలయ్య సఞ్చాల్య ప్రోఞ్చాల్య పరిపూర్య్య యుష్మాకం క్రోడేషు సమర్పయిష్యన్తి; యూయం యేన పరిమాణేన పరిమాథ తేనైవ పరిమాణేన యుష్మత్కృతే పరిమాస్యతే|
39 He spake, moreover, a parable also, unto them: Can, the blind, guide, the blind? will not, both, fall into, a ditch?
అథ స తేభ్యో దృష్టాన్తకథామకథయత్, అన్ధో జనః కిమన్ధం పన్థానం దర్శయితుం శక్నోతి? తస్మాద్ ఉభావపి కిం గర్త్తే న పతిష్యతః?
40 A disciple is not above the teacher; but, when trained, every one shall be as his teacher.
గురోః శిష్యో న శ్రేష్ఠః కిన్తు శిష్యే సిద్ధే సతి స గురుతుల్యో భవితుం శక్నోతి|
41 But why beholdest thou the mote that is in the eye of thy brother, while, the beam that is in thine own eye, thou dost not consider?
అపరఞ్చ త్వం స్వచక్షుషి నాసామ్ అదృష్ట్వా తవ భ్రాతుశ్చక్షుషి యత్తృణమస్తి తదేవ కుతః పశ్యమి?
42 How canst thou say to thy brother—Brother! let me cast out the mote that is in thine eye, —thyself, the beam in thine own eye, not beholding? Hypocrite! cast out, first, the beam out of thine own eye, and, then, shalt thou see clearly, to cast out, the mote that is in the eye of thy brother.
స్వచక్షుషి యా నాసా విద్యతే తామ్ అజ్ఞాత్వా, భ్రాతస్తవ నేత్రాత్ తృణం బహిః కరోమీతి వాక్యం భ్రాతరం కథం వక్తుం శక్నోషి? హే కపటిన్ పూర్వ్వం స్వనయనాత్ నాసాం బహిః కురు తతో భ్రాతుశ్చక్షుషస్తృణం బహిః కర్త్తుం సుదృష్టిం ప్రాప్స్యసి|
43 For a good tree doth not produce worthless fruit, neither again doth, a worthless tree, produce good fruit.
అన్యఞ్చ ఉత్తమస్తరుః కదాపి ఫలమనుత్తమం న ఫలతి, అనుత్తమతరుశ్చ ఫలముత్తమం న ఫలతి కారణాదతః ఫలైస్తరవో జ్ఞాయన్తే|
44 For, every tree, by its own fruit, becometh known. For not, of thorns, do they gather figs, neither, of a bramble-bush, do they gather, a bunch of grapes.
కణ్టకిపాదపాత్ కోపి ఉడుమ్బరఫలాని న పాతయతి తథా శృగాలకోలివృక్షాదపి కోపి ద్రాక్షాఫలం న పాతయతి|
45 The good man, out of the good treasure of the heart, bringeth forth that which is good; and, the wicked man, out of the wicked heart, bringeth forth that which is wicked; for, out of an overflowing of heart, speaketh, his mouth.
తద్వత్ సాధులోకోఽన్తఃకరణరూపాత్ సుభాణ్డాగారాద్ ఉత్తమాని ద్రవ్యాణి బహిః కరోతి, దుష్టో లోకశ్చాన్తఃకరణరూపాత్ కుభాణ్డాగారాత్ కుత్సితాని ద్రవ్యాణి నిర్గమయతి యతోఽన్తఃకరణానాం పూర్ణభావానురూపాణి వచాంసి ముఖాన్నిర్గచ్ఛన్తి|
46 And why call ye me, Lord! Lord! and not do the things that I say?
అపరఞ్చ మమాజ్ఞానురూపం నాచరిత్వా కుతో మాం ప్రభో ప్రభో ఇతి వదథ?
47 Every one coming unto me, and hearkening unto my words, and doing them, I will suggest to you, whom he is like:
యః కశ్చిన్ మమ నికటమ్ ఆగత్య మమ కథా నిశమ్య తదనురూపం కర్మ్మ కరోతి స కస్య సదృశో భవతి తదహం యుష్మాన్ జ్ఞాపయామి|
48 He is like unto a man building a house, who digged, and deepened, and laid a foundation upon the rock, —and, a flood, coming, the stream burst against that house, and was not strong enough to shake it, because it had been, well, built.
యో జనో గభీరం ఖనిత్వా పాషాణస్థలే భిత్తిం నిర్మ్మాయ స్వగృహం రచయతి తేన సహ తస్యోపమా భవతి; యత ఆప్లావిజలమేత్య తస్య మూలే వేగేన వహదపి తద్గేహం లాడయితుం న శక్నోతి యతస్తస్య భిత్తిః పాషాణోపరి తిష్ఠతి|
49 But, he that hath heard and not done, is like unto a man having built a house upon the earth, without a foundation, —against which the stream burst, and, straightway, it fell in; and it came to pass, that, the crash of that house, was, great.
కిన్తు యః కశ్చిన్ మమ కథాః శ్రుత్వా తదనురూపం నాచరతి స భిత్తిం వినా మృదుపరి గృహనిర్మ్మాత్రా సమానో భవతి; యత ఆప్లావిజలమాగత్య వేగేన యదా వహతి తదా తద్గృహం పతతి తస్య మహత్ పతనం జాయతే|
