< Mark 4 >
1 Jesus again began to teach by the sea; and, as an immense crowd was gathering round him, he got into a boat, and sat in it on the sea, while all the people were on the shore at the water’s edge.
I począł zasię uczyć przy morzu; i zgromadził się do niego lud wielki, tak iż wstąpiwszy w łódź, siedział na morzu, a wszystek lud był przy morzu na ziemi.
2 Then he taught them many truths in parables; and in the course of his teaching he said to them:
I nauczał ich wiele rzeczy w podobieństwach, a mówił do nich w nauce swojej: Słuchajcie!
3 ‘Listen! The sower went out to sow;
Oto wyszedł rozsiewca, aby rozsiewał.
4 and presently, as he was sowing, some of the seed fell along the path; and the birds came, and ate it up.
I stało się, gdy rozsiewał, że jedno padło podle drogi, a ptaki niebieskie przyleciały i podziobały je.
5 Some fell on rocky ground, where it had not much soil, and, because the soil wasn’t deep, sprang up at once;
Drugie zasię padło na miejsce opoczyste, gdzie nie miało wiele ziemi; i prędko weszło, przeto iż nie miało głębokości ziemi;
6 but, when the sun rose, it was scorched, and, because their roots were not deep enough, withered away.
A gdy słońce weszło, wygorzało, a iż korzenia nie miało, uschło.
7 Some of the seed fell among brambles; but the brambles shot up and completely choked it, and it yielded no return.
A drugie padło między ciernie; i wzrosły ciernie i zadusiły je, i nie wydało pożytku.
8 Some fell into good soil, and, shooting up and growing, yielded a return, amounting to thirty, sixty, and even a hundred fold.’
Drugie zasię padło na ziemię dobrą, i wydało pożytek bujno wschodzący i rosnący; i przyniosło jedno trzydziesiątny, a drugie sześćdziesiątny, a drugie setny.
9 And Jesus said, ‘Let anyone who has ears to hear with hear.’
I mówił im: Kto ma uszy ku słuchaniu, niechaj słucha.
10 Afterwards, when he was alone, his followers and the Twelve asked him about his parables;
A gdy sam tylko był, pytali go ci, co przy nim byli ze dwunastoma, o to podobieństwo.
11 and he said, ‘To you the hidden truth of the kingdom of God has been imparted; but to those who are outside it all teaching takes the form of parables so that –
A on im odpowiedział: Wam dano wiedzieć tajemnicę królestwa Bożego; ale tym, którzy są obcymi, wszystko się podawa w podobieństwach;
12 “Though they have eyes, they may see without perceiving; and though they have ears, they may hear without understanding; otherwise some day they might turn and be forgiven.”’
Aby patrząc patrzeli, ale nie widzieli, i słysząc słyszeli, ale nie zrozumieli, by się snać nie nawrócili, a byłyby im grzechy odpuszczone.
13 ‘You do not know the meaning of this parable?’ he went on, ‘Then how will you understand all the other parables?
Zatem rzekł do nich: Nie rozumiecie tego podobieństwa? A jakoż zrozumiecie wszystkie inne podobieństwa?
14 The sower sows the message.
Rozsiewca on rozsiewa słowo.
15 The people meant by the seed that falls along the path are these – where the message is sown, but, as soon as they have heard it, Satan immediately comes and carries away the message that has been sown in them.
A którzy podle drogi, ci są, którym się rozsiewa słowo; ale gdy usłyszeli, zaraz przychodzi szatan, a wybiera słowo wsiane w serca ich.
16 So, too, those meant by the seed sown on the rocky places are the people who, when they have heard the message, at once accept it joyfully;
Także i ci, którzy na opoczystych miejscach posiani są, ci są, którzy, gdy usłyszeli słowo, zaraz je z radością przyjmują;
17 but, as they have no root, they stand only for a short time; and so, when trouble or persecution arises because of the message, they fall away at once.
Wszakże nie mają korzenia w sobie, ale są doczesnymi; potem, gdy przychodzi ucisk albo prześladowanie dla słowa, wnet się gorszą;
18 Those meant by the seed sown among the brambles are different; they are the people who hear the message,
A którzy między cierniem są posiani, ci są, którzy słuchają słowa;
19 but the cares of life, and the glamour of wealth, and cravings for many other things come in and completely choke the message, so that it gives no return. (aiōn )
Ale pieczołowanie świata tego i omamienie bogactw, i pożądliwości innych rzeczy, wszedłszy zaduszają słowo, i staje się bez pożytku. (aiōn )
20 But the people meant by the seed sown on the good ground are those who hear the message, and welcome it, and yield a return, thirty, sixty, and even a hundred fold.’
A którzy na dobrą ziemię przyjęli nasienie, ci są, co słuchają słowa, i przyjmują je, przynoszą pożytek, jedno trzydziesiątny, a drugie sześćdziesiątny, a drugie setny.
21 Jesus said to them, ‘Is a lamp brought to be put under a basket or under the couch, instead of being put on the lamp-stand?
Nadto mówił im: Izali przynoszą świecę, aby wstawiona była pod korzec albo pod łoże? izali nie dlatego, aby ją na świecznik wstawiono?
22 There is nothing hidden that will not come to light and nothing is concealed that will not be brought into the open.
Bo nic nie masz tajemnego, co by nie miało być objawiono; ani się stało co skrytego, aby na jaw nie wyszło.
23 Let all who have ears to hear with hear.
Jeźli kto ma uszy ku słuchaniu, niechaj słucha!
24 ‘Take care what you listen to,’ said Jesus. ‘The standard you use will be used for you, and more will be added for you.
I rzekł do nich: Patrzcież, czego słuchacie; jaką miarą mierzycie, taką wam będzie odmierzono, a będzie wam przydano, którzy słuchacie.
25 For, to those who have, more will be given; while, from those who have nothing, even what they have will be taken away.’
Albowiem kto ma, będzie mu dano; a kto nie ma, i to, co ma, będzie od niego odjęto.
26 Jesus also said, ‘This is what the kingdom of God is like – like a man who has scattered seed on the ground,
I mówił: Takie jest królestwo Boże, jako gdyby człowiek wrzucił nasienie w ziemię;
27 and then sleeps by night and rises by day, while the seed is shooting up and growing – he knows not how.
A spałby i wstawałby we dnie i w nocy, a nasienie by weszło i urosło, gdy on nie wie.
28 The ground bears the crop of itself – first the blade, then the ear, and then the full grain in the ear;
Boć ziemia sama z siebie pożytek wydawa, naprzód trawę, potem kłos, a potem zupełne zboże w kłosie.
29 but, as soon as the crop is ready, immediately he puts in the sickle because harvest has come.’
A skoro się okaże urodzaj, wnet gospodarz zapuszcza sierp; bo żniwo przyszło.
30 Jesus also said, ‘To what can we liken the kingdom of God?
Nad to rzekł: Do czego przypodobamy królestwo Boże, albo którem je podobieństwem wyrazimy?
31 By what can we illustrate it? Perhaps by the growth of a mustard seed. This seed, when sown in the ground, though it is smaller than all other seeds,
Jest jako ziarno gorczyczne; które, gdy wsiane bywa w ziemię, najmniejsze jest ze wszystkich nasion, które są na ziemi.
32 yet, when sown, shoots up, and becomes larger than any other herb, and puts out great branches, so that even the wild birds can roost in its shelter.’
Ale gdy bywa wsiane, wzrasta, i bywa największe nad wszystkie jarzyny, i rozpuszcza gałęzie wielkie, tak iż pod cieniem jego mogą sobie czynić gniazda ptaki niebieskie.
33 With many such parables Jesus used to speak to the people of his message, as far as they were able to receive it;
I przez wiele takich podobieństw mówił do nich słowo, tak jako słuchać mogli.
34 and to them he never used to speak except in parables; but in private to his own disciples he explained everything.
A bez podobieństwa nie mówił do nich; wszakże uczniom swym wszystko z osobna wykładał.
35 In the evening of the same day, Jesus said to them, ‘Let us go across.’
I rzekł do nich w tenże dzień, gdy już był wieczór: Przeprawmy się na drugą stronę.
36 So, leaving the crowd behind, they took him with them, just as he was, in the boat; and there were other boats with him.
A rozpuściwszy lud, wzięli go z sobą, tak jako był w łodzi; ale i inne łódki były przy nim.
37 A violent squall came on, and the waves kept dashing into the boat, so that the boat was actually filling.
Tedy powstała wielka nawałność wiatru, a wały biły na łódź, tak że się już napełniała.
38 Jesus was in the stern asleep on the cushion; and the disciples roused him and cried, ‘Teacher! Is it nothing to you that we are lost?’
A on na zadzie łodzi spał na wezgłówku; i obudzili go i mówili mu: Nauczycielu! nie dbasz, że giniemy?
39 Jesus rose and rebuked the wind, and said to the sea, ‘Hush! Be still!’ Then the wind dropped, and a great calm followed.
A tak ocknąwszy się, zgromił wiatr, i rzekł morzu: Umilknij, a uśmierz się. I przestał wiatr, a stało się wielkie uciszenie.
40 ‘Why are you so timid?’ he exclaimed. ‘Have you no faith yet?’
Zatem rzekł im: Przecz jesteście tak bojaźliwi? Jakoż nie macie wiary?
41 But they were struck with great awe, and said to one another, ‘Who can this be that even the wind and the sea obey him?’
I bali się bojaźnią wielką, i mówili jedni do drugich: Któż wżdy ten jest, że mu i wiatr i morze są posłuszne?