Proverbs 3
1 My son, do not forget my teaching; but let your heart keep my commandments:
Mijn zoon, vergeet mijn onderricht niet, Neem mijn wenken ter harte.
2 for length of days, and years of life, and peace, will they add to you.
Ze schenken u lengte van dagen, jaren van leven, En overvloedige welvaart!
3 Do not let kindness and truth forsake you. Bind them around your neck. Write them on the tablet of your heart.
Liefde en trouw mogen u nimmer verlaten, Hang ze om uw hals, schrijf ze op de tafel van uw hart;
4 So you will find favor, and good understanding in the sight of God and man.
Dan zult ge goed en verstandig zijn, In de ogen van God en de mensen.
5 Trust in YHWH with all your heart, and do not lean on your own understanding.
Vertrouw op Jahweh met heel uw hart, Verlaat u niet op uw eigen inzicht;
6 In all your ways remember him, and he will make your paths straight.
Denk aan Hem op al uw wegen, Dan zal Hij uw paden effenen.
7 Do not be wise in your own eyes. Fear YHWH, and depart from evil.
Wees niet wijs in uw eigen ogen, Heb ontzag voor Jahweh en vermijd het kwaad:
8 It will be health to your body, and nourishment to your bones.
Het zal genezing brengen voor uw lichaam, Verkwikking voor uw gebeente.
9 Honor YHWH with your substance, with the first fruits of all your increase:
Eer Jahweh met heel uw bezit, Met het beste van al uw inkomsten:
10 so your storehouses will be filled with plenty, and your vats will overflow with new wine.
Dan zullen uw schuren vol koren zijn, Uw kuipen bersten van most.
11 My son, do not despise the discipline of YHWH, nor resent his correction.
Mijn zoon, sla de lessen van Jahweh niet in de wind, Heb geen afkeer van zijn bestraffing;
12 For whom YHWH loves he disciplines, and punishes every son he accepts.
Want Jahweh tuchtigt hem, dien Hij liefheeft, Kastijdt het kind, dat Hij mag.
13 Blessed is the man who finds wisdom, the man who gets understanding.
Gelukkig de mens, die wijsheid verkreeg, De man die inzicht bekwam;
14 For her good profit is better than getting silver, and her return is better than fine gold.
Want haar voordelen zijn groter dan die van zilver, Wat zij opbrengt is beter dan goud.
15 She is more precious than rubies. None of the things you can desire are to be compared to her.
Zij is meer waard dan juwelen; Geen van uw kostbaarheden komt haar nabij!
16 Length of days is in her right hand. In her left hand are riches and honor.
Met de rechterhand schenkt ze lengte van dagen, Met de linker rijkdom en aanzien.
17 Her ways are ways of pleasantness. All her paths are peace.
Haar wegen zijn liefelijke wegen, Al haar paden leiden tot vrede;
18 She is a tree of life to those who lay hold of her, and those who hold on to her are blessed
Zij is een boom des levens voor wie haar vatten, En wie haar vasthoudt, is zalig te prijzen!
19 By wisdom YHWH founded the earth. By understanding, he established the heavens.
Met wijsheid heeft Jahweh de aarde gegrond, Met inzicht de hemel gewelfd;
20 By his knowledge, the depths were broken up, and the skies drop down the dew.
Naar zijn kennis rollen de zeeën aan, En druppelen de wolken van dauw.
21 My son, let them not depart from your eyes. Keep sound wisdom and discretion:
Mijn zoon, verlies ze dus niet uit het oog, Maar doe alles met beleid en verstand;
22 so they will be life to your soul, and grace for your neck.
Laat ze het leven zijn voor uw ziel, Een sieraad voor uw hals.
23 Then you shall walk in your way securely, and your foot won't stumble.
Dan zult ge veilig uw weg bewandelen, En zult ge uw voeten niet stoten;
24 When you lie down, you will not be afraid; you will lie down, and your sleep will be sweet.
Dan behoeft ge niet te vrezen, als ge u neerlegt, Kunt ge rustig sluimeren, als ge wilt slapen.
25 Do not be afraid of sudden fear, or of the storm of the wicked when it comes:
Dan behoeft ge niet te vrezen, voor wat de dommen verschrikt, Of als het onweer komt, dat de bozen overvalt;
26 for YHWH will be your confidence, and will keep your foot from being taken.
Want Jahweh zal zijn op al uw wegen, Uw voet behoeden voor de strik.
27 Do not withhold good from those to whom it is due, when it is in the power of your hand to do it.
Weiger het goede niet, aan wien het toekomt, Zolang het in uw macht is, het te doen.
28 Do not say to your neighbor, "Go, and come again; tomorrow I will give it to you," when you have it by you.
Zeg niet tot uw naaste: "Ga heen en kom nog eens terug"; Of "Mórgen krijgt ge iets", terwijl ge het nú hebt!
29 Do not devise evil against your neighbor, seeing he dwells securely by you.
Smeed geen kwaad tegen uw naaste, Terwijl hij, niets duchtend, bij u verblijft;
30 Do not strive with a man without cause, if he has done you no harm.
Zoek geen twist met iemand om niets, Als hij u geen kwaad heeft gedaan.
31 Do not envy the man of violence. Choose none of his ways.
Wees niet jaloers op een tyran, Laat geen zijner wegen u gevallen;
32 For the perverse is an abomination to YHWH, but his friendship is with the upright.
Want Jahweh heeft een afschuw van den zondaar, Maar met de rechtvaardigen gaat Hij vertrouwelijk om.
33 YHWH's curse is in the house of the wicked, but he blesses the habitation of the righteous.
De vloek van Jahweh rust op het huis van den boze, Zijn zegen op de woning der rechtvaardigen;
34 Surely he is scornful to scoffers, but he gives grace to the humble.
Met spotters drijft Hij de spot, Maar aan de nederigen schenkt hij genade.
35 The wise will inherit glory, but shame will be the promotion of fools.
Wijzen zullen achting verwerven, Dwazen schande verkrijgen!
