Proverbs 19
1 Better [is] the poor walking in his integrity, Than the perverse [in] his lips—who [is] a fool.
Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek o przewrotnych wargach, który jest głupcem.
2 Also, without knowledge the soul [is] not good, And the hasty in feet is sinning.
Nie jest też dobrze, by dusza nie miała wiedzy, a kto jest prędkich nóg, grzeszy.
3 The folly of man perverts his way, And his heart is angry against YHWH.
Głupota człowieka wypacza jego drogę, a jego serce zapala się gniewem przeciwko PANU.
4 Wealth adds many friends, And the poor is separated from his neighbor.
Bogactwo przyciąga wielu przyjaciół, ale ubogi zostaje odłączony od przyjaciela.
5 A false witness is not acquitted, Whoever breathes out lies is not delivered.
Fałszywy świadek nie uniknie kary, a [kto] mówi kłamstwa, nie ujdzie.
6 Many beg the face of the noble, And all have made friendship to a man of gifts.
Wielu uprasza o przychylność dostojnika i każdy jest przyjacielem człowieka hojnego.
7 All the brothers of the poor have hated him, Surely his friends have also been far from him, He is pursuing words—they are not!
Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go, tym bardziej oddalają się od niego [jego] przyjaciele; ściga ich słowami, ale ich nie ma.
8 Whoever is getting heart is loving his soul, He is keeping understanding to find good.
Kto zdobywa rozum, miłuje swoją duszę, a [kto] strzeże roztropności, znajdzie dobro.
9 A false witness is not acquitted, And whoever breathes out lies perishes.
Fałszywy świadek nie uniknie kary, a kto mówi kłamstwa, zginie.
10 Luxury is not fitting for a fool, Much less for a servant to rule among princes.
Głupiemu nie przystoi życie w rozkoszach, tym mniej słudze panować nad książętami.
11 The wisdom of a man has deferred his anger, And his glory [is] to pass over transgression.
Roztropność człowieka powściąga jego gniew, a jego chwałą [jest] darować wykroczenie.
12 The wrath of a king [is] a growl as of a young lion, And his goodwill as dew on the herb.
Gniew króla jest jak ryk lwa, a jego przychylność jak rosa na trawie.
13 A foolish son [is] a calamity to his father, And the contentions of a wife [are] a continual dropping.
Głupi syn jest utrapieniem dla swego ojca, a kłótliwa żona jest jak nieustanne kapanie z dachu.
14 House and wealth [are] the inheritance of fathers, And an understanding wife [is] from YHWH.
Dom i bogactwo [są] dziedzictwem po ojcach, ale roztropna żona jest od PANA.
15 Sloth causes deep sleep to fall, And an indolent soul hungers.
Lenistwo pogrąża w twardym śnie, a leniwa dusza będzie cierpieć głód.
16 Whoever is keeping the command is keeping his soul, Whoever is despising His ways dies.
Kto przestrzega przykazania, zachowuje swoją duszę, [ale] kto gardzi swymi drogami, zginie.
17 Whoever is lending [to] YHWH is favoring the poor, And He repays his deed to him.
Kto lituje się nad ubogim, pożycza PANU, a on mu odpłaci za jego dobrodziejstwo.
18 Discipline your son, for there is hope, And do not lift up your soul to put him to death.
Karz swego syna, dopóki jest nadzieja, i niech twoja dusza mu nie pobłaża z powodu jego płaczu.
19 A man of great wrath is bearing punishment, For if you deliver, yet again you add.
[Człowiek] wielkiego gniewu poniesie karę, a jeśli [go] uwolnisz, znowu będziesz musiał [to zrobić].
20 Hear counsel and receive instruction, So that you are wise in your latter end.
Posłuchaj rady i przyjmij pouczenie, abyś był mądry u kresu swych dni.
21 The purposes in a man’s heart [are] many, And the counsel of YHWH—it stands.
Wiele jest zamysłów w sercu człowieka, ale rada PANA się ostoi.
22 The desirableness of a man [is] his kindness, And the poor [is] better than a liar.
Pragnienie człowieka to jego dobroczynność i lepszy jest ubogi niż kłamca.
23 The fear of YHWH [is] to life, And he remains satisfied—he is not charged with evil.
Bojaźń PANA [prowadzi] do życia, a kto ją ma, spocznie syty i nie nawiedzi go zło.
24 The slothful has hidden his hand in a dish, Even to his mouth he does not bring it back.
Leniwy kryje swą rękę pod pachę i do ust jej nie podnosi.
25 Strike a scorner, and the simple acts prudently, And give reproof to the intelligent, He understands knowledge.
Uderz szydercę, a prosty będzie roztropniejszy; strofuj rozumnego, a pojmie wiedzę.
26 Whoever is spoiling a father causes a mother to flee, A son causing shame, and bringing confusion.
Kto trwoni [dobra] ojca i wypędza matkę, ten jest synem, który przynosi wstyd i hańbę.
27 Cease, my son, to hear instruction—To err from sayings of knowledge.
Synu mój, przestań słuchać pouczeń, które cię odwodzą od słów rozumnych.
28 A worthless witness scorns judgment, And the mouth of the wicked swallows iniquity.
Nikczemny świadek naśmiewa się z sądu, a usta niegodziwych pożerają nieprawość.
29 Judgments have been prepared for scorners, And stripes for the back of fools!
Sądy są przygotowane dla szyderców, a razy na grzbiet głupców.
