Proverbs 10
1 The proverbs of Solomon. A wise son causeth [his] father to rejoice; but a foolish son is the grief of his mother.
Ang mga kawikaan ni Solomon. Ang isang marunong na anak ay ikinagagalak ng kaniyang ama ngunit ang isang hangal na anak ay nagdadala ng pighati sa kaniyang ina.
2 Treasures of wickedness will not profit aught; but righteousness will deliver from death.
Ang mga yamang naipon sa pamamagitan ng kasamaan ay walang halaga, ngunit ang paggawa ng kung ano ang tama ay naglalayo sa kamatayan.
3 The Lord will not suffer the soul of the righteous to famish; but the sinful desires of the wicked will he cast away.
Hindi hinahayaan ni Yahweh na magutom ang mga gumagawa ng masama, ngunit kaniyang binibigo ang mga pagnanasa ng masama.
4 He becometh poor that laboreth with an indolent hand, but the hand of the diligent maketh rich.
Ang kamay na tamad ay nagdudulot sa isang tao para maging mahirap, ngunit ang kamay ng masipag na tao ay magtatamo ng kayamanan.
5 He that gathereth in summer is an intelligent son; [but] he that sleepeth in harvest is a son that causeth shame.
Ang marunong na anak ay magtitipon ng pananim sa tag-araw, ngunit kahihiyan sa kaniya para matulog habang anihan.
6 Blessings come upon the head of the righteous; but the mouth of the wicked covereth violence.
Ang mga kaloob mula sa Diyos ay nasa isipan ng mga gumagawa ng tama, ngunit ang bibig ng masama ay pinagtatakpan ang karahasan.
7 The memory of the just is [destined] to be blessed; but the name of the wicked shall rot.
Ang taong gumagawa ng tama ay natutuwa tuwing siya ay ating naiisip ang tungkol sa kaniya, ngunit ang pangalan ng masama ay mabubulok.
8 The wise in heart will accept commandments; but he that is a fool in his speaking will stumble.
Silang mga maunawain ay tumatanggap ng mga utos, ngunit ang isang madaldal na hangal ay mapapahamak.
9 He that walketh uprightly ever walketh securely; but he that perverteth his ways will be punished.
Ang siyang lumalakad sa katapatan ay lumalakad sa kaligtasan, subalit ang isa na gumagawa ng kabuktutan, siya ay malalantad.
10 He that winketh with the eye causeth vexation; and he that is a fool in his speaking will stumble.
Siya na kumikindat ang mata ay nagdudulot ng kalungkutan, ngunit ang isang madaldal na hangal ay masisira.
11 A source of life is the mouth of the righteous; but the mouth of the wicked covereth violence.
Ang bibig ng gumagawa ng tama ay isang bukal ng buhay, ngunit ang bibig ng masama ay nagtatago ng karahasan.
12 Hatred stirreth up strifes; but love throweth a cover over all transgressions.
Ang galit ay nagpapasimula ng mga kaguluhan, subalit ang pag-ibig ay matatakpan ang lahat ng pagkakasala.
13 On the lips of the man of understanding there is found wisdom: but a rod is for the back of him that is void of sense.
Ang karunungan ay matatagpuan sa labi ng isang taong marunong umunawa, ngunit ang isang pamalo ay para sa likod ng isang walang pang-unawa.
14 Wise men treasure up knowledge; but the mouth of the foolish is an approaching terror.
Ang mga taong marunong ay nag-iipon ng kaalaman, ngunit ang bibig ng isang hangal ay nagpapalapit ng kapahamakan.
15 The wealth of the rich man is his strong town: the terror of the poor is their poverty.
Ang kayamanan ng isang mayamang tao ay ang kaniyang pinatibay na lungsod, ang kasalatan ng mahirap ay kanilang pagkawasak.
16 The labor of the righteous [tendeth] to life: the product of the wicked is for sin.
Ang kabayaran ng mga gumagawa ng tama ay patungo sa buhay; ang pakinabang ng masama ay patungo sa kasalanan.
17 On the way unto life is he that observeth correction; but he that forsaketh reproof is in error.
Doon ay may isang daan sa buhay para sa isang sumusunod sa disiplina, ngunit ang tumatanggi sa pagpuna ay inaagos sa pagkaligaw.
18 He that hideth hatred hath lips of falsehood; and he that spreadeth abroad an evil report, is a fool.
Ang sinumang magtago ng pagkagalit ay may mga sinungaling na labi, at sinumang magkalat ng paninirang puri ay isang hangal.
19 In a multitude of words transgression cannot be avoided; but he that refraineth his lips is intelligent.
Kung maraming salita, pagkakasala ay hindi nagkukulang, ngunit ang siyang nag-iingat sa kaniyang sasabihin ay isang matalino
20 [Like] choice silver is the tongue of the righteous: the heart of the wicked is worth but very little.
Ang dila na siyang gumagawa nang matuwid ay purong pilak; ito ay may maliit na halaga sa puso ng masama.
21 The lips of the righteous feed many: but fools die through lack of sense.
Ang mga labi ng isa na gumagawa ng tama ay nagpapalusog ng marami, ngunit ang mga mangmang ay mamamatay dahil sa kakulangan ng kanilang pang-unawa.
22 The blessing of the Lord it is which maketh rich, and painful labor addeth nothing thereto.
Ang mga mabuting kaloob ni Yahweh ay nagdadala ng kayamanan at hindi ito nagdagdag ng sakit.
23 It is as sport to a fool to do wicked deeds; but a man of understanding hath wisdom.
Ang kasamaan ay laro ng isang hangal, ngunit ang karunungan ay isang kasiyahan para sa isang tao ng may pang-unawa.
24 What the wicked dreadeth, that will come upon him: but the longing of the righteous will God grant.
Ang takot ng masama ay sasaklawan siya, ngunit ang pagnanais ng isang matuwid ay ibibigay.
25 As the whirlwind passeth by, the wicked is no more; but the righteous is an everlasting foundation.
Ang masama ay tulad ng isang bagyo na dumadaan, at sila ay wala na, ngunit silang gumagawa ng tama ay isang pundasyon na magtatagal kailanman.
26 As vinegar is to the teeth, and as smoke is to the eyes: so is the sluggard to those that send him.
Tulad ng suka sa ngipin at usok sa mata, ganoon din ang batugan na nagpadala sa kaniya.
27 The fear of the Lord increaseth [man's] days; but the years of the wicked will be shortened.
Ang takot kay Yahweh nagpapahaba ng buhay, ngunit ang mga taon ng masama ay mapapaiksi.
28 The expectation of the righteous is joy; but the hope of the wicked shall perish.
Ang pag-asa ng mga gumagawa ng tama ay kanilang kagalakan, ngunit ang mga taon ng mga masama ay mapapaiksi.
29 The way of the Lord is a stronghold to the upright; but terror is destined to the workers of injustice.
Ang paraan ni Yahweh ay nag-iingat sa kanila na may katapatan, ngunit ito ay pagkawasak para sa masama.
30 The righteous shall never be removed; but the wicked shall not inhabit the earth.
Silang mga gumagawa ng tama ay hindi kailanman maibabagsak, ngunit ang masama ay hindi mananatili sa lupain.
31 The mouth of the just uttereth wisdom; but the tongue of perverseness shall be cut out.
Mula sa bibig ng mga gumagawa ng tama ay dumarating ang bunga ng karunungan, ngunit ang masamang dila ay mapuputol.
32 The lips of the righteous know [how to obtain] favor; but the mouth of the wicked [speaketh] perverseness.
Alam ng mga labing gumagawa nang tama kung ano ang katanggap-tanggap, ngunit ang bibig ng masama ay alam kung ano ang masama
