Proverbs 22
1 A fair name is better than much wealth, and good favor is above silver and gold.
Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.
2 The rich and the poor meet together; but the Lord made them both.
Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.
3 An intelligent man seeing a bad man severely punished is himself instructed, but fools pass by and are punished.
Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.
4 The fear of the Lord is the offspring of wisdom, and wealth, and glory, and life.
Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.
5 Thistles and snares are in perverse ways; but he that keeps his soul will refrain from them.
Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.
Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.
7 The rich will rule over the poor, and servants will lend to their own masters.
Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.
8 He that sows wickedness shall reap troubles; and shall fully receive the punishment of his deeds. God loves a cheerful and liberal man; but [a man] shall fully prove the folly of his works.
Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.
9 He that has pity on the poor shall himself be maintained; for he has given of his own bread to the poor. He that gives liberally secures victory an honor; but he takes away the life of them that posses [them].
Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.
10 Cast out a pestilent person from the council, and strife shall go out with him; for when he sits in the council he dishonors all.
Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.
11 The Lord loves holy hearts, and all blameless persons are acceptable with him: a king rules with his lips.
Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.
12 But the eyes of the Lord preserve discretion; but the transgressor despises [wise] words.
La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.
13 The sluggard makes excuses, and says, [There is] a lion in the ways, and murderers in the streets.
Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.
14 The mouth of a transgressor is a deep pit; and he that is hated of the Lord shall fall into it. Evil ways are before a man, and he does not like to turn away from them; but it is needful to turn aside from a perverse and bad way.
La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.
15 Folly is attached to the heart of a child, but the rod and instruction are [then] far from him.
Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.
16 He that oppresses the poor, increases his own substance, yet gives to the rich so as to make it less.
Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.
17 Incline your ear to the words of wise men: hear also my word, and apply your heart,
Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;
18 that you may know that they are good: and if you lay them to heart, they shall also gladden you on your lips.
Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.
19 That your hope may be in the Lord, and he may make your way known to you.
Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.
20 And do you too repeatedly record them for yourself on the table of your heart, for counsel and knowledge.
Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,
21 I therefore teach you truth, and knowledge good to hear; that you may answer words of truth to them that question you.
Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?
22 Do no violence to the poor, for he is needy: neither dishonor the helpless [man] in the gates.
Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;
23 For the Lord will plead his cause, and you shall deliver your soul in safety.
Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.
24 Be not companion to a furious man; neither lodge with a passionate man:
Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;
25 lest you learn of his ways, and get snares to your soul.
Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.
26 Become not surety from respect of a man's person.
Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.
27 For if those have not whence to give compensation, they will take the bed [that is] under you.
Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.
28 Remove not the old landmarks, which your fathers placed.
Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.
29 It is fit that an observant man and [one] diligent in his business should attend on kings, and not attend on slothful men.
Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.
