Proverbs 23
1 If you sit to sup at the table of a prince, consider attentively the things set before you:
Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
2 and apply your hand, knowing that it behoves you to prepare such [meats]: but if you are very insatiable,
Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
3 desire not his provisions; for these belong to a false life.
Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
4 If you are poor, measure not yourself with a rich man; but refrain yourself in your wisdom.
Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
5 If you should fix your eye upon him, he will disappear; for wings like an eagle's are prepared for him, and he returns to the house of his master.
Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
6 Sup not with an envious man, neither desire you his meats:
Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
7 so he eats and drinks as if any one should swallow a hair, and do not bring him in to yourself, nor eat your morsel with him:
Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
8 for he will vomit it up, and spoil your fair words.
La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
9 Say nothing in the ears of a fool, lest at any time he sneer at your wise words.
En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
10 Remove not the ancient landmarks; and enter not upon the possession of the fatherless:
Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
11 for the Lord is their redeemer; he is mighty, and will plead their cause with you.
Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
12 Apply your heart to instruction, and prepare your ears for words of discretion.
Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
13 Refrain not from chastening a child; for if you beat him with the rod, he shall not die.
Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol. (Sheol h7585)
15 Son, if your heart be wise, you shall also gladden my heart;
Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
16 and your lips shall converse with my lips, if they be right.
Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
17 Let not your heart envy sinners: but be you in the fear of the Lord all the day.
Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
18 For if you should keep these things, you shall have posterity; and your hope shall not be removed.
Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
19 Hear, [my] son, and be wise, and rightly direct the thoughts of your heart.
Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
20 Be not a wine-bibber, neither continue long at feasts, and purchases of flesh:
Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
21 for every drunkard and whoremonger shall be poor; and every sluggard shall clothe himself with tatters and ragged garments.
Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
22 Listen, [my] son, to your father which begot you, and despise not [your mother] because she is grown old.
Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
24 A righteous father brings up [his children] well; and his soul rejoices over a wise son.
Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
25 Let your father and your mother rejoice over you, and let her that bore you be glad.
Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
26 [My] son, give me your heart, and let your eyes observe my ways.
Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
27 For a strange house is a vessel full of holes; and a strange well is narrow.
Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
28 For such a one shall perish suddenly; and every transgressor shall be cut off.
Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
29 Who [has] woe? who trouble? who [has] quarrels? and who vexations and disputes? who [has] bruises without a cause? whose eyes are livid?
Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
30 Are not those of them that stay long at wine? [are] not [those] of them that haunt [the places] where banquets are? Be not drunk with wine; but converse with just men, and converse [with them] openly.
Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
31 For if you should set your eyes on bowls and cups, you shall afterwards go more naked than a pestle.
Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
32 But at last [such a one] stretches himself out as one struck by a serpent, and venom is diffused through him as by a horned serpent.
En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
33 Whenever your eyes shall behold a strange woman, then your mouth shall speak perverse things.
Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
34 And you shall lie as in the midst of the sea, and as a pilot in a great storm.
Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
35 And you shall say, They struck me, and I was not pained; and they mocked me, and I knew it not: when will it be morning, that I may go and seek those with whom I may go in company?
Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
