< Proverbs 28 >
1 The wicked run away even when no one is chasing them, but the good have the trusting boldness of lions.
Mugu yakan gudu ko babu wanda yake korarsa, amma adalai suna da ƙarfin hali kamar zaki.
2 When a country is in rebellion, it has many rulers, but a ruler who is wise and knowledgeable provides strength and continuity.
Sa’ad da ƙasa ta yi tayarwa, takan kasance da masu mulki da yawa, amma mai fahimi da sani kan mai da zaman lafiya.
3 When someone poor oppresses the poor, it's like heavy rain that beats down the crops.
Mai mulkin da ya danne talakawa yana kama da ruwan saman da ya lalatar da hatsi.
4 People who reject the law praise the wicked, but those who keep the law fight against them.
Duk waɗanda ba sa bin doka yabon mugaye suke yi, amma waɗanda suke yin biyayya da doka suna gāba da mugaye ke nan.
5 Evil people understand nothing about justice, but those who follow the Lord understand it completely.
Mugaye ba su san gaskiya ba, amma waɗanda suke neman Ubangiji sun santa sosai.
6 Better to be poor and have integrity than to be devious and rich.
Gara matalauci wanda yake tafiya babu abin zargi da mai arziki wanda hanyoyinsa mugaye ne.
7 If you keep the law, you're a wise son, but if you keep bad company you shame your father.
Duk wanda ya kiyaye doka ɗa ne mai la’akari, amma wanda yake abokantaka da masu zari yakan jawo wa mahaifinsa kunya.
8 Anyone who gets rich through charging interest and profiteering is only storing it up for someone who is kind to the poor.
Duk wanda ya tara dukiyarsa ta wurin ba da bashi da ruwan da ya wuce misali yana tara wa wani ne wanda zai yi wa talakawa alheri.
9 God hates the prayers of people who disregard the law.
In wani ya yi kunnuwa ƙashi ga doka ko addu’arsa ma abar ƙyama ce.
10 Those who lead good people astray into evil ways will fall into their own traps, but the innocent will receive a good reward.
Duk wanda ya jagorance masu aikata gaskiya a hanyar mugunta zai fāɗa cikin tarkonsa amma marasa abin zargi za su sami gādo mai kyau.
11 The rich see themselves as wise, but poor people with insight see right through them.
Mai arziki zai yi zato shi mai hikima ne a ganinsa, amma matalauci mai basira ya fi shi sanin abin da yake daidai.
12 When good people win, everyone celebrates, but when the wicked come to power, people hide.
Sa’ad da adalai suka yi nasara, kowa yakan yi biki; amma sa’ad da mugu ya samu shugabanci, mutane sukan yi ta ɓuya.
13 People who hide their sins won't succeed, but those who confess and renounce their sins will be shown kindness.
Duk wanda ya ɓoye zunubansa ba ya taɓa cin nasara, amma duk wanda ya furta ya kuma ƙi su yakan sami jinƙai.
14 Blessed are those who always respect the Lord, but those who are stubborn end up in a lot of trouble.
Mai albarka ne mutumin da kullum yake jin tsoron Allah, amma duk wanda ya taurare zuciyarsa yakan shiga wahala.
15 A wicked ruler lording it over poor people is like a roaring lion or a charging bear.
Kamar rurin zaki ko sanɗar beyar haka mugun mutum mai mulki a kan mutane marasa ƙarfi yake.
16 An unwise ruler thoroughly extorts his people, but one who refuses to profit illegally will live long.
Mugu mai mulki ba shi da azanci, amma duk wanda yake ƙin ƙazamar riba yakan yi tsawon rai.
17 Someone guilty of murder will go on running away from it until they die. Don't try and stop them.
Mutumin da laifin kisa ya yi ta damunsa zai zama mai gudu don tsoro har mutuwa; kada wani ya taimake shi.
18 If you have integrity, you'll be kept safe, but if you live deviously, you'll fall.
Duk wanda ya yi tafiya marar abin zargi zai zauna lafiya, amma duk wanda hanyoyinsa mugaye ne zai fāɗi nan da nan.
19 If you cultivate the land you'll have plenty of food, but if you chase fantasies you'll end up with nothing.
Duk wanda ya nome gonarsa zai sami amfani a yalwace, amma duk wanda yake zaman banza zai zama matalauci a koyaushe.
20 If you're trustworthy, you'll be richly rewarded; but if you try to get rich quick, you won't go unpunished.
Mutum mai aminci zai cika da albarka, amma duk mai son yin arziki dare ɗaya zai sha hukunci.
21 Showing favoritism isn't good, but some people will do wrong just for a piece of bread.
Nuna sonkai ba shi da kyau, duk da haka mutum zai aikata abin da ba daidai ba saboda’yar ƙaramar rashawa.
22 Envious people are in a rush to get rich; they don't realize they'll end up poor.
Mai rowa yana alla-alla ya yi arziki bai san cewa talauci ne ke jiransa ba.
23 Honest criticism is appreciated later far more than flattery.
Duk wanda ya tsawata wa wani mutum zai sami yabo a ƙarshe fiye da wanda yake mai daɗin baki.
24 A man who robs his father and mother, and says, “It's not a crime,” is one step away from becoming a murderer.
Duk wanda ya yi wa mahaifin ko mahaifiyarsa sata ya kuma ce, “Ai, ba laifi ba ne” abokin mai hallakarwa ne shi.
25 Greedy people stir up trouble, but those who trust in the Lord will be successful.
Mai haɗama yakan jawo tā-da-na-zaune-tsaye, amma duk wanda ya dogara ga Ubangiji zai yi nasara.
26 People who trust their own minds are foolish, but those who follow wise ways will be kept safe.
Duk mai dogara ga kansa wawa ne, amma duk wanda yake tafiya da hikima zai zauna lafiya.
27 If you give to the poor, you won't be in need; but if you look the other way, you'll have many curses.
Duk wanda yake bayarwa ga matalauta ba zai rasa kome ba, amma duk wanda bai kula da su ba yana samu la’ana masu yawa.
28 When the wicked come to power, people hide; but when they fall, the good do well.
Sa’ad da mugu ya samu shugabanci, mutane sukan yi ta ɓuya; amma sa’ad da mugu ya hallaka, adali kan ci gaba cikin arziki da lafiya.