Ecclesiastes 10
1 Dead flies can make perfumed oil smell bad. Likewise a little foolishness outweighs great wisdom and honor.
Jako muchy zdechłe zasmradzają i psują olejek aptekarski: tak człowieka z mądrości i z sławy zacnago trochę głupstwa oszpeca.
2 The mind of the wise person chooses the right side, but the mind of the fool goes left!
Serce mądrego jest po prawej stronie jego; ale serce głupiego po lewej stronie jego.
3 Just the way that fools walk down the road shows they have no sense, making clear to everyone their stupidity.
I na ten czas, gdy głupi drogą idzie, serce jego niedostatek cierpi; bo pokazuje wszystkim, że głupim jest.
4 If your superior gets angry with you, don't give up and leave. If you stay calm even bad mistakes can be resolved.
Jeźliby duch panującego powstał przeciwko tobie, nie opuszczaj miejsca twego; albowiem pokora wstręt czyni grzechom wielkim.
5 I also realized there's another evil here on earth: rulers make a big mistake
Jest złe, którem widział pod słońcem, to jest, błąd, który pochodzi od zwierzchności:
6 when they put fools in high positions, while those who are richly qualified are put in low positions.
Że głupi wywyższani bywają w godności wielkiej, a bogaci w mądrość nisko siadają;
7 I've seen slaves riding on horseback, while princes walk on the ground like slaves.
Widziałem sługi na koniach, a książąt chodzących piechotą jako sługi.
8 If you dig a pit, you could fall in. If you knock down a wall, you could be bitten by a snake.
kto kopie dół, sam weń wpada; a kto rozrzuca płot, wąż go ukąsi.
9 If you quarry stone, you could be injured. If you split logs, you could be hurt.
Kto przenosi kamienie, urazi się niemi; a kto łupie drwa, niebezpieczen jest od nich.
10 If your ax is blunt and you don't sharpen it, you have to use a lot more force. Conclusion: being wise brings good results.
Jeźliże się stępi żelazo, a nie naostrzyłby ostrza jego, tedy mocy przyłożyć musi; ale to daleko lepiej mądrość sprawić może.
11 If the snake bites the snake charmer before it's charmed, there's no benefit to the snake charmer!
Jeźli ukąsi wąż przed zaklęciem, nic nie pomogą słowa zaklinacza.
12 Wise words are beneficial, but fools destroy themselves by what they say.
Słowa ust mądrego są wdzięczne; ale wargi głupiego pożerają go.
13 Fools begin by saying foolish things, and end up talking evil nonsense.
Początek słów ust jego głupstwo, a koniec powieści jego wielkie błazeństwo.
14 Fools talk on and on, however no one knows what's going to happen, so who can say what the future holds?
Bo głupi wiele mówi, choć nie wie ten człowiek, co ma być. Albowiem któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
15 Work makes fools so worn out they can't achieve anything.
Głupi pracują aż do ustania, a przecie nie mogą dojść do miasta.
16 You're in trouble if the king of your country is young, and if your leaders are busy feasting from early morning.
Biada tobie, ziemio! której król jest dziecięciem, i której książęta rano biesiadują.
17 You're fortunate if your king comes from a noble family, and your leaders feast at the proper time to give themselves energy, and not to get drunk.
Błogosławionaś ty, ziemio! której król jest synem zacnych, a której książęta czasu słusznego jadają dla posilenia, a nie dla opilstwa.
18 Lazy people let their roofs collapse; idle people don't repair their leaky houses.
Dla lenistwa się dach pochyla, a dla osłabiałych rąk przecieka dom.
19 A good meal brings pleasure; wine makes life pleasant; money provides for all needs.
Dla uweselenia gotują uczty, i wino rozwesela żywot; ale pieniądze do wszystkiego dopomagają.
20 Don't talk badly about the king, not even in your thoughts. Don't talk badly about leaders, even in the privacy of your bedroom. A bird may hear what you say and fly away to tell them.
Ani w myśli twojej królowi nie złorzecz, ani w skrytym pokoju twoim nie przeklinaj bogatego; albowiem i ptak niebieski doniósłby ten głos; a to, co ma skrzydła, objawiłoby powieść twoję.
