Proverbs 13

1 A wise son heareth the doctrine of his father: but he that is a scorner, beareth not when he is reproved.

فرزند عاقل تأدیب پدر خود را می‌پذیرد، ولی کسی که همه چیز را به باد مسخره می‌گیرد از پذیرفتن توبیخ سر باز می‌زند.

2 Of the fruit of his own mouth shall a man be filled with good things: but the soul of transgressors is wicked.

سخنان مرد نیک حتی برای خود او نیکوست و جانش را سیر می‌کند، اما شخص بداندیش فقط تشنهٔ ظلم است.

3 He that keepeth his mouth, keepeth his soul: but he that hath no guard on his speech shall meet with evils.

هر که زبان خود را نگه دارد جان خود را حفظ می‌کند، اما کسی که نسنجیده سخن بگوید خود را هلاک خواهد کرد.

4 The sluggard willeth and willeth not: but the soul of them that work, shall be made fat.

آدم تنبل آنچه را که آرزو می‌کند به دست نمی‌آورد، اما شخص کوشا کامیاب می‌شود.

5 The just shall hate a lying word: but the wicked confoundeth, and shall be confounded.

درستکار از دروغ گفتن نفرت دارد، اما شرور رسوا و خوار می‌شود.

6 Justice keepeth the way of the innocent: but wickedness overthroweth the sinner.

صداقت درستکاران آنها را حفظ می‌کند، اما شرارت بدکاران آنها را به نابودی می‌کشاند.

7 One is as it were rich, when he hath nothing: and another is as it were poor, when he hath great riches.

هستند کسانی که وانمود می‌کنند ثروتمندند در حالی که چیزی ندارند، و هستند کسانی که خود را فقیر نشان می‌دهند اما صاحب ثروت هنگفتی می‌باشند.

8 The ransom of a man’s life are his riches: but he that is poor beareth not reprehension.

ثروت شخص پولدار صرف حفاظت جان او می‌شود، اما جان آدم فقیر را خطری تهدید نمی‌کند.

9 The light of the just giveth joy: but the lamp of the wicked shall be put out.

زندگی شخص نیک مانند چراغی نورانی می‌درخشد، ولی زندگی شریران مثل چراغی است که در حال خاموشی است.

10 Among the proud there are always contentions: but they that do all things with counsel, are ruled by wisdom.

تکبر باعث نزاع می‌شود، ولی شخص دانا نصیحت را می‌پذیرد.

11 Substance got in haste shall be diminished: but that which by little and little is gathered with the hand shall increase.

ثروتی که از راه نادرست به دست بیاید طولی نمی‌کشد که از دست می‌رود؛ اما دارایی که با کار و کوشش جمع شود، به تدریج زیاد می‌گردد.

12 Hope that is deferred afflicteth the soul: desire when it cometh is a tree of life.

آرزویی که انجام آن به تعویق افتاده باشد دل را بیمار می‌کند، اما برآورده شدن مراد، درخت حیات است.

13 Whosoever speaketh ill of any thing, bindeth himself for the time to come: but he that feareth the commandment, shall dwell in peace. Deceitful souls go astray in sins: the just are merciful, and shew mercy.

هر که دستوری را که به او داده‌اند خوار بشمارد بی‌سزا نخواهد ماند، اما کسی که آن را اطاعت کند پاداش خواهد یافت.

14 The law of the wise is a fountain of life, that he may decline from the ruin of death.

تعلیم مرد دانا چشمهٔ حیات است و شخص را از دامهای مرگ می‌رهاند.

15 Good instruction shall give grace: in the way of scorners is a deep pit.

دانایی، احترام می‌آورد ولی خیانت به هلاکت منتهی می‌شود.

16 The prudent mall doth all things with counsel: but he that is a fool, layeth open his folly.

مرد دانا سنجیده عمل می‌کند، اما جاهل حماقت خود را بروز می‌دهد.

17 The messenger of the wicked shall fall into mischief: but a faithful ambassador is health.

قاصدی که قابل اعتماد نباشد باعث گرفتاری می‌شود، اما پیک امین شفا به ارمغان می‌آورد.

18 Poverty and shame to him that refuseth instruction: but he that yieldeth to reproof, shall be glorified.

فقر و رسوایی دامنگیر کسی می‌شود که تأدیب را نمی‌پذیرد، اما شخصی که آن را بپذیرد مورد احترام واقع خواهد شد.

19 The desire that is accomplished, delighteth the soul: fools hate them that flee from evil things.

برآورده شدن آرزوها لذتبخش است، اما افراد نادان در پی آرزوهای ناپاک خود هستند و نمی‌خواهند از آنها دست بردارند.

20 He that walketh with the wise, shall be wise: a friend of fools shall become like to them.

با اشخاص دانا معاشرت کن و دانا خواهی شد، با احمقان بنشین و زیان خواهی دید.

21 Evil pursueth sinners: and to the just good shall be repaid.

بلا دامنگیر گناهکاران می‌شود، اما چیزهای خوب نصیب نیکان می‌گردد.

22 The good man leaveth heirs, sons, and grandsons: and the substance of the sinner is kept for the just.

شخص نیک حتی برای نوه‌هایش میراث باقی می‌گذارد، اما ثروتی که گناهکاران اندوخته‌اند به درستکاران می‌رسد.

23 Much food is in the tillage of fathers: but for others it is gathered with out judgment.

مزرعۀ شخص فقیر ممکن است محصول فراوان بدهد، ولی ظالمان آن را از چنگ او در می‌آورند.

24 He that spareth the rod hateth his son: but he that loveth him correcteth him betimes.

کسی که فرزند خود را تنبیه نمی‌کند او را دوست ندارد، اما کسی که فرزندش را دوست دارد از تأدیب او کوتاهی نمی‌کند.

25 The just eateth and filleth his soul: but the belly of the wicked is never to be filled.

شخص درستکار از خوراکی که دارد می‌خورد و سیر می‌شود، ولی آدم بدکار گرسنگی می‌کشد.