< Proverbs 30 >
1 The words of Agur the son of Jakeh; the prophecy uttered by the man unto Ithiel, [even] unto Ithiel and Ucal:
Vortoj de Agur, filo de Jake. Profeta parolo de tiu viro al Itiel, al Itiel kaj Ukal.
2 Truly I am more stupid than any one; and I have not a man's intelligence.
Mi estas la plej malklera homo, Kaj homan prudenton mi ne posedas.
3 I have neither learned wisdom, nor have I the knowledge of the Holy.
Kaj mi ne lernis saĝon, Kaj pri la Sanktulo mi ne havas ekkonon.
4 Who hath ascended up into the heavens, and descended? Who hath gathered the wind in his fists? Who hath bound the waters in a mantle? Who hath established all the ends of the earth? What is his name, and what is his son's name, if thou knowest?
Kiu leviĝis en la ĉielon, kaj malleviĝis? Kiu kolektis la venton en siajn mankavojn? Kiu ligis la akvon en la veston? Kiu aranĝis ĉiujn limojn de la tero? Kia estas lia nomo? kaj kia estas la nomo de lia filo? Ĉu vi scias?
5 Every word of God is pure: he is a shield unto them that put their trust in him.
Ĉiu diro de Dio estas pura; Li estas ŝildo por tiuj, kiuj Lin fidas.
6 Add thou not unto his words, lest he reprove thee, and thou be found a liar.
Ne aldonu al Liaj vortoj, Por ke Li ne punu vin, kaj por ke vi ne aperu mensoganto.
7 Two things do I ask of thee; deny me [them] not before I die:
Du aferojn mi petis de Vi; Ne rifuzu al mi, antaŭ ol mi mortos:
8 Remove far from me vanity and lies; give me neither poverty nor riches; feed me with the bread of my daily need:
Falsaĵon kaj mensogaĵon forigu de mi; Malriĉecon kaj riĉecon ne donu al mi; Nutru min per tiom da pano, kiom mi bezonas.
9 lest I be full and deny [thee], and say, Who is Jehovah? or lest I be poor and steal, and outrage the name of my God.
Ĉar alie mi eble trosatiĝus kaj neus, kaj dirus: Kiu estas la Eternulo? Aŭ eble mi malriĉiĝus kaj ŝtelus, Kaj malbonuzus la nomon de mia Dio.
10 Speak not too much about a servant to his master, lest he curse thee, and thou be held guilty.
Ne kalumniu sklavon antaŭ lia sinjoro, Por ke li ne malbenu vin kaj vi ne fariĝu kulpulo.
11 There is a generation that curseth their father, and doth not bless their mother;
Estas generacio, kiu malbenas sian patron Kaj ne benas sian patrinon;
12 there is a generation that are pure in their own eyes, yet are not washed from their filthiness;
Generacio, kiu estas pura en siaj okuloj Kaj tamen ne laviĝis de siaj malpuraĵoj;
13 there is a generation, — how lofty are their eyes, how their eyelids are lifted up!
Generacio, kiu tiel alte tenas siajn okulojn Kaj tiel levas siajn palpebrojn;
14 — a generation whose teeth are swords, and their jaw-teeth knives, to devour the afflicted from off the earth, and the needy from [among] men.
Generacio, kies dentoj estas glavoj kaj kies makzeloj estas tranĉiloj, Por formanĝi la malriĉulojn de la tero kaj la mizerulojn inter la homoj.
15 The leech hath two daughters: Give, give. There are three [things] never satisfied; four which say not, It is enough:
Hirudo havas du filinojn, kiuj krias: Donu, donu; Ili tri neniam satiĝas. Kvar objektoj ne diras: Sufiĉe:
16 — Sheol, and the barren womb; the earth which is not filled with water, and the fire which saith not, It is enough. (Sheol )
Ŝeol; senfrukta ventro; la tero ne satiĝas de akvo; kaj la fajro ne diras: Sufiĉe. (Sheol )
17 The eye that mocketh at a father, and despiseth to obey a mother, the ravens of the valley shall pick it out, and the young eagles shall eat it.
Okulon, kiu mokas la patron Kaj malŝatas obeadon al la patrino, Elpikos korvoj ĉe la rivero kaj formanĝos aglidoj.
18 There are three [things] too wonderful for me, and four that I know not:
Tri aferoj estas nekompreneblaj por mi, Kaj kvaran mi ne scias:
19 The way of an eagle in the heavens, the way of a serpent upon a rock, the way of a ship in the midst of the sea, and the way of a man with a maid.
La vojon de aglo en la aero; La vojon de serpento sur roko; La vojon de ŝipo meze de la maro; Kaj la vojon de viro ĉe virgulino.
20 Such is the way of an adulterous woman: she eateth, and wipeth her mouth, and saith, I have done no wickedness.
Tia estas la vojo de virino adultanta: Ŝi manĝas, viŝas la buŝon, Kaj diras: Mi faris nenian pekon.
21 Under three [things] the earth is disquieted, and under four it cannot bear up:
Sub tri objektoj tremas la tero, Kaj kvar ĝi ne povas porti:
22 Under a servant when he reigneth, and a churl when he is filled with meat;
Sklavon, kiam li fariĝis reĝo; Malsaĝulon, kiam li tro satiĝis de pano;
23 under an odious [woman] when she is married, and a handmaid when she is heir to her mistress.
Malamatan virinon, kiam ŝi edziniĝis, Kaj sklavinon, kiam ŝi elpelis sian sinjorinon.
24 There are four [things] little upon the earth, and they are exceeding wise:
Kvar estas malgranduloj sur la tero, Kaj tamen ili estas tre saĝaj:
25 The ants, a people not strong, yet they provide their food in the summer;
La formikoj, popolo ne forta, Tamen ili en somero pretigas al si manĝaĵon;
26 the rock-badgers are but a feeble folk, yet they make their house in the cliff;
La hirakoj, popolo senforta, Tamen ili faras siajn domojn en la roko;
27 the locusts have no king, yet they go forth all of them by bands;
La akridoj ne havas reĝon, Kaj tamen ili ĉiuj eliras en vicoj;
28 thou takest hold of the lizard with the hands, yet is she in kings' palaces.
La lacerto kroĉiĝas per siaj manoj, Tamen ĝi estas en reĝaj palacoj.
29 There are three [things] which have a stately step, and four are comely in going:
Ekzistas tri, kiuj bone iras, Kaj kvar, kiuj marŝas bele:
30 The lion, mighty among beasts, which turneth not away for any;
La leono, plej forta el la bestoj, Cedas al neniu;
31 a [horse] girt in the loins; or the he-goat; and a king, against whom none can rise up.
Cervo kun bonaj lumboj; virkapro; Kaj reĝo, kiun neniu povas kontraŭstari.
32 If thou hast done foolishly in lifting up thyself, or if thou hast thought evil, [lay] the hand upon thy mouth.
Se vi agis malsaĝe pro via fiereco, Kaj se vi intencis malbonon, Tiam metu la manon sur la buŝon.
33 For the pressing of milk bringeth forth butter, and the pressing of the nose bringeth forth blood; and the pressing of anger bringeth forth strife.
Ĉar batado de lakto produktas buteron, Ekbato de nazo aperigas sangon, Kaj incitado de kolero kaŭzas malpacon.