< Proverbs 25 >

1 These are additional proverbs of Solomon, which were copied by the men of Hezekiah king of Judah:
امثال دیگری از سلیمان که مردان حِزِقیا، پادشاه یهودا، آنها را به رشتهٔ تحریر درآوردند:
2 It is the glory of God to conceal a matter and the glory of kings to search it out.
عظمت خدا در پوشاندن اسرارش می‌باشد، اما عظمت پادشاه در پی بردن به عمق مسائل.
3 As the heavens are high and the earth is deep, so the hearts of kings cannot be searched.
پی بردن به افکار پادشاهان مانند دست یافتن به آسمان و عمق زمین، غیرممکن است.
4 Remove the dross from the silver, and a vessel for a silversmith will come forth.
ناخالصی‌ها را از نقره جدا کن تا زرگر بتواند از آن ظرفی بسازد.
5 Remove the wicked from the king’s presence, and his throne will be established in righteousness.
اطرافیان بدکار پادشاه را از او دور کن تا تخت او به عدالت پایدار بماند.
6 Do not exalt yourself in the presence of the king, and do not stand in the place of great men;
وقتی به حضور پادشاه می‌روی خود را آدم بزرگی ندان و در جای بزرگان نایست،
7 for it is better that he says to you, “Come up here!” than that you should be demoted in the presence of the prince. Even what you have seen with your own eyes,
چون بهتر است به تو گفته شود: «بالاتر بنشین»، از اینکه تو را در برابر چشمان بزرگان در جای پایینتر بنشانند. اگر حتی با چشمانت چیزی می‌بینی،
8 do not bring hastily to court. Otherwise, what will you do in the end when your neighbor puts you to shame?
شتابزده همسایه‌ات را به دادگاه نبر، زیرا اگر در آخر ثابت شود که حق با وی بوده است، تو چه خواهی کرد؟
9 Argue your case with your neighbor without betraying another’s confidence,
وقتی با همسایه‌ات دعوا می‌کنی رازی را که از دیگری شنیده‌ای فاش نکن،
10 lest the one who hears may disgrace you, and your infamy never go away.
زیرا دیگر کسی به تو اطمینان نخواهد کرد و تو بدنام خواهی شد.
11 A word fitly spoken is like apples of gold in settings of silver.
سخنی که بجا گفته شود مانند نگینهای طلاست که در ظرف نقره‌ای نشانده باشند.
12 Like an earring of gold or an ornament of fine gold is a wise man’s rebuke to a listening ear.
نصیحت شخص دانا برای گوش شنوا مانند حلقه طلا و جواهر، با ارزش است.
13 Like the cold of snow in the time of harvest is a trustworthy messenger to those who send him; he refreshes the soul of his masters.
خدمتگزار امین همچون آب خنک در گرمای تابستان، جان اربابش را تازه می‌کند.
14 Like clouds and wind without rain is the man who boasts of gifts never given.
کسی که دم از بخشندگی خود می‌زند، ولی چیزی به کسی نمی‌بخشد مانند ابر و بادی است که باران نمی‌دهد.
15 Through patience a ruler can be persuaded, and a gentle tongue can break a bone.
شخص صبور می‌تواند حتی حاکم را متقاعد کند و زبان نرم می‌تواند هر مقاومت سختی را در هم بشکند.
16 If you find honey, eat just what you need, lest you have too much and vomit it up.
اگر به عسل دست یافتی زیاد از حد نخور، زیرا ممکن است دلت به هم بخورد و استفراغ کنی.
17 Seldom set foot in your neighbor’s house, lest he grow weary and hate you.
به خانهٔ همسایه‌ات زیاد از حد نرو، مبادا از تو سیر و متنفر شود.
18 Like a club or sword or sharp arrow is a man who bears false witness against his neighbor.
شهادت دروغ مثل تبر و شمشیر و تیر تیز صدمه می‌زند.
19 Like a broken tooth or a foot out of joint is confidence in a faithless man in time of trouble.
اعتماد کردن به آدم خائن در زمان تنگی مانند جویدن غذا با دندان لق و دویدن با پای شکسته است.
20 Like one who removes a garment on a cold day or vinegar poured on a wound is one who sings songs to a heavy heart.
آواز خواندن برای آدم غصه‌دار مثل درآوردن لباس او در هوای سرد و پاشیدن نمک روی زخم اوست.
21 If your enemy is hungry, give him food to eat, and if he is thirsty, give him water to drink.
اگر دشمن تو گرسنه است به او غذا بده و اگر تشنه است به او آب بنوشان.
22 For in so doing, you will heap burning coals on his head, and the LORD will reward you.
با این عملت، اخگرهای شرم بر سرش خواهی انباشت، و خداوند به تو پاداش خواهد داد.
23 As the north wind brings forth rain, so a backbiting tongue brings angry looks.
همان‌طور که باد شمال باران می‌آورد، همچنان بدگویی، خشم و عصبانیت به بار می‌آورد.
24 Better to live on a corner of the roof than to share a house with a quarrelsome wife.
سکونت در گوشهٔ پشت بام بهتر است از زندگی کردن با زن غرغرو در یک خانه.
25 Like cold water to a weary soul is good news from a distant land.
خبر خوشی که از دیار دور می‌رسد، همچون آب خنکی است که به کام تشنه لب می‌رسد.
26 Like a muddied spring or a polluted well is a righteous man who gives way to the wicked.
سازش شخص درستکار با آدم بدکار، مانند آلوده کردن منبع آب و گل‌آلود ساختن چشمه است.
27 It is not good to eat too much honey or to search out one’s own glory.
همان‌طور که زیاده‌روی در خوردن عسل مضر است، طلبیدن تعریف و تمجید از مردم نیز ناپسند است.
28 Like a city whose walls are broken down is a man who does not control his temper.
کسی که بر نفس خویش تسلط ندارد، مثل شهری بی‌حصار است.

< Proverbs 25 >