Proverbs 24
1 Do not envy wicked men or desire their company;
| به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی، |
2 for their hearts devise violence, and their lips declare trouble.
| زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند. |
3 By wisdom a house is built and by understanding it is established;
| خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد، |
4 through knowledge its rooms are filled with every precious and beautiful treasure.
| اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود. |
5 A wise man is strong, and a man of knowledge enhances his strength.
| آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید. |
6 Only with sound guidance should you wage war, and victory lies in a multitude of counselors.
| پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد. |
7 Wisdom is too high for a fool; he does not open his mouth in the meeting place.
| نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد. |
8 He who plots evil will be called a schemer.
| کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد. |
9 A foolish scheme is sin, and a mocker is detestable to men.
| نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد. |
10 If you faint in the day of distress, how small is your strength!
| اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی. |
11 Rescue those being led away to death, and restrain those stumbling toward the slaughter.
| از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن. |
12 If you say, “Behold, we did not know about this,” does not He who weighs hearts consider it? Does not the One who guards your life know? Will He not repay a man according to his deeds?
| نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد. |
13 Eat honey, my son, for it is good, and the honeycomb is sweet to your taste.
| پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت. |
14 Know therefore that wisdom is sweet to your soul. If you find it, there is a future for you, and your hope will never be cut off.
15 Do not lie in wait, O wicked man, near the dwelling of the righteous; do not destroy his resting place.
| ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن، |
16 For though a righteous man may fall seven times, he still gets up; but the wicked stumble in bad times.
| زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد. |
17 Do not gloat when your enemy falls, and do not let your heart rejoice when he stumbles,
| وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو، |
18 or the LORD will see and disapprove, and turn His wrath away from him.
| زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد! |
19 Do not fret over evildoers, and do not be envious of the wicked.
| به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز، |
20 For the evil man has no future; the lamp of the wicked will be extinguished.
| زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد. |
21 My son, fear the LORD and the king, and do not associate with the rebellious.
| پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو، |
22 For they will bring sudden destruction. Who knows what ruin they can bring?
| کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟ |
23 These also are sayings of the wise: To show partiality in judgment is not good.
| قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند. |
24 Whoever tells the guilty, “You are innocent”— peoples will curse him, and nations will denounce him;
| هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد، |
25 but it will go well with those who convict the guilty, and rich blessing will come upon them.
| ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید. |
26 An honest answer given is like a kiss on the lips.
| جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است. |
27 Complete your outdoor work and prepare your field; after that, you may build your house.
| اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده. |
28 Do not testify against your neighbor without cause, and do not deceive with your lips.
| علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور. |
29 Do not say, “I will do to him as he has done to me; I will repay the man according to his work.”
| نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.» |
30 I went past the field of a slacker and by the vineyard of a man lacking judgment.
| از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛ |
31 Thorns had grown up everywhere, thistles had covered the ground, and the stone wall was broken down.
| همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود. |
32 I observed and took it to heart; I looked and received instruction:
| با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم: |
33 A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest,
| کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر، |
34 and poverty will come upon you like a robber, and need like a bandit.
| و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد. |
