Proverbs 10
1 The proverbs of Solomon. A wise son makes a glad father, but a foolish son is the heaviness of his mother.
Dagiti proverbio ni Solomon. Paragsaken ti maysa a nasirib nga anak ti amana ngem ti maag nga anak ket mangted iti ladingit iti inana.
2 Treasures of wickedness profit nothing, but righteousness delivers from death.
Awan pateg dagiti gameng a naurnong babaen iti kinadangkes, ngem ti panagaramid iti nalinteg ket iyadayonaka iti patay.
3 Jehovah will not allow the soul of a righteous man to famish, but he thrusts away the desire of the wicked.
Saan nga ipalubos ni Yahweh a mabisinan dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem paayenna dagiti kalikagum dagiti nadangkes.
4 He who works with a slack hand becomes poor, but the hand of the diligent makes rich.
Ti nasadut nga ima ti mangpapanglaw iti maysa a tao, ngem ti ima ti nagaget a tao ket makagun-od kadagiti kinabaknang.
5 He who gathers in summer is a wise son. He who sleeps in harvest is a son who causes shame.
Ti nasirib nga anak ket agur-urnong iti apit iti kalgaw, ngem nakababain para kenkuana ti maturog kabayatan ti panagapit.
6 Blessings are upon the head of a righteous man, but violence covers the mouth of the wicked.
Dagiti sagut manipud iti Dios ket maited kadagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket kalkalubanna ti kinaranggas.
7 The memory of a righteous man is blessed, but the name of the wicked shall rot.
Parparagsakennatayo ti tao nga agar-aramid iti nalinteg tunggal malagiptayo isuna, ngem madadael ti nagan ti nadangkes.
8 The wise in heart will receive commandments, but a prating fool shall fall.
Awaten dagiti nanakem dagiti bilbilin, ngem madadael ti naariwawa a maag.
9 He who walks uprightly walks securely, but he who perverts his ways shall be known.
Ti agbibiag iti kinapudno ket agbibiag iti kinatalged, ngem ti tao a pagbalbalinenna a killo dagiti wagasna ket masukalanto.
10 He who winks with the eye causes sorrow. And a prating fool shall fall.
Mangpataud iti ladingit ti tao nga kumanidday, ngem madadael ti naariwawa a maag.
11 The mouth of a righteous man is a fountain of life, but violence covers the mouth of the wicked.
Ti ngiwat ti agar-aramid iti nalinteg ket burayok ti biag, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket ilemlemmengna ti kinaranggas.
12 Hatred stirs up strife, but love covers all transgressions.
Ti gura ket mangpataud kadagiti riri, ngem abbongan ti ayat ti amin a nagkurangan ti dadduma.
13 In the lips of him who has discernment wisdom is found, but a rod is for the back of him who is void of understanding.
Ti kinasirib ket masarakan kadagiti bibig ti mannakaawat a tao, ngem ti pagbaut ket para iti tao nga awanan pannakaawat.
14 Wise men lay up knowledge, but the mouth of a foolish man is a present destruction.
Dagiti nasirib a tattao ket agiduldulin iti pannakaammo, ngem ti ngiwat ti maag ket mangiyas-asideg iti pannakadadael.
15 The rich man's wealth is his strong city. The destruction of the poor is their poverty.
Ti kinabaknang ti nabaknang a tao ket isu ti maiyarig a siudadna a nasarikedkedan; ti kinapanglaw dagiti nakurapay ti mismo a pakadadaelanda.
16 The labor of a righteous man produces life. The fruit of a wicked man is to sin.
Ti tangdan dagiti agar-aramid iti nalinteg ket agturong iti biag; ti magun-od dagiti nadangkes ti mangiturong kadakuada iti pagbasolan.
17 He is in the way of life who heeds correction, but he who forsakes reproof errs.
Adda dalan nga agturong iti biag para iti mangsursurot iti panangdisiplina, ngem maiyaw-awan ti manglaksid iti panangtubngar.
18 He who hides hatred is of lying lips. And he who utters a slander is a fool.
Ti siasinoman a mangilimed iti gurana ket addaan iti ulbod a bibig, ken ti siasinoman a mangiwarwaras iti pammadakes ket maag.
19 Transgression is not lacking in the multitude of words, but he who refrains his lips does wisely.
No adda adu a sasao, saan a maawan ti panagsalungasing, ngem masirib ti siasinoman a naannad kadagiti ibagbagana.
20 The tongue of a righteous man is choice silver. The heart of the wicked is little worth.
Ti agar-aramid iti nalinteg ket maiyarig iti puro a pirak ti dilana; bassit laeng ti pategna iti puso ti nadangkes.
21 The lips of a righteous man feeds many, but the foolish die for lack of understanding.
Dagiti bibig ti agar-aramid iti nalinteg ket adu ti mataraonanna, ngem dagiti maag ket matay gapu iti kinakurang ti ammoda.
22 The blessing of Jehovah, it makes rich, and he adds no sorrow with it.
Dagiti nasayaat a sagut ni Yahweh ket mangmangted iti kinabaknang ken saanna dagitoy a nayunan iti rigat.
23 It is as sport to a fool to do mischief, and so is wisdom to a man of understanding.
Ti kinadangkes ket ay-ayam nga ay-ayamen dagiti maag, ngem ti kinasirib ket pakaragsakan ti tao a mannakaawat.
24 The fear of a wicked man shall come upon him. And the desire of the righteous shall be granted.
Ti pagbutbutngan ti nadangkes ket dumtengto kenkuana, ngem ti tarigagay ti nalinteg ket maitedto kenkuana.
25 When the whirlwind passes, the wicked man is no more, but the righteous man is an everlasting foundation.
Dagiti nadangkes ket maiyarig iti lumablabas a bagio, ket agpukawen, ngem dagiti agar-aramid iti nalinteg ket pundasion nga agpaut iti agnanayon.
26 As vinegar to the teeth, and as smoke to the eyes, so is the sluggard to those who send him.
Kas iti suka kadagiti ngipen ken asuk kadagiti mata, kasta ti sadut kadagiti mangibabaon kenkuana.
27 The fear of Jehovah prolongs days, but the years of the wicked shall be shortened.
Ti panagbuteng kenni Yahweh ket mangpaatiddog iti biag, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.
28 The hope of the righteous is gladness, but the expectation of the wicked shall perish.
Ti namnama dagiti agar-aramid iti nalinteg ket isu ti rag-oda, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.
29 The way of Jehovah is a stronghold to the upright, but it is a destruction to the workers of iniquity.
Salsalakniban ti wagas ni Yahweh dagiti napudno, ngem pakadadaelan daytoy para kadagiti nadangkes.
30 A righteous man shall never be removed, but the wicked shall not dwell in the land.
Saan a pulos a mapukaw dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem dagiti nadangkes ket saan nga agtalinaed iti daga.
31 The mouth of a righteous man brings forth wisdom, but the perverse tongue shall be cut off.
Ti bunga ti kinasirib ket agtaud iti ngiwat dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem maputedto ti ballikog a dila.
32 The lips of a righteous man knows what is acceptable, but the mouth of the wicked is perverseness.
Ammo dagiti bibig dagiti agar-aramid iti nalinteg no ania ti makaay-ayo, ngem ti ngiwat dagiti nadangkes, ammoda no ania ti ballikog.
