Toksahkungnawk 19
1 Apollo Korin vangpui ah oh naah, Pawl loe aluek bang prae hoiah Efisa vangpui ah angzoh: toah thoemto hnukbang kaminawk to a hnuk,
Terwijl Apollo reeds te Korinte vertoefde, trok Paulus de hogerop gelegen streken door, en kwam te Éfese aan. Daar trof hij enige leerlingen aan,
2 to naah nihcae khaeah, Na tang o pacoengah Kacai Muithla na hnuk o boeh maw? tiah a dueng; to naah nihcae mah, Kacai Muithla oh, tito ka thaih o vai ai, tiah pathim pae o.
tot wie hij zeide: Hebt gij den Heiligen Geest ontvangen, toen gij gelovig werdt? Maar ze antwoordden hem: Neen: we hebben zelfs niet eens gehoord, dat er een Heilige Geest bestaat.
3 Anih mah nihcae khaeah, to tih nahaeloe kawbaktih tuinuemhaih maw na hnuk o? tiah a naa. Nihcae mah, Johan tuinuemhaih, tiah a naa o.
Hij zeide: Met welk doopsel zijt gij dan gedoopt? Ze antwoordden: Met het doopsel van Johannes
4 Pawl mah, Johan tuinuemhaih loe dawnpakhuem tuinuemhaih ni, anih mah loe angmah hnukah angzo han koi kami to ni tang o hanah kaminawk khaeah thuih pae, to angzo han koi kami loe Jesu Kri thuih koehhaih ih ni, tiah a naa.
Nu sprak Paulus: Johannes heeft inderdaad met een doopsel van bekering gedoopt, maar hij sprak daarbij tot het volk, dat ze moesten geloven in Hem, die na hem zou komen; dat is in Jesus.
5 Nihcae mah to lok to thaih o naah, Jesu Kri ih ahmin hoiah tuinuem o.
Toen ze dit hadden gehoord, lieten ze zich dopen in de naam van den Heer Jesus.
6 Pawl mah nihcae nuiah ban koeng pae naah, nihcae nuiah Kacai Muithla to angzoh; to naah nihcae mah kalah loknawk to apaeh o moe, lok to taphong o.
Paulus legde hun de handen op, en de Heilige Geest kwam over hen neer; en ze spraken in talen en profeteerden
7 Nihcae loe sungqum boih ah kami hatlai hnetto oh o.
In het geheel waren het twaalf man ongeveer.
8 Pawl loe sineko thungah caeh moe, khrah thumto thung misahoihaih hoiah lokthuih, kaminawk Sithaw ukhaih prae ah paqoi thai hanah lok a thuih pae.
Drie maanden lang ging hij naar de synagoge, en trad er met vrijmoedigheid op; hij disputeerde er over het koninkrijk Gods, en bracht overtuigende bewijzen naar voren.
9 Toe thoemto kaminawk loe palung thah o parai moe, a thuih ih lok to tang pae o ai, hae baktih Sithaw bokhaih loklam loe hoih ai, tiah kaminawk khaeah thuih pae o pongah, Pawl mah nihcae to caehtaak ving, hnukbang kaminawk hoi ampraek o pacoengah, Tyrana ca amtukhaih im ah nithokkruek ca to patuk.
Maar toen sommigen zich verhardden en niet wilden geloven, en daarenboven voor de menigte de Weg begonnen te lasteren, scheidde hij zich van hen af, en verzamelde zijn leerlingen afzonderlijk in de school van Tyrannus, waar hij dagelijks onderricht gaf.
10 To tiah saning hnetto thung tok a sak, to pongah Asia prae ah kaom Judahnawk hoi Griknawk boih mah Angraeng Jesu ih lok to thaih o.
Dit duurde zo twee jaren lang, zodat alle bewoners van Azië, Joden als heidenen, het woord des Heren vernamen.
11 Sithaw mah Pawl patohhaih rang hoiah dawnrai hmuennawk to sak:
En God deed buitengewone wonderen door de handen van Paulus;
12 Pawl mah patoh ih pavawh hoi kaeng ah angzaeng ih kahni mataeng doeh ngantui ai kaminawk khaeah sinh pae o naah, to pavawh sui kaminawk boih ngantui o moe, kasae muithlanawk doeh nihcae thung hoiah tacawt o.
zodat zelfs als men de doeken en gordels, die zijn lichaam hadden aangeraakt, op de zieken legde, de kwalen hen verlieten, en de boze geesten op de vlucht gingen.
13 To naah taqawk haek thaih, Judahnawk mah, Angraeng Jesu ih ahmin hoiah kasae muithlanawk to haek hanah taqawk mah naeh ih kaminawk khaeah caeh o moe, Kami takoh thung hoi tacawt hanah Pawl mah taphong ih Angraeng Jesu ih ahmin hoiah lok kang paek, tiah a naa o.
Ook enige rondtrekkende joodse duivelbezweerders beproefden eens de naam van den Heer Jesus aan te roepen over hen, die door boze geesten waren bezeten. Ze zeiden: Ik bezweer u bij Jesus, dien Paulus preekt.
14 Kalen koek qaima, Judah kami, Sceva ih capa taruktonawk mah to tiah sak o.
Het waren de zeven zonen van een joodsen opperpriester Skevas die dit deden.
15 Kasae muithla mah, Jesu loe ka panoek, Pawl doeh ka panoek; toe nangcae loe mi aa? tiah a naa.
Maar de boze geest antwoordde hun: Jesus ken ik, en Paulus ken ik ook; maar wie zijt gij?
16 To naah kasae muithla tawn kami mah nihcae to hmang, nihcae to apanh moe, pazawk; nihcae loe ahmaa cak o moe, to im hoiah bangkrai ah cawnh o ving.
En de man met den bozen geest sprong op hen los, overmeesterde en mishandelde hen, zodat ze naakt en gewond het huis uit vluchtten.
17 To hmuen kawng to Efisa vangpui ah kaom Judahnawk hoi Griknawk mah thaih o naah, nihcae loe zit o moe, Angraeng Jesu ih ahmin to pakoeh o.
Dit werd bekend aan alle Joden en heidenen, die in Éfese woonden; allen werden van vrees vervuld, en de naam van den Heer Jesus werd verheerlijkt.
18 Pop parai tang caanawk angzoh o moe, a sak o ih hmuen kawng to taphong o.
Velen van hen, die geloofden, kwamen openlijk belijden, wat ze misdaan hadden.
19 Miklet kop kaminawk loe angmacae ih cabunawk to sinh o cuu moe, kaminawk hma ah hmai hoiah qoeng o: to cabu atho to nihcae mah pakoep o naah, sum phoisa sing pangato phak.
Anderen, die met toverkunsten hadden omgegaan, brachten de boeken, en verbrandden ze voor aller ogen; de waarde ervan werd op een bedrag van vijftig duizend zilverstukken geschat.
20 To tiah Sithaw lok to qoeng moe, pung tahang.
Zo groeide het Woord door ‘s Heren kracht, en werd het machtig.
21 To tiah hmuennawk oh pacoengah, Pawl loe Macedonia prae hoiah Akaia prae ah caeh poe moe, Jerusalem ah ka caeh pacoengah, Rom vangpui ah ka caeh han, tiah poekhaih a tawnh.
Toen deze zaak was geregeld, maakte Paulus het plan, om over Macedónië en Achaja naar Jerusalem te gaan; en hij voegde er aan toe: Als ik daar ben geweest, moet ik ook Rome bezoeken.
22 Anih bomkung, Timote hoi Erasta to Macedonia prae ah patoeh, angmah loe Asia prae ah nawnetta thung cam vop.
Hij zond twee van zijn helpers, Timóteus en Erastus, naar Macedónië vooruit, terwijl hij zelf nog enige tijd in Azië bleef.
23 To nathuem ah bokhaih bang hoi kasaeng paroeai lokpunghaih to oh.
Maar juist in deze tijd brak er een geweldige op. schudding los aangaande de Weg
24 Demetria, tiah ahmin kaom sum daeng kami maeto loe, Diana bokhaih im to sak pongah phoisa paroeai a hnuk;
Er was namelijk een zekere zilversmid, Demétrius genaamd, die zilveren tempeltjes van Diana vervaardigde, en de kunstenaars daarmee veel geld liet verdienen.
25 anih loe toksah ampuinawk hoi taqawk bokhaih im sah kaminawk to kawk moe, Ampuinawk, aicae loe hae tok a sak o haih hoiah paroeai amekhaih a hnuk o, tito na panoek o.
Deze mannen en ook de werklieden in dat bedrijf riep hij bijeen, en zeide: Mannen! Gij weet, dat we aan dit bedrijf onze welstand hebben te danken.
26 Hae kami Pawl mah Efisa vangpui khue ai, Asia prae boih ah kami ban hoiah sak ih sithaw loe Sithaw tangtang na ai ni, tiah paroeai kaminawk to pacuek moe, loklam amkhraengsak boih boeh, tito na hnuk o moe, na thaih o boeh:
Nu ziet gij en hoort gij, hoe deze Paulus niet slechts te Éfese, maar in bijna gans Azië heel wat mensen door zijn redeneren er afkerig van maakt. Want hij beweert: Wat met de hand wordt gemaakt, zijn geen goden.
27 to pongah kaminawk mah aicae ih tok hae kasae thui o tih, tiah doeh sah o mak ai boeh; lensawk Diana sithaw amno ih tempul doeh kaminawk mah khen o pasae ueloe, phrae o tih boeh; Asia prae boih hoi long pum mah bok o ih sithaw amno hoi sithaw lensawkhaih doeh anghmaa tih boeh, tiah a naa.
We lopen dus gevaar, dat niet alleen ons bedrijf in miscrediet komt, maar dat ook de tempel van Diana, de grote godin, in minachting geraakt; ja, dat zij zelf, die door heel Azië en heel de wereld vereerd wordt, van haar majesteit zal worden beroofd.
28 To lok to nihcae mah thaih o naah, nihcae palungphui o moe, Efisa vangpui ih Diana hae len koek, tiah hang o.
Toen ze dit hoorden, werden ze woedend, en schreeuwden het uit: Groot is de Diana der Efesiërs.
29 Vangpui loe lok angaekhaih hoiah koi: poek amhonghaih hoiah hnawhhaih imthung ah nawnto caeh o moe, Pawl hoi nawnto kholong kacaeh, Macedonia kami ah kaom, Kaia hoi Aristarka to naeh o.
En de hele stad kwam in rep en roer. Als één man stormde alles naar het theater en men sleepte ook de Macedoniërs Cajus en Aristarchus, de reisgenoten van Paulus, daar heen.
30 Pawl loe kaminawk salakah akun han koeh, toe hnukbang kaminawk mah pakaa pae o.
Paulus wilde zich onder het volk begeven, maar de leerlingen hielden hem tegen;
31 Asia prae thungah kaom Pawl ih ampuinawk, thoemto angraengnawk mah doeh hnawhhaih imthung ah caeh han ai ah lokpat pae o.
ook enigen der Asiarchen die hem genegen waren, lieten hem dringend verzoeken, zich niet in het theater te wagen.
32 Toah kaom kaminawk loe poek anghmang o sut moe, maeto hoi maeto mah thuih ih lok lah boih pongah, paroeai kaminawk loe tipongah maw hae ah nawnto amkhueng o, tito panoek o ai.
De vergadering zelf was in de grootste verwarring; de een riep dit, de ander dat; de meesten wisten niet eens, waarom ze saamgekomen waren.
33 Alexander to pop parai kaminawk salak hoiah a zaeh o, Judahnawk mah anih to hmabang ah tanawt o. Alexander mah rangpuinawk khaeah lokthuih koeh pongah, ban hoi angmathaih to paek.
Nu drongen de Joden een zekeren Alexander uit de menigte naar voren, om uitleg te geven. Alexander wenkte met de hand om stilte, en wilde een pleidooi tot het volk beginnen.
34 Toe nihcae mah anih loe Judah kami ni, tiah panoek o naah loe, kaminawk boih mah lok maeto hoiah, Efisa kaminawk ih Diana hae len koek, tiah atue hnetto thung hang o.
Maar zodra ze bespeurden, dat hij een jood was, begonnen ze allemaal te loeien, en schreeuwden bijna twee uren lang: Groot is de Diana der Efesiërs.
35 Avang thung ih ca tarik kami mah rangpui kaminawk to kamongah ohsak pacoeng ah, nangcae Efisa kaminawk, Efisa vangpui thungah kaom kaminawk loe Jupiter hoi kakrah tathuk kalen sawk Diana sithaw ih krang bok kami ah na oh o, tito panoek ai kami om tih maw?
De stadssecretaris bracht eindelijk de menigte tot bedaren, en sprak: Efesiërs, wie ter wereld zou niet weten, dat de stad der Efesiërs de grote Diana vereert en haar beeld, dat uit de hemel is gevallen?
36 Hae lok hae mi mah doeh aek thai mak ai, to pongah kawbaktih hmuen doeh tha patohhaih hoi sah ai ah, na oh o duem han oh, tiah a naa.
Daar dit dus vaststaat, moet gij u rustig houden, en niet onberaden te werk gaan.
37 Hae kami hnik loe tempul ih hmuen paqu kami na ai ni, nangcae ih sithaw amno doeh kasae thui hoi ai to mah, haeah nang hoih o.
Want gij hebt deze mannen hier gebracht, die geen heiligschenners zijn, en geen lasteraars van uw godin.
38 Demetria hoi sum daeng angmah ih ampuinawk mah kaminawk nuiah palungphuihaih tawn o nahaeloe, lokcaekhaih ahmuen to oh: lokcaekkung doeh oh, toah maeto hoi maeto mikhmai kangtong ah lok a thuih o han oh.
Wanneer Demétrius en zijn vakgenoten klachten tegen iemand hebben, welnu er worden rechtszittingen gehouden en er zijn proconsuls; laat ze elkaar voor het gerecht dagen.
39 To pacoengah kalah hmuen kawng lokdueng han na koeh o nahaeloe, daan baktiah sak ih amkhuenghaih ahmuen ah lok to dueng han oh.
En zo gij nog iets anders verlangt, dan zal het in een wettige vergadering worden behandeld.
40 Aicae pongah maw vaihniah kaom lokpunghaih hae oh moeng, tiah kho a poek o han oh, hae tiah rangpui angcuuhaih ahmuen ah thuih han koi lokpui parai maeto doeh om ai, tiah a naa.
Zo lopen we gevaar, van oproer te worden aangeklaagd om wat vandaag is gebeurd; want er bestaat geen enkele reden, waarmee we deze oploop verantwoorden kunnen.
41 Anih mah to tiah lokthuih pacoengah, rangpui angcuuhaih to a boengsak.
Met die woorden ontbond hij de vergadering.
