Miyambo 15
1 Kuyankha kofatsa kumathetsa mkwiyo, koma mawu ozaza amautsa ukali.
Mildt svar døyver harm, men eit kvast ord vekkjer vreide.
2 Munthu wanzeru amayankhula zinthu za nzeru, koma pakamwa pa zitsiru pamatulutsa za uchitsiru.
Tunga åt vismenner gjev god kunnskap, men narreskap gøyser or munnen på dårar.
3 Maso a Yehova ali ponseponse, amayangʼana pa oyipa ndi abwino omwe.
Allstad hev Herren augo sine, dei ser etter vonde og gode.
4 Kuyankhula kodekha kuli ngati mtengo wopatsa moyo, koma kuyankhula kopotoka kumapweteka mtima.
Linnmælt tunga er livsens tre, men range tunga gjev hjartesår.
5 Chitsiru chimanyoza mwambo wa abambo ake, koma wochenjera amasamala chidzudzulo.
Ein uviting vanvyrder far sin’s age, men den som agtar på refsing, vert klok.
6 Munthu wolungama amakhala ndi chuma chambiri, zimene woyipa amapindula nazo zimamugwetsa mʼmavuto.
Rettferdig manns hus eig stor rikdom, men d’er ugreida med ugudleg manns inntekt.
7 Pakamwa pa anthu anzeru pamafalitsa nzeru; koma mitima ya zitsiru sitero.
Vismanns-lippor strår ut kunnskap, men so er ei med dårehjarta.
8 Nsembe za anthu oyipa zimamunyansa Yehova, koma amakondwera ndi pemphero la anthu owona mtima.
Gudløysings offer er ei gruv for Herren, men bøn frå ærlege han likar godt.
9 Ntchito za anthu oyipa zimamunyansa Yehova koma amakonda amene amafunafuna chilungamo.
Gudløysings veg er ei gruv for Herren, men han elskar den som renner etter rettferd.
10 Amene amasiya njira yabwino adzalangidwa koopsa. Odana ndi chidzudzulo adzafa.
Hard refsing fær den som gjeng ut av vegen, den som hatar age, skal døy.
Helheim og avgrunn ligg i dagen for Herren, kor mykje meir då menneskje-hjarto. (Sheol h7585)
12 Wonyoza sakonda kudzudzulidwa; iye sapita kwa anthu anzeru.
Spottaren likar ikkje at ein lastar honom, til vismenner gjeng han ikkje.
13 Mtima wokondwa umachititsa nkhope kukhala yachimwemwe, koma mtima wosweka umawawitsa moyo.
Gladværugt hjarta gjer andlitet ljost, men modet vert brote i hjartesorg.
14 Mtima wa munthu wozindikira zinthu umafunafuna nzeru, koma pakamwa pa zitsiru pamadya uchitsiru wawo.
Vitug manns hjarta søkjer kunnskap, men dåremunn fer berre med narreskap.
15 Munthu woponderezedwa masiku ake onse amakhala oyipa, koma mtima wachimwemwe umakhala pa chisangalalo nthawi zonse.
Alle ein armings dagar er vonde, men den glade i hjarta hev gjestebod alltid.
16 Kuli bwino kukhala ndi zinthu pangʼono nʼkumaopa Yehova, kusiyana ndi kukhala ndi chuma chambiri uli pamavuto.
Betre er lite med otte for Herren enn eigedom stor med uro attåt.
17 Kuli bwino kudyera ndiwo zamasamba pamene pali chikondi, kusiyana ndi kudyera nyama yangʼombe yonenepa pamene pali udani.
Betre ei nista av kål med kjærleik til enn gjødde uksen med hat attåt.
18 Munthu wopsa mtima msanga amayambitsa mikangano, koma munthu woleza mtima amathetsa ndewu.
Brålyndt mann valdar trætta, men den toluge stiller kiv.
19 Njira ya munthu waulesi ndi yowirira ndi mtengo waminga, koma njira ya munthu wolungama ili ngati msewu waukulu.
Vegen for letingen er som eit klungergjerde, men stigen er brøytt for dei ærlege.
20 Mwana wanzeru amakondweretsa abambo ake, koma mwana wopusa amanyoza amayi ake.
Ein vis son gjer far sin gleda, men eit dårlegt menneskje vanvyrder mor si.
21 Uchitsiru umakondweretsa munthu wopanda nzeru, koma munthu womvetsa zinthu amayenda mowongoka.
Dårskap er gleda for vitlaus mann, men ein vitug mann gjeng beint fram.
22 Popanda uphungu zolinga zako munthu zimalephereka, koma pakakhala aphungu ambiri zolinga zimatheka.
Råder vert til inkjes utan rådleggjing, men med mange rådgjevarar kjem dei i stand.
23 Munthu amakondwera ndi kuyankha koyenera, ndipo mawu onena pa nthawi yake ndi okoma.
Mannen gled seg når munnen kann svara, og eit ord i rette tid, kor godt det er!
Den vituge gjeng livsens veg uppetter, for han vil sleppa burt frå helheimen der nede. (Sheol h7585)
25 Yehova amapasula nyumba ya munthu wonyada koma amasamalira malo a mkazi wamasiye.
Herren riv huset ned for dei ovmodige, men for enkja let han merkesteinen standa.
26 Maganizo a anthu oyipa amamunyansa Yehova, koma mawu a anthu oyera mtima amamusangalatsa.
Vonde tankar er ei gruv for Herren, men milde ord er reine.
27 Munthu wofuna phindu mwachinyengo amavutitsa banja lake, koma wodana ndi ziphuphu adzakhala ndi moyo.
Den vinnekjære fær sitt hus i ulag, men den som hatar mutor, han skal liva.
28 Munthu wolungama amaganizira za mmene ayankhire, koma pakamwa pa munthu woyipa pamatulutsa mawu oyipa.
Rettferdig tenkjer i sitt hjarta korleis han skal svara, men gudlause let vondskap gøysa ut or munnen.
29 Yehova amakhala kutali ndi anthu oyipa, koma amamva pemphero la anthu olungama.
Langt er Herren burte frå dei gudlause, men bøni frå rettferdige han høyrer.
30 Kuwala kwa maso kumasangalatsa mtima ndipo uthenga wabwino umalimbitsa munthu.
Ljos i augo hjarta gled, tidend god gjev merg i beini.
31 Womvera mawu a chidzudzulo amene apatsa moyo adzakhala pakati pa anthu anzeru.
Det øyra som høyrer på rettleiding til livet, held seg gjerne med vismenn i lag.
32 Amene amanyoza mwambo amadzinyoza yekha, koma womvera mawu a chidzudzulo amapeza nzeru zomvetsa zinthu.
Den som vandar age, vanvyrder si sjæl, den som høyrer på rettleiding, vinn seg vit.
33 Kuopa Yehova kumaphunzitsa munthu nzeru, ndipo kudzichepetsa ndi ulemu chili patsogolo ndi kudzichepetsa.
Otte for Herren er age til visdom, og fyre æra gjeng andmykt.
