< Panultihon 23 >
1 Sa dihang molingkod ka aron mokaon uban ang magmamando, pagbantay pag-ayo kung unsa ang anaa sa imong atubangan,
幾時你與首長坐席,應記著,在你面前的是誰。
2 ug ibutang ang kutsilyo sa imong tutonlan kung ikaw ang matang sa tawo nga gusto mokaon ug daghang pagkaon.
你若過於貪食,應在咽喉上,放上一把刀。
3 Ayaw pagtinguha sa iyang lamiang mga pagkaon, kay pagkaon kini sa mga bakak.
休要羨慕他的珍饈,因那是騙人的食品。
4 Ayaw paghago ug maayo aron makaangkon ug bahandi; pagmaalamon aron masayod kung kanus-a moundang.
不要辛苦企求致富,反應放棄這種企圖。
5 Tugotan ba nimo ang imong mga mata nga masilaw niini? Mahanaw lamang kini, kay sigurado gayod nga tugkan kini ug mga pako sama sa agila ug molupad sa kawanangan.
你向之一注目,即不再存在了:它會生出翅膀,如鷹向天飛去。
6 Ayaw kan-a ang pagkaon sa tawong adunay daotan nga tinan-awan— ug ayaw pagtinguha sa iyang lamiang mga pagkaon,
不要與虎視眈眈的人進食,也不要羨慕他的山珍海味,
7 kay siya ang matang sa tawo nga nag-ihap sa kantidad sa pagkaon. “Kaon ug inom!” moingon siya kanimo, apan ang iyang kasingkasing wala diha kanimo.
因為他原是只顧自己的人,他口頭雖對你說「請吃請喝! 」但他的心中並不與你友善;
8 Isuka nimo bisan ang diyutay nga imong gikaon ug giusik-usikan lang nimo ang imong mga pagdayeg.
你吃下的那口食物,還得吐出;你婉轉悅耳的言辭,盡屬枉費。
9 Ayaw pakigsulti sa igdulungog sa usa ka buangbuang, kay tamayon lamang niya ang imong maalamon nga mga pulong.
不要與愚人交耳接談,因他必輕視你的高見。
10 Ayaw ibalhin ang karaang bato nga utlanan o ilogon ang kaumahan sa mga ilo,
不要移動孀婦的地界,不要侵佔孤兒的田地;
11 kay ang ilang Manluluwas kusgan ug molaban siya sa ilang katungod batok kanimo.
因為他們的辯護者是大能的,他必為他們的案件與你爭辯。
12 Ibutang sa imong kasingkasing ang pagpanudlo ug sa imong mga dalunggan ang mga pulong sa kahibalo.
你應專心接受教訓,傾耳細聽益智之言。
13 Ayaw pagdumili sa pagpanton sa usa ka bata, kay kung latoson nimo siya ug bunal, dili siya mamatay.
對孩童不可忽略懲戒;用棍打他,他不致死去。
14 Kinahanglan nga ikaw gayod ang molatos kaniya pinaagi sa bunal ug moluwas sa iyang kalag gikan sa Seol. (Sheol )
你用棍杖打他,是救他的靈魂免下陰府。 (Sheol )
15 Akong anak nga lalaki, kung maalamon ang imong kasingkasing, nan ang akong kasingkasing magmaya usab;
我兒,你若心懷智慧,我也誠心喜樂;
16 malipay ang akong kinasuloran sa dihang ang imong mga ngabil magsulti ug husto.
你的唇舌若談吐正義的事,我的五衷也必會踴躍歡欣。
17 Ayaw itugot nga masina ang imong kasingkasing sa mga makasasala, apan padayon diha sa pagkahadlok kang Yahweh sa tibuok adlaw.
心裏不要羨慕罪人,卻要日日敬畏上主;
18 Sigurado gayod nga adunay kaugmaon ug dili mahanaw ang imong paglaom.
這樣你的將來必然順利,你的希望絕不落空。
19 Paminaw- ikaw! - akong anak nga lalaki, ug pagmaalamon ug giyahi ang imong kasingkasing ngadto sa dalan.
我兒,你要聽話,作個明智人;且要引領你的心走上正道。
20 Ayaw pakig-uban sa mga palahubog ug sa kusog mokaon ug karne,
貪嗜酒肉的人,不可與之來往;
21 kay ang palahubog ug ang kusog mokaon mahimong kabos ug mahinanok nga magbisti na lamang sila ug mga trapo.
因為嗜酒貪食的人,必陷於窮困;貪懶好睡的人,必衣著襤褸。
22 Paminawa ang imong amahan nga maoy nagpakatawo kanimo ug ayaw tamaya ang imong inahan sa dihang matigulang na siya.
對生養你的父親,應當聽從;對你年邁的母親,不可輕視。
23 Palita ang kamatuoran, apan ayaw kini ibaligya; pagpalit ug kaalam, pagpanton, ug panabot.
應獲取真理,不可出賣,還有智慧、訓誨和見識。
24 Ang amahan sa matarong maglipay gayod, ug siya nga magpakatawo ug maalamon nga bata magmaya diha kaniya.
義人的父親,必欣然喜樂;生育慧子的,必為此歡騰。
25 Tugoti nga magmaya ang imong amahan ug imong inahan ug tugoti nga maglipay siya nga maoy nagpakatawo kanimo.
應使你的父親因你而喜悅,應使你的生母因你而快樂。
26 Akong anak nga lalaki, ihatag kanako ang imong kasingkasing ug ipaniid ang imong mga mata sa akong mga dalan.
我兒,將你的心交給我,注目於我的道路:
27 Kay ang babaye nga nagbaligya sa iyang dungog usa ka lalom nga bung-aw, ug ang asawa sa laing lalaki usa ka masigpit nga atabay.
妓女是一個深坑,淫婦是一個陷阱;
28 Nagpauraray siya nga nag-atang sama sa kawatan ug padaghanon niya ang mga maluibon taliwala sa katawhan.
她潛伏著,實如強盜,使人世間,增添奸夫。
29 Kinsa man ang adunay kaalaot? Kinsa man ang adunay kasubo? Kinsa man ang adunay mga kaaway? Kinsa man ang adunay pagbagulbol? Kinsa man ang adunay mga samad nga walay hinungdan? Kinsa man ang adunay mapula nga mga mata?
是誰將哀鳴,是誰將悲嘆﹖是誰將爭吵,是誰將抱怨﹖是誰將無故受傷,是誰將雙目赤紅﹖
30 Kadtong magpabilin sa pag-inom ug bino, kadtong misulay sa sinagolan nga bino.
是那流連於醉鄉,去搜求醇酒的人。
31 Ayaw tan-awa ang bino sa dihang pula na kini, sa dihang mangidlap kini diha sa baso ug hamloy nga lad-okon.
你不要注視酒色怎樣紅,在杯中怎樣閃耀,飲下去怎樣痛快!
32 Sa kataposan mamaak kini sama sa bitin ug molikos kini sama sa udto-udto nga bitin.
終究它要咬人如蛇,刺人如虺。
33 Makita sa imong mga mata ang katingalahang mga butang ug ang imong kasingkasing magapamulong sa sukwahi nga mga butang.
那時,你的眼要見到奇景,你的心要吐出狂語。
34 Mahisama ka sa natulog ngadto sa kinahiladman sa kadagatan o naghigda tumoy sa tukon sa layag.
你宛如躺在海中心,睡在桅杆頂。「
35 “Gibunalan nila ako,” moingon ka, “apan wala ako nasakitan. Gikulata nila ako, apan wala ko kini mabati. Kanus-a ba ako makamata? Mangita ako ug laing ilimnon.”
人打我,我不痛,人捶我,我不覺;我何時甦醒,好再去尋醉! 」