< Panultihon 15 >
1 Ang malumo nga tubag makapahupay sa kapungot, apan ang sakit nga pulong makapasamot sa kasuko.
溫和的回答,平息忿怒;激昂的言語,使人動怒。
2 Ang dila sa mga tawong maalamon magasulti ug kahibalo, apan ang baba sa mga buangbuang magasulti ug mga binuang.
智慧者的舌,廣傳智慧;愚昧人的口,吐露愚昧。
3 Ang mata ni Yahweh anaa sa bisan asa, nagabantay sa mga daotan ug sa mga maayo.
上主的眼目,處處都在;善人和惡人,他都監視。
4 Ang makapaayo nga dila mao ang kahoy sa kinabuhi, apan ang dila nga malimbongon makapasubo sa espiritu.
撫慰的言辭,有如生命樹;刻薄的言語,能刺傷人心。
5 Ang buangbuang adunay pagtamay sa pagpanton sa iyang amahan, apan siya nga nakakat-on sa mga pagbadlong usa ka maampingon.
愚蠢的人,輕視父親的管教;遵守規勸的,為人必精明。
6 Adunay dakong bahandi sa balay niadtong nagbuhat ug matarong, apan ang kinitaan sa mga tawong daotan naghatag kanila ug kasamok.
在義人家裏,財產豐富;惡人的收入,必遭毀滅。
7 Ang mga ngabil sa mga tawong maalamon nagasabwag ug kahibalo, apan dili sama niini ang mga kasingkasing sa mga buangbuang.
智慧人的唇,散播智識;愚昧人的心,實不可靠。
8 Gidumtan ni Yahweh ang mga sakripisyo sa mga tawong daotan, apan ang pag-ampo sa mga tawong matarong maoy iyang kalipay.
上主厭惡惡人的祭獻,卻喜悅正直人的祈禱。
9 Gidumtan ni Yahweh ang dalan sa mga tawong daotan, apan gihiguma niya kadtong nagtinguha sa matarong.
上主厭惡惡人的道路,卻喜愛追求正義的人。
10 Mapintas nga pagpanton ang naghulat kang bisan kinsa nga mibiya sa ilang dalan, ug mamatay kadtong mga nagdumot sa pagbadlong.
離棄正道的,必遭嚴罰;憎恨規勸的,只有死亡。
11 Ang Sheol ug ang kalaglagan dayag sa atubangan ni Yahweh; unsa pa kaha ang mga kasingkasing sa mga anak sa katawhan? (Sheol )
陰府和冥域,都明擺在上主面前,何況世人的心懷! (Sheol )
12 Ang mga bugalbugalon nagsalikway sa pagbadlong; dili siya moadto sa mga manggialamon.
輕狂者不愛受人指責,也不願與智慧人往來。
13 Ang malipayon nga kasingkasing makapasadya sa nawong, apan ang kaguol makapasubo sa espiritu.
心中愉快,使面容煥發;心中悲傷,精神即頹喪。
14 Ang kasingkasing nga adunay panabot nagapangita sa kahibalo, apan ang baba sa mga buangbuang nagtagbaw sa kabuang.
明達人的心,尋求智識;愚昧人的口,飽食昏愚。
15 Alaot ang tanang adlaw sa mga dinaogdaog, apan ang kasingkasing nga malipayon adunay kombira nga walay kataposan.
心情憂傷的,日日困坐愁城;心胸暢快的,時時如享喜宴。
16 Mas maayo pa ang diyutay nga adunay kahadlok kang Yahweh kaysa dako nga bahandi nga puno sa kalibog.
少有財寶而敬畏上主,勝於富有財寶而諸多煩惱。
17 Mas maayo pa ang pagkaon nga adunay mga gulay diin anaay gugma kaysa tambok nga nating baka nga gidalit uban sa pagdumot.
有情吃蔬菜,勝於無情食肥牛。
18 Ang masuk-anon nga tawo makapakutaw sa mga panaglantugi, apan ang tawo nga dili daling masuko makahupay sa panaglalis.
易怒的人,常引起爭端;含忍的人,卻平息爭論。
19 Ang dalan sa mga tapolan sama sa dapit nga adunay daghang mga tunok, apan ang dalan sa mga matarong halapad ug patag.
懶惰人的道路,有如荊棘籬笆;正直人的行徑,卻是康莊大道。
20 Ang maalamon nga anak nagdala ug kalipay sa iyang amahan, apan ang buangbuang nga tawo nagtamay sa iyang inahan.
智慧的兒子,是父親的喜樂;只有愚昧人,輕視自己的母親。
21 Ang kabuang makalipay sa tawong walay alamag, apan kadtong adunay panabot magalakaw sa tul-id nga dalan.
無知的人,以愚昧為樂;明智的人,卻直道而行。
22 Ang plano mapakyas kung walay mga panambagon, apan magmalamposon sila kung daghan ang mga magtatambag.
缺乏考慮,計劃必要失敗;謀士眾多,策略方克有成。
23 Ang tawo makakaplag ug kalipay kung siya mohatag ug hustong tubag; pagkamaayo nalang sa tukma nga pulong!
應對得當,自覺快慰;言語適時,何其舒暢!
24 Ang dalan sa kinabuhi mogiya pataas alang niadtong mga maampingon nga mga tawo, aron mobiya sila gikan sa kinahiladman sa Sheol (Sheol )
生命之路使明智人向上,為此他能避免向下的陰府。 (Sheol )
25 Gun-obon ni Yahweh ang kabilin sa mga mapagarbohon, apan panalipdan niya ang kabtangan sa mga balo.
上主將拆毀驕傲人的房屋,卻要堅定寡婦的地界。
26 Gidumtan ni Yahweh ang mga panghunahuna sa mga tawong daotan, apan putli ang mga pulong sa mga matarong.
邪惡的陰謀,為上主所憎惡;溫良的言語,卻為他所喜悅。
27 Ang kawatan nagdala ug kasamok sa iyang pamilya, apan ang usa nga nagdumili sa suhol mabuhi.
貪求財貨的,困擾自己的家庭;憎惡饋贈的,生活必能安定。
28 Ang kasingkasing niadtong nagabuhat ug matarong nagahunahuna sa dili pa motubag, apan ang baba sa mga tawong daotan mosulti sa tanang kadaotan.
義人的心,只默思善事;惡人的口,只吐露惡語。
29 Halayo si Yahweh niadtong mga tawong daotan, apan paminawon niya ang pag-ampo niadtong nagbuhat ug matarong.
上主遠離惡人,卻俯聽義人的祈禱。
30 Ang kahayag sa mga mata nagdala ug kalipay sa kasingkasing ug ang maayong balita kaayohan alang sa lawas.
晶瑩的目光,使人心曠神怡;美好的訊息,使人筋骨壯健。
31 Kung patalinghogan mo ang tawo nga magbadlong kanimo kung giunsa nimo pagkinabuhi, magpabilin ka uban sa mga tawong maalamon.
喜聽有益生命勸戒的人,必得列於智慧人的中間。
32 Kadtong nagdumili sa pagpanton nagtamay sa iyang kaugalingon, apan siya nga nagapaminaw ug pagbadlong makaangkon ug panabot.
避免教導的,是作賤自己;聽從規勸的,必獲得機智。
33 Ang pagkahadlok kang Yahweh nagatudlo ug kaalam, ug diha sa pagpaubos moabot ang kadungganan.
敬畏上主,是智慧的導師;謙卑自下,是榮耀的先聲。