1 Samuel 28
1 Nahitabo kini niadtong mga adlawa nga gitigom sa mga Filistihanon ang ilang mga kasundalohan aron makiggubat sa Israel. Miingon si Akis kang David, “Nasayod ka gayod nga makig-away ka uban kanako sa dakong panon sa kasundalohan, ikaw ug ang imong mga tawo.”
It happened in those days, that the Philistines gathered their armies together for warfare, to fight with Israel. Achish said to David, "Know assuredly that you are to go out with me to battle, you and your men."
2 Miingon si David kang Akis, “Aron masayran nimo kung unsay mabuhat sa imong sulugoon.” Miingon si Akis kang David, “Aron himoon ko ikaw nga akong tigpanalipod sa dayon.”
David said to Achish, "Therefore you shall know what your servant will do." Achish said to David, "therefore I will make you my bodyguard for ever."
3 Karon namatay na si Samuel, ug ang tibuok Israel nagbangotan kaniya ug gilubong siya didto sa Rama, sa iyang kaugalingong siyudad. Ug usab, gipapahawa ni Saul sa yuta kadtong nakigsulti sa mga patay o sa mga espiritu.
Now Samuel was dead, and all Israel had lamented him, and buried him in Ramah, even in his own city. Saul had removed the mediums, and spiritists, from the land.
4 Unya nagtigom ang mga Filistihanon ug nangadto ug nagkampo didto sa Sunem; ug gitigom ni Saul ang tibuok Israel, ug nagkampo sila sa Gilboa.
The Philistines gathered themselves together, and came and camped in Shunem: and Saul gathered all Israel together, and they camped in Gilboa.
5 Sa pagkakita ni Saul sa kasundalohan sa mga Filistihanon, nalisang siya, ug nakulbaan siya pag-ayo.
When Saul saw the army of the Philistines, he was afraid, and his heart trembled greatly.
6 Nag-ampo si Saul kang Yahweh aron tabangan, apan wala mitubag kaniya si Yahweh—bisan sa mga damgo, ni pinaagi sa Urim, ni pinaagi sa mga propeta.
When Saul inquired of YHWH, YHWH did not answer him, neither by dreams, nor by Urim, nor by prophets.
7 Unya miingon si Saul sa iyang mga sulugoon, “Pangitai ako ug usa ka babaye nga makahimo sa pagpakigsulti sa mga espiritu sa mga patay, aron moadto ako kaniya ug makisayod kaniya.” Miingon kaniya ang iyang mga sulugoon, “Tan-awa, adunay usa ka babaye sa Endor nga miangkon nga makasulti sa mga espiritu sa mga patay.”
Then Saul said to his servants, "Find for me a woman who is a medium, that I may go to her and inquire of her." His servants said to him, "Look, there is a woman who is a medium at Endor."
8 Nagtakoban si Saul, nga nagsul-ob ug lahi nga bisti, ug milakaw, uban kaniya ang duha ka lalaki; miadto sila sa babaye sa pagkagabii. Miingon siya, “Hangyoon ko ikaw, panagna alang kanako, pinaagi sa usa ka espiritu ug patunghaa si bisan kinsa nga akong hinganlan diha kanimo.”
Saul disguised himself, and put on other clothing, and went, he and two men with him, and they came to the woman by night. And he said, "Divine a spirit for me, please, and bring up for me the one whom I name to you."
9 Ang babaye mitubag kaniya, “Tan-awa, nasayod ka baya sa gibuhat ni Saul, kung giunsa niya pagpahawa gikan dinhi sa yuta kadtong nakigsultli sa mga patay o sa mga espiritu. Busa nganong lit-agon mo man ang akong kinabuhi, aron patyon ako?”
The woman said to him, "Look, you know what Saul has done, how he has cut off the mediums and spiritists out of the land. Why then do you lay a snare for my life, to cause me to die?"
10 Nanumpa si Saul kaniya pinaagi kang Yahweh ug miingon, “Ingon nga buhi si Yahweh, walay silot nga mahitabo kanimo tungod sa pagbuhat niining butanga.”
But Saul swore to her, saying, "As YHWH lives, no punishment will come upon you for this thing."
11 Unya miingon ang babaye, “Si kinsa man ang akong tawagon alang kanimo?” Miingon si Saul, “Paanhia si Samuel ngari kanako.”
Then the woman said, "Whom shall I bring up to you?" He said, "Bring Samuel up for me."
12 Sa pagkakita sa babaye kang Samuel, misinggit siya sa makusog nga tingog nga misulti ngadto kang Saul, “Nganong gilingla mo man ako? Ikaw man diay si Saul.”
When the woman saw Samuel, she cried with a loud voice; and the woman spoke to Saul, saying, "Why have you deceived me? For you are Saul."
13 Miingon ang hari sa babaye, “Ayaw kahadlok. Unsa may imong nakita?” Miingon ang babaye kang Saul, “Nakakita ako ug usa ka dios nga migula gikan sa yuta.”
The king said to her, "Do not be afraid. For what do you see?" The woman said to Saul, "I see a god coming up out of the earth."
14 Miingon siya sa babaye, “Unsa man ang iyang dagway?” Miingon ang babaye, “Usa ka tigulang nga lalaki ang migula; nagsul-ob siya ug kupo.” Nasayran ni Saul nga si Samuel kadto, ug mihapa siya sa yuta ug nagpakitag pagtahod.
He said to her, "What does he look like?" She said, "An old man comes up. He is covered with a robe." Saul perceived that it was Samuel, and he bowed with his face to the ground, and showed respect.
15 Miingon si Samuel kang Saul, “Nganong gihasol mo ako ug gipaanhi?” Mitubag si Saul, “Nabalaka ako pag-ayo, kay ang mga Filistihanon nakiggubat batok kanako, ug gibiyaan na ako sa Dios ug wala na ako tubaga, bisan pinaagi sa mga propeta, bisan pinaagi sa mga damgo. Busa gipatawag ko ikaw, aron ipahibalo unta nimo kanako kung unsay akong buhaton.”
And Samuel said, "Why have you disturbed me by bringing me up?" And Saul answered, "I am very distressed, for the Philistines are fighting against me, and God has turned away from me and no longer answers me, either by prophets, or by dreams. So therefore I have called on you, that you may make known to me what I should do."
16 Miingon si Samuel, “Unsa man ang imong ipangutana kanako, sanglit mibiya na man si Yahweh kanimo, ug nahimo nimo siyang kaaway?
Samuel said, "Why then do you ask of me, since YHWH has departed from you and is with your neighbor?
17 Gibuhat na ni Yahweh nganha kanimo ang iyang gisulti nga iyang pagabuhaton. Gikuha ni Yahweh ang gingharian gikan sa imong kamot ug gihatag na niya kini sa laing tawo—ngadto kang David.
YHWH has done to you as he spoke by me. YHWH has torn the kingdom out of your hand, and given it to your neighbor, even to David.
18 Tungod kay wala nimo tumana ang tingog ni Yahweh ug wala nimo gipahamtang sa mga Amelikanhon ang iyang bangis nga kapungot, busa karong adlawa iya kining gibuhat nganha kanimo.
Because you did not obey the voice of YHWH, and did not execute his fierce wrath on Amalek, therefore YHWH has done this thing to you this day.
19 Dugang pa niana, itugyan ka ni Yahweh ug ang Israel ug ikaw ngadto sa kamot sa mga Filistihanon. Ugma ikaw ug ang imong mga anak nga lalaki mouban na kanako. Itugyan usab ni Yahweh ang mga kasundalohan sa Israel ngadto sa mga kamot sa mga Filistihanon.”
Moreover YHWH will deliver Israel also with you into the hand of the Philistines; and tomorrow you and your sons with you will fall. YHWH will deliver the army of Israel also into the hand of the Philistines."
20 Unya dihadiha nahagba si Saul sa yuta ug nahadlok pag-ayo tungod sa mga gipamulong ni Samuel. Wala na siyay kusog, kay wala siya mikaon sa tibuok adlaw, ni sa tibuok gabii.
Then Saul fell immediately his full length on the earth, and was terrified, because of the words of Samuel. There was no strength in him; for he had eaten no bread all the day, nor all the night.
21 Miduol ang babaye ngadto kang Saul ug nakita nga nabalaka siya pag-ayo, miingon siya kaniya, “Tan-awa, ang imong sulugoong babaye namati sa imong tingog; gibutang ko ang akong kinabuhi sa akong kamot ug namati sa mga pulong nga imong gisulti kanako.
And the woman came to Saul and saw that he was terrified, and said to him, "Look, your servant has obeyed you, and I have put my life in my hand and have listened to your words which you spoke to me.
22 Busa karon, naghangyo ako kanimo, pamatia usab ang tingog sa imong sulugoong babaye, ug tugoti ako nga mag-andam ug diyutay nga pagkaon sa imong atubangan. Pagkaon aron aduna kay kusog sa imong paglakaw.”
Now therefore, please listen also to the voice of your servant, and let me set a morsel of bread before you; and eat, that you may have strength, when you go on your way."
23 Apan mibalibad si Saul ug miingon, “Dili ako mokaon.” Apan ang iyang mga sulugoon, uban sa babaye, namugos kaniya, ug namati siya sa ilang tingog. Busa mibangon siya gikan sa yuta ug milingkod sa higdaanan.
But he refused, and said, "I will not eat." But his servants, together with the woman, pressed him; and he listened to their voice. So he arose from the ground, and sat on the bed.
24 Ang babaye adunay gipatambok nga nating baka sa iyang balay; nagdalidali siya ug giihaw kini; nagkuha siya ug harina, gimasa kini, ug giluto ang tinapay nga walay patubo niini.
The woman had a fattened calf in the house. She hurried and killed it; and she took flour, and kneaded it, and baked unleavened bread of it.
25 Gidala niya kini sa atubangan ni Saul ug sa iyang mga sulugoon ug nangaon sila. Unya mibangon sila ug mibiya nianang gabhiona.
She brought it before Saul, and before his servants; and they ate. Then they rose up, and went away that night.
