Süleymanin Məsəlləri 6
1 Oğlum, qonşuna zamin durub, Yadlarla əlbir olub,
My son, if you have taken a pledge on behalf of your friend, then you have bound your hand to an outsider,
2 Ağzından çıxan sözlərlə tələyə düşmüsənsə, Ağzından çıxan sözlərlə ələ keçmisənsə,
then you are ensnared by the words of your own mouth, and taken captive by your own words.
3 Demək bu qonşunun əlinə düşmüsən. Oğlum, çalış, özünü qurtar: Get onun ayağına düş, yalvar-yaxar.
Therefore, my son, do what I say, and free yourself, for you have fallen into the hand of your neighbor. Run, hurry, awaken your friend.
4 Qoy gözünə yuxu getməsin, Kirpiklərin ağırlaşmasın.
Do not grant sleep to your eyes, nor let your eyelids slumber.
5 Özünü ovçunun əlindən ceyran kimi, Quşbazın əlindən quş kimi qurtar.
Rescue yourself like a gazelle from the hand, and like a bird from the hand of the fowler.
6 Ey tənbəl, qarışqalara diqqət yetir, Onların həyatından ibrət götür.
Go to the ant, you lazy one, and consider her ways, and so learn wisdom.
7 Onların nə başçıları var, Nə nəzarətçiləri, nə də hökmdarları.
For though she has no ruler, nor instructor, nor leader,
8 Yayda azuqələrini yığar, Biçin vaxtı özlərinə yem toplayarlar.
she provides meals for herself in the summer, and she gathers at the harvest what she may eat.
9 Ey tənbəl, nə qədər yatacaqsan? Nə vaxt yuxudan oyanacaqsan?
How long will you slumber, you lazy one? When will you rise up from your sleep?
10 Bir az da uzanıb yuxuya dalsan, Əl-qolunu uzadaraq yatsan,
You will sleep a little, you will slumber a little, you will fold your hands a little to sleep,
11 Yoxsulluq soyğunçu kimi üstünə gələr, Ehtiyac quldur kimi sənə hücum çəkər.
and then destitution will meet with you, like a traveler, and poverty, like an armed man. Yet truly, if you would be diligent, then your harvest will arrive like a fountain, and destitution will flee far from you.
12 Yaramaz adam – şər insan Əyri danışaraq dolanar,
An apostate man, a harmful man, walks with a perverse mouth;
13 Göz vurar, ayaqları ilə işarə edər, Barmaqları ilə göstərər.
he winks with the eyes, touches with the foot, speaks with the finger.
14 Qəlbinin məkrli niyyəti var, Həmişə şər qurar, nifaq salar.
With a depraved heart he devises evil, and at all times he sows conflict.
15 Ona görə başına qəfildən bəla gələr, Birdən yıxılıb çarəsiz qalar.
To this one, his perdition will arrive promptly, and he shall be crushed suddenly: he will no longer have any remedy.
16 Rəbbin zəhləsi altı şeydən gedir, Yeddi şey var, ondan ikrah edir:
Six things there are that the Lord hates, and the seventh, his soul detests:
17 Təkəbbürlə baxan gözlər; Yalan danışan dil; Nahaq qan tökən əllər;
haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood,
18 Məqsədi şər olan ürək; Şərə çatmaq üçün qaçan ayaqlar;
a heart that devises the most wicked thoughts, feet running swiftly unto evil,
19 Nəfəsini yalanla çıxaran yalançı şahid; Qardaşlar arasında nifaq salan şəxs.
a deceitful witness bringing forth lies, and he who sows discord among brothers.
20 Oğlum, atanın əmrini yerinə yetir, Ananın öyrətdiklərini atma.
My son, preserve the precepts of your father, and do not dismiss the law of your mother.
21 Onları qəlbinin başına yapışdır, Həmişə onları boynuna bağla.
Bind them to your heart unceasingly, and encircle them around your throat.
22 Gəzəndə onlar sənə yol göstərər, Yatanda səni hifz edər, Oyananda sənə məsləhət verər.
When you walk, let them keep step with you. When you sleep, let them guard you. And when you keep watch, speak with them.
23 Bu əmr çıraqdır, bu təlim nurdur, Tərbiyə üçün edilən məzəmmət həyat yoludur.
For commandment is a lamp, and law is a light, and the reproofs of discipline are the way of life.
24 Bunlar səni pozğun qadından, Şirindilli yad arvaddan qoruyar.
So may they guard you from an evil woman, and from the flattering tongue of the outsider.
25 Onun gözəlliyinə aşiq olma, Onun kirpiklərinin əsiri olma.
Let not your heart desire her beauty; do not be captivated by her winks.
26 Fahişənin üzündən insan bir tikə çörəyə möhtac qalar, Kiminsə zinakar arvadı insanın qiymətli canını ovlar.
For the price of a prostitute is only one loaf. Yet the woman seizes the precious soul of a man.
27 Bir kişi qoynuna od alanda Əyin-başı yanmazmı?
Would a man be able to conceal fire in his bosom, so that his garments would not burn?
28 Köz üzərində gəzənin Ayaqları bişməzmi?
Or could he walk over burning coals, so that his feet would not be burned?
29 Qonşusunun arvadının yanına girənin də halı belədir, O qadına toxunan cəzasını çəkər.
So also, he who enters to the wife of his neighbor shall not be clean when he touches her.
30 Qarnını doydurmaq üçün ac oğru oğurlarsa, Kimsə onu qınamaz.
Not so great is the fault when someone has stolen. For he steals so as to satisfy a hungry soul.
31 Amma onu tutsalar, yeddi qat ödəməlidir, Evinin var-yoxunu verməlidir.
Also, if he is apprehended, he shall repay sevenfold and hand over all the substance of his house.
32 Qadınla zina edən qanmazdır, Özünü məhv etmək istəyən belə edər.
But whoever is an adulterer, because of the emptiness of his heart, will destroy his own soul.
33 Bu kişinin nəsibi kötək, şərəfsizlikdir, Biabırçılığı üzərindən silinməz.
He gathers shame and dishonor to himself, and his disgrace will not be wiped away.
34 Çünki ərini qeyrət coşdurar, Ondan amansızcasına qisas alar.
For the jealousy and fury of the husband will not spare him on the day of vindication,
35 Heç nə ilə ərinin qarşısını almaq olmaz, Nə verilsə belə, o razılaşmaz.
nor will he agree to the pleadings of anyone, nor will he accept, as repayment, a multitude of gifts.
