Süleymanin Məsəlləri 25
1 Bunlar da Süleymanın məsəlləridir. Yəhuda padşahı Xizqiyanın adamları bir yerə yığılıb bunların üzünü köçürtdü.
Also these are the proverbs of Solomon, which the men of Hezekiah the king of Judah have collected.
2 Allahın işlərinin müəmması Onu şərəfləndirər, Bu işləri aşkar etmək padşahlara şərəf gətirər.
It is the honor of God to conceal a thing; but the honor of kings is to search out a matter.
3 Göyün yüksəkliyini, yerin dərinliyini, Padşahın da qəlbindən keçənləri bilmək olmaz.
As are the heavens for height, and the earth is for depth, so should the heart of kings be unsearchable.
4 Tullantını gümüşdən ayırsan, Zərgərə əl işi qalar.
Take away the dross from the silver, and there will come forth a vessel for the melter.
5 Əgər şər adam padşahın yanından ayrılarsa, Taxtı salehliklə möhkəmlənər.
Take away the wicked from before the king, and his throne will be firmly established in righteousness.
6 Padşahın hüzurunda özünü ucaltma, Rütbəlilərin yanında dayanma.
Do not glorify thyself in the presence of the king, and force thyself not into the place of great men;
7 Çünki «buyur yuxarı» dəvətini almaq Bir əsilzadə qarşısında aşağı endirilməkdən yaxşıdır.
For better it is that it be said unto thee, “Come up hither,” than that thou shouldst be put lower in the presence of the prince, which thy own eyes have [often] seen.
8 Gördüyün şeylər barədə Dava yaratmağa tələsmə. Sonra qonşun səni utandırsa, nə edərsən?
Do not proceed to a contest hastily, lest [thou know not] what thou wilt have to do at its end, when thy neighbor hath put thee to confusion.
9 Münaqişəni qonşunla özün həll et, Özgənin sirrini açma.
Carry on thy cause with thy neighbor; but lay not open the secret of another:
10 Yoxsa hər eşidən sənə xor baxar, Bu səni etibardan salar.
Lest he that heareth it put thee to shame, and thy infamy never be removed.
11 Yerində deyilən sözlər, Gümüş oymalar içində qızıl almalara bənzər.
Like apples of gold among figures of silver is a word spoken in a proper manner.
12 Sözəbaxan insana hikmətlinin məzəmməti Qızıl sırğa, qızıl bəzək kimidir.
As an earring of gold, and a pendant of fine gold, so is a wise reprover toward an ear that listeneth.
13 Biçin zamanı qar kimi sərinlik necədirsə, Etibarlı elçi də onu göndərən üçün belədir. O, ağasının ruhunu təzələyir.
As the cooling of snow on a harvest-day, so is a faithful messenger to those that send him; for he refresheth the soul of his master.
14 Kim ki vermədiyi bəxşişlərlə öyünür, Yağışsız buluda və küləyə bənzəyir.
Like clouds and wind without rain, so is a man that vaunteth falsely of a gift.
15 Səbirlə hökmdarı da inandırmaq olar, Şirin dil sümükləri belə, yumşaldar.
By long forbearing is a prince persuaded, and a soft tongue breaketh bones.
16 Bal tapsan, lazımi qədər ye, Acgözlüklə yesən, qusarsan.
Hast thou found honey: eat so much as is sufficient for thee: lest thou consume too much of it, and have to vomit it forth.
17 Qonşunun evinə az-az get, Yoxsa bezər, sənə nifrət edər.
Make thy foot scarce in the house of thy friend: lest he have too much of thee, and so hate thee.
18 Kim ki qonşusuna qarşı yalandan şahidlik edir, Toppuza, qılınca, iti oxa bənzəyir.
A battle-axe, and a sword, and a sharpened arrow is a man that testifieth as a false witness against his neighbor.
19 Dar gündə namərdə bel bağlamaq Çürük dişə, şikəst ayağa güvənməyə bənzəyir.
Like a broken tooth and a foot out of joint, is confidence in a treacherous man in a time of distress.
20 Qəlbi qubarlıya nəğmə söyləmək Soyuq havada lüt qoyulmağa, Soda üstə sirkə tökülməyə bənzəyir.
[As] he that taketh off his garment on a cold day, [as] vinegar is upon natron: so is he that singeth songs before an unhappy heart.
21 Düşmənin acdırsa, onu yedizdir, Susuzdursa, ona su ver.
If thy enemy be hungry, give him bread to eat; and if he be thirsty, give him water to drink;
22 Belə etməklə sanki onun başına köz tökərsən, Bunun əvəzini Rəbdən alarsan.
For though thou gatherest coals of fire upon his head, yet will the Lord repay it unto thee.
23 Şimal küləyi yağış gətirir, Qeybətçi dil isə insanın üzünə qəzəb gətirir.
The north wind bringeth forth rain: so doth secret talking, angry countenances.
24 Davakar arvadla bir evdə yaşamaqdansa Damın bir küncündə yaşamaq yaxşıdır.
It is better to dwell in the corner of a roof, than with a quarrelsome woman even in a roomy house.
25 Susuzluqdan yanana sərin su necədirsə, Uzaq diyardan gələn xoş xəbər də elədir.
As cold water is to a fainting soul, so are good news from a far-off country.
26 Əgər saleh insan pis adama təslim olarsa, Bulanan bulağa, murdarlanan quyuya bənzəyir.
Like a turbid spring and a corrupt fountain, is a righteous man that giveth way before the wicked.
27 Qədərindən çox bal yemək xeyirli olmadığı kimi Tərifə uymaq da yaxşı deyil.
To eat too much honey is not good: so is it honor to set a limit to men's honor.
28 Nəfsini saxlaya bilməyən Dağılmış, hasarsız şəhərə bənzəyir.
Like a city that is broken in, and is without walls: so is the man that hath no control over his spirit.
