Matthew 6
1 —Lukeba, lubika vangilanga mavanga meno masonga va meso ma batu muingi balumona. Tala luedi kambu nsendo wu Dise dieno widi ku Diyilu.
Προσέχετε ⸀δὲτὴν ⸀δικαιοσύνηνὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς· εἰ δὲ μή γε, μισθὸν οὐκ ἔχετε παρὰ τῷ πατρὶ ὑμῶν τῷ ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
2 Thangu wumvana lusadusu kuidi mutu wusukama, kadi sika tulumbeta ku ntualꞌaku banga bueta vangila batu badi mayuya, mu zinzo zi zikhutukunu ayi mu zinzila muingi batu baba niemisa. Bukiedika ndikulukamba ti bakitambudidi nsendo awu.
Ὅταν οὖν ποιῇς ἐλεημοσύνην, μὴ σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου, ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς ῥύμαις, ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν.
3 Vayi ngeyo bu wumvana lusadusu kuidi mutu wusukama, bika koko kuaku ku lumoso kubika zaba mavengi koko kuaku ku lubakala,
σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεημοσύνην μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου,
4 muingi dikaba diaku divanunu mu kitsueki ayi muingi Dise diaku dieti mona mamo mamvangiminanga mu kitsueki wela kufuta.
ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ ⸀κρυπτῷ ἀποδώσει ⸀σοι
5 Mu thangu lunsambila lubika ba banga batu bobo badi mayuya, beti sambidila kimathelama, mu ziphambu zi zinzila ayi mu zinzo zi zikhutukunu muingi batu babamona. Bukiedika, ndikulukamba bakitambudidi mfutu awu.
Καὶ ὅταν ⸂προσεύχησθε, οὐκ ἔσεσθε ὡς οἱ ὑποκριταί· ὅτι φιλοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶτες προσεύχεσθαι, ⸀ὅπωςφανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις· ἀμὴν λέγω ⸀ὑμῖν ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν.
6 Vayi ngeyo bu tidi sambila, kota mu vinga kiaku; zibika muelo, sambila Dise diaku dimvuandanga mu kitsueki. Buna Dise diaku dieti mona mamo mamvangiminanga mu kitsueki wela kufuta.
σὺ δὲ ὅταν προσεύχῃ, εἴσελθε εἰς τὸ ταμεῖόν σου καὶ κλείσας τὴν θύραν σου πρόσευξαι τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει ⸀σοι
7 Mu thangu lunsambila, lubika vutukilanga mambu banga bueta vanga Bapakanu, bila bawu beti muena ti zitsambulu zieti tambudulu bu beti nonumunanga mambu.
Προσευχόμενοι δὲ μὴ βατταλογήσητε ὥσπερ οἱ ἐθνικοί, δοκοῦσιν γὰρ ὅτι ἐν τῇ πολυλογίᾳ αὐτῶν εἰσακουσθήσονται·
8 Lubika basokudila. Bila Dise dieno zebi mbi luvuidi mfunu, beno mu kambu teka kunlomba.
μὴ οὖν ὁ οιωθῆτε αὐτοῖς, οἶδεν γὰρ ⸀ὁ πατὴρ ὑμῶν ὧν χρείαν ἔχετε πρὸ τοῦ ὑμᾶς αἰτῆσαι αὐτόν.
9 Tala phila lufueti sambidilanga: Tatꞌeto widi ku Diyilu, bika dizina diaku diba dinlongo
Οὕτως οὖν προσεύχεσθε ὑμεῖς· Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς· ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου,
10 Bika Kipfumu kiaku kiza. Bika luzolo luaku luvangama va ntoto, banga bu lueti vangimina ku Diyilu.
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου, γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ⸀ἐπὶγῆς·
11 Wutuvana buabu bidia bieto bi kadika lumbu.
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον·
12 Wutulemvukila mambimbi meto; banga beto bu tunlemvukilanga batu bobo batuvangila mambimbi.
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ⸀ἀφήκαμεντοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν·
13 Kadi kutu bika tubua mu phukumunu, vayi wutukula mu mvukumuni, [Bila ngeyo vuidi kipfumu, lulendo ayi nkembo mu mimvu mi kamimani.]
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ ⸀πονηροῦ
14 Enati lulemvukila batu mu mambimbi mawu buna Dise dieno didi ku Diyilu wela kululemvukila.
ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος·
15 Vayi enati lumengi lemvukila batu buna Dise dieno kalendi kululemvukila ko.
ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ⸀ἀνθρώποις οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν.
16 —Mu thangu lukukifuisa nzala mu diambu di lusambulu, lubika monika kiadi-kiadi banga bueti vangila batu badi mayuya. Beti kitula bizizi kiadi-kiadi muingi batu boso bazaba ti bawu balembo kifuisi nzala mu diambu di lusambulu. Bukiedika ndilulukamba bakitambudidi mfutu awu.
Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ⸀ὡςοἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί, ἀφανίζουσιν γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ⸀ὑμῖν ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν.
17 Vayi bu wulembo kukifuisi nzala mu diambu di lusambulu bika wusukula bumboti zizi kiaku ayi dukula mafuta ku ntu aku,
σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι,
18 muingi mutu kabika zaba ti wulembo wukifuisi nzala mu diambu di lusambulu vayi Dise diaku kaka dimvuandanga mu kitsueki niandi kaka fueti zaba. Buna Dise diaku dieti mona mambu mamvangimina mu kitsueki wela kufuta.
ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ ⸀κρυφαίῳ καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ ⸁κρυφαίῳἀποδώσει σοι.
19 —Lubika yidika kimvuama va ntoto bila zitselele ayi khazu-khazu bilenda kibivisa ayi mivi milenda tobula zinzo ayi yiba.
Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσιν καὶ κλέπτουσιν·
20 Vayi yidikanu kimvuama beni ku Diyilu, kuna kukambulu zitselele ayi khazu-khazu yilendi bivisa ko ayi mivi milendi tobula ayi yiba ko.
θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν·
21 Bila koso kuidi kimvuama kiaku, kuna kuela ba ntimꞌaku.
ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρός ⸀σου ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ⸁σου
22 —Dieso didi muinda wu nitu, enati dieso diaku didi dimboti, buna nituꞌaku yoso yidi yikienzuka.
Ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός. ἐὰν οὖν ⸂ᾖ ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινὸν ἔσται·
23 Vayi enati dieso diaku didi dimbimbi buna nituꞌaku yoso mayiba mu tombi. Enati kiezila kidi mu ngeyo kidi tombi, buna tombi beni kiela ba kinkobo!
ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρὸς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου σκοτεινὸν ἔσται. εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστίν, τὸ σκότος πόσον.
24 —Kuisi ko mutu wulenda sadila bapfumu buadi mu khumbu yimosi bila wela lenda wumosi ayi zola wunkaka; voti wela singimina mu wumosi ayi wela lenda wunkaka. Lulendi sadila ko Nzambi ayi zimbongo.
Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν· ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει. οὐ δύνασθε θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ.
25 —Diawu ndikulukambila ti lubika bela luzingu lueno mayindu mu diambu di zaba mbi luela dia ayi mbi luela nua. Mbi luela vuata. Luzingu luisi vioka bidia mu mfunu ko e? Ayi nitu yisi vioka minledi mu pfumu ko e?
Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν· μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν τί ⸀φάγητε μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν τί ἐνδύσησθε· οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστι τῆς τροφῆς καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος;
26 Talanu zinuni zi diyilu, zikunanga ko; zivelanga mimbutu ko ayi zilundanga bidia mu bilundulu ko. Ayi Dise dieno widi ku Diyilu weti zidikila. Beno lusi zivioka ko mfunu e?
ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας, καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά· οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν;
27 Nani buna luidi lenda yika luzingu luandi, ka diambu ko mu thangu yimosi, kuna ku mayindu e?
τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα;
28 A buna bila mbi lueti belanga mayindu mu diambu di minledi e? Bika lutala buevi bueti kudila biteka mu zitsola. Bisalanga ko ayi bitunganga ko.
καὶ περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε; καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς ⸂αὐξάνουσιν· οὐ κοπιῶσιν οὐδὲ νήθουσιν·
29 Vayi ndikulukamba, banza nkutu ntinu Salomo mu nkembo andi woso kasia vuatila ko banga buvuatila kiteka kimosi mu biteka bina.
λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων.
30 Buna enati Nzambi weti vuatisa bobo biti biobi bidi buabu mu zitsola vayi biela lozo mbazi ku mbazu, buna kalendi kuluvuatisa vioka biti beni ko e? Batu ba minu kikhioki!
εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι;
31 Diawu lubika banga mayindu, mu tubanga: “kani mbi matudia”, voti “mbi matuvuata”.
μὴ οὖν μεριμνήσητε λέγοντες· Τί φάγωμεν; ἤ· Τί πίωμεν; ἤ· Τί περιβαλώμεθα;
32 Bila bapakanu bawu bantombanga bima bioso biobi. Vayi Dise dieno di Diyilu zebi ti mfunu luvuidi biawu.
πάντα γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ⸀ἐπιζητοῦσιν οἶδεν γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων.
33 Vayi lutomba theti Kipfumu ki Nzambi ayi busonga buandi, buna bela kulubuedila bima bioso biobi.
ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν ⸀βασιλείανκαὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν.
34 Lubika ba mayindu mu diambu di mbazi, bila mbazi wela ba mayindu mu diambu diandi veka ayi kadika lumbu kidi ayi ziphasi ziandi.
μὴ οὖν μεριμνήσητε εἰς τὴν αὔριον, ἡ γὰρ αὔριον μεριμνήσει ⸀αὑτῆς ἀρκετὸν τῇ ἡμέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς.
