Luke 9
1 Yesu wukutikisa kumi mimvuala miodi ayi wuba vana lulendo ayi luyalu lu totudila ziphevi zioso zimbimbi ayi lubelusila bambevo.
耶穌召集了那十二人來，賜給他們制伏一切魔鬼，並治療疾病的能力和權柄，
2 Bosi wuba tuma benda yamikisa luyalu lu Nzambi ayi wuba tuma babelusa bambevo.
派遺他們去宣講天主的國，並治好病人，
3 Wuba vana zithumunu ziazi: —Kadi nata kadi kiasa mu nzila: kadi nata nkawa, kadi tsaku, kadi khuta, kadi zimbongo. Kadi mutu kanata kikhutu kiviakisa.
向他們說：「你們在路上什麼也不要帶：也不要帶棍杖，也不要帶食物，不要帶銀錢，不要帶兩件內衣。
4 Yoso nzo luela kota buna luvuanda muna nate luela botuka va divula beni.
你們無論進了那一家，就住在那裡，直到從那裡離去。
5 Enati bamengi kulutambula buna mu thangu luela totuka mu divula beni, buna luba kukumuna mbungi-mbungi yi malu meno muingi kiba kimbangi kuidi bawu.
人若不接受你們，你們要離開那城，拂去你們腳上的塵土，作為反對他們的證據。
6 Buna miyenda. Midiengila mu mala moso. Milonga nsamu Wumbote ayi mibelusa bambevo mu bibuangu bioso.
他們就出發，周遊各鄉村，宣傳喜訊，到處治病。
7 Nyadi Elode wawu zitsangu zi mambu mamo mavioka, wukiyamisangolo. Bila bankaka batuba: “Yowani niandi wufulukidi mu bafua!”
分封侯黑落德聽到發生的這一切事，猶豫不定，因為有些人說：「若翰從死者中復活了。」
8 Vayi bankaka: “Eli niandi wumonikini.” Vayi bankaka “Niandi widi mbikudi wumosi mu mimbikudi mikhulu, niandi fulukidi.”
但另些人說：「是厄里亞出現了。」還有些人說：「是一位古先知復活了。」
9 Vayi Elode wuba tuba: —Keti minu veka ndizengisa Yowani ntu! Vayi buna nani mutuwowo, ndilembu wilanga mambu momo? Buna wutomba nzila mu kummona.
黑落德且說：「若翰我已經斬首了；而這人到底是誰﹖關於他，我竟聽到了這樣的事! 」便想法看看他。
10 Mimvuala mivutuka ayi mivumbudila Yesu kipholo ki mamo mivanga; wuba nata va lutengo ku ndambu divula dibeti tedila Betisayida.
宗徒們回來，把所行的一切，報告耶穌，祂遂帶著他們私自退往一座名叫貝特賽達的城去了。
11 Vayi nkangu wu batu bu bazaba nsamu beni, buna banlandakana. Yesu wuba yakula, wuba yolukila nsamu wu kipfumu ki Nzambi ayi wu belusa batu baba tsatu yi belusu.
群眾一知道，也跟隨祂去了；祂就迎接他們，給他們講論天主的國，並治好了那些急需治療的人。
12 Buisi buna bueka yila, kumi mimvuala miodi va kaba ayi minkamba: —Vutula nkangu wu batu muingi benda mu mala ayi mu zitsola zifikimini mu diambu babaka bidia ayi minleku bila va buangu kikambulu batu tuidi.
天將要黑的時候，那十二人前來對祂說：「請遣散群眾，他們往四周村莊田舍裏去投宿尋食，因為我們這裡，是在荒野地方。」
13 Vayi Yesu wuba kamba: —Luba vananu beno veka bidia. Vayi bawu bavutula: —Mampa matanu kaka madi yeto ayi zimbizi zizole zi nlangu. Mananga tidi beto veka tuenda sumbi bidia mu diambu di batu boso baba e?
耶穌卻向他們說：「你們他們吃的吧! 」他們答說：「我們只有五個餅和兩條魚，除非我們親自去給這一切人購買食物。
14 Bila nduka-nduka mili tanu yi babakala yiba vana. Yesu wukamba minlonguki miandi: —Luba vuandisa mu makabu ma makumatanu ma batu.
原來男人大約有五千。祂卻向自己的們徒說：「叫分組坐下，約五十人一夥。」
15 Buawu mivanga ayi mivuandisa batu boso.
們徒就照樣做了，叫群人坐下。
16 Buna Yesu wubonga mampa beni matanu ayi zimbizi beni zizole zi nlangu. Wumvumbula meso ku Yilu, wusakumuna mawu bosi wubukuna mawuayi wuvana mawu minlonguki miandi mu diambu bakabudila nkangu wu batu.
祂遂拿起那五個餅和兩條魚來，望著天祝福了，擘開遞給們徒，叫他們擺在群眾前。
17 Bawu boso badia ayi bayukuta. Mu bitini bisiadidila, batota kumi bipani biodi.
眾人吃了，也都飽了；把他們所剩的碎塊，收集了十二筐。
18 Lumbu kimosi Yesu kaba sambila va lutengu, minlonguki miandi miba yandi va kimosi. Buna wuba yuvula: —Buevi batu beti tubanga; minu ndidi nani e?
有一天，耶穌獨自祈禱，們徒同祂在一起。祂問他們說：「眾人說我是誰﹖」
19 Minlonguki mimvutudila: —Bankaka beta tuba widi Yowani Mbotikii; bankaka Eli; bankakabeta tuba widi wumosi mu mimbikudi mi tsi khulu wufulukidi.
他們回答說：「有人說是洗者若翰；有人卻說是厄里亞；還有人說是古時的一位先知復活了。」
20 Buna wuba yuvula: —Vayi benu veka, lueta tuba ti minu ndidi nani e? Buna Piela wumvutudila: —Ngeyo widi Klisto, wu Nzambi.
祂問他們說：「但你們說我是誰呢﹖」伯多祿回答說：「天主的受傅者。」
21 Buna Yesu wuba kamba: —Lubika kamba mambu mama kadi kuidi mutu wumosi.
但耶穌嚴厲囑咐他們，不要把這事告訴人，說：
22 Buna wubuela diaka: —Muana Mutu kafueti mona ziphasi ziwombo ayi bakulutu ba batu, bapfumu zi zinganga ayi minlongi mi mina miela kunloza. Wela vondu vayi wela fuluka mu lumbu kintatu.
「人子必須受許多苦，被長老、司祭長和經師們棄絕，並且要被殺；但第三天必要復活。」
23 Buna wukamba batu boso ti: —Enati mutu tidi kundandakana buna kafueti kukizimbakana niandi veka vayi kabonga dikulusi diandi kadika lumbu ayi kandandakana.
祂又對眾人說：「誰若願意跟隨我，該棄絕自己，天天背自己的十字架跟隨我。
24 Bila woso tidi keba luzingu luandi wela luzimbisa vayi wosowela luzimbisa mu diambu diama, buna wela luvukisa.
因為誰若願意救自己性命，必要喪失性命；但誰若因我的緣故喪失自己的性命，這人必能救得性命。
25 Enati mutu beki ntoto wumvimba vayi wukizimbisidi voti wukibivisidiniandi veka, buna ndandu mbi kambaka e?
人縱然賺很了全世界，卻喪失了自己，或賠上自己，為他有什益處呢﹖
26 Enati mutu wumfuididi tsoni voti fuidi tsoni mu diambu di mambu mama, buna Muana mutu wela kumfuila tsoni bu kela kuizila mu nkembuꞌandi, mu nkembo wu Tata ayi wu zimbasi zinlongo.
誰若因我和我的話為恥，將來人子在自己的光榮，和父及眾天使的光榮中降來時，也要以這人為恥。
27 Bukiedika ndikulukamba ti batu bankaka badi vava balendi ba fuako nate bela mona kipfumu ki Nzambi.
我確實告訴你們：站在這裏的人中，就有幾個，在未嘗到死味以前，必要看見天主的國。
28 Dinana di bilumbu bu bivioka, landila mambu momo, Yesu wubonga Piela, Yowani ayi Zaki ayi wuyenda ku mbata mongo mu kuenda sambila.
講了這些道理以後，大約過了八天，耶穌帶了伯多祿、若望和雅各伯上山去祈禱。
29 Mu thangu kaba sambila, zizi kiandi kikituka, minledi miandimieka miphembi dio lio, milezama banga lusiemo.
正當祂祈禱時，祂的面容改變祂的衣服潔白發光。
30 Batu buadi baba solula yandi: Moyize ayi Eli.
忽然，有二個人，即梅瑟和厄里亞，同祂談話。
31 Mu bawu mu monika nkembo. Bayolukila lufua lolo kela dukisa ku Yelusalemi.
他們出現在光耀中，談論耶穌的去世，即祂在耶路撒冷必要完成的事。
32 Piela ayi bakundi bandi buadi baba baleka. Mu thandu bakotuka, bamona nkembo wu Yesu ayi bamona batu beni baba buadi baba yandi.
伯多祿和同祂在一起的，都昏昏欲睡。他們一醒，就看見祂的光耀和在祂旁待立的二個人。
33 Mu thangu batu beni baba nduka vambana ayi Yesu, Piela wunkamba: —Pfumu, bulutidi mboti tukala kuetu vava. Tueka tunga zinzozitatu zikapu: yimosi mu diambu diaku, yimosi mu diambu di Moyize, yimosi mu diambu di Eli. Vayi kasia zaba ko mambu momo katuba.
那二人正要離開時，伯多祿對耶穌說：「老師，我們在這裡真好! 讓我們搭三個帳棚：一個為你，一個為梅瑟，一個為厄里亞。」他原來不知道說什麼了。
34 Buna wukidi tubi, dituti dimosi diyiza ayi diba fukidila. Buna minlonguki mimona tsisi mu thangu mikota mu dituti.
他說這話的時候，有一片雲彩遮蔽了他們。他們進入雲彩時，門徒就害怕起來。
35 Buna mbembo yitotuka mu dituti beni yiwakana: —Niandu niandi Muanꞌama wundisobula, lunwila!
雲中有聲音說：「這是我的兒子，我所揀選的，你們要聽從祂! 」
36 Mbembo yoyo bu yiwakana, Yesu niandi veka wusiala. Vayi bawu baba dio sui; Mu bilumbu bina basia yolukila ko kadi kuidi mutu wumosi mambu momo bamona.
正有這聲音時，只見耶穌獨自一人。在那些日子，他們都守了秘密，把所見的事一點也沒有告訴任任何人。
37 Mu lumbu kilanda bu baba kuluka mongo, nkangu wu batu wuyiza dengana Yesu.
第二天，他們從山上下來，一大群人來迎接祂。
38 Muna nkangu beni mutotukila mutu wumosi wuyamikina: —A Nlongi, ndikuleba, tala muanꞌama wubakala. Wawu kaka muana widi yama.
看，從群眾中有一個人喊叫說：「師傅，求你憐視我的兒子，因為他是我的獨子；
39 Mpeve yawu kumbuila, buna muana wunyamikinanga. Mpeve beni yinkuntutumunanga, yikuntotulanga difulu ayi bu yimeni kumvongisa bunabosi yinkumbikanga.
魔鬼一抓住他，便使他突然狂叫，使他痙攣至於吐沬，叫他筋疲力盡了，還是不肯離開他。
40 Ndebidingi minlonguki miaku muingi miyitotula vayi misi nunganga ko.
我求了你的們徒把魔鬼逐出，他們卻不能。」
41 Buna Yesu wuvutula: —Tsungi yikambulu minu ayi yimbimbi! Zithangu zikua ndielakadilanga yeno diaka va kimosi? Zithangu zikua ndiela buela kangilanga ntima mu bila kieno e? Buna wukamba mutu beni ti: —Tuala muanꞌaku vava!
耶穌回答說：「哎! 無信而敗壞的世代! 我同你們在一起，並容忍你們直到幾時呢﹖領你的兒子到我這裡來吧! 」
42 Mu thangu muana kaba fikama, mpeve yimbimbi yinlumba va ntotoayi yitona kuntutumuna ngolo. Buna Yesu wutemina mu kingolo mpeveyimbimbi. Buna wubelusa muana wubakala ayi wutambika wawu kuidi Siandi.
當他走過來時，魔鬼還把他摔倒，使他痙攣。耶穌一叱責邪魔，就治好了孩子，把他給了他的父親。
43 Babo basimina mu diambu di bunneni bu Nzambi. Buna babo bakidi simina mu diambu di mambu moso momo Yesu kaba vanganga, buna wukamba minlonguki miandi:
群人都驚訝天主的偉大。當眾人驚奇耶穌所作的一切時，祂向自己的們徒說：
44 —Lulunda bumbote mama luwilu bila Muana Mutu weka yekulu mu mioko mi batu.
「你們應謹記這些話：人子將要被交於人手中。」
45 Vayi minlonguki misia sudika ko mambu momo. Baba suekila tsundu yi mambu beni mu diambu mibika sudika. Ayi mimona tsisi mu yuvula tsunduyi mambu momo.
但他們不明瞭這話，這話為他們還是蒙蔽著，不叫他們了解；他們又怕問祂這話的意思。
46 Ziphaka zitotuka mu bawu na bawu mu diambu di zaba nani lutidi munneni.
他們心中起了一個思想：誰是他們中最大的。
47 Yesu bu kazaba mayindu mawu ma mintima miawu, wubonga muanalezi, wuntedimisa va ndambu andi
耶穌看透了他們的心思，就領來一個小孩子，叫他立在自己身邊，
48 ayi wuba kamba: —Woso mutu wunyakula muana wawu mu dizina diama buna minu kuandi kayakudi. Ayi woso wundiakudi buna yakudi diaka mutu wowo wuntuma. Bila woso lutidi keva mu beno, buna niandi lutidi munneni.
對他們說：「誰若為了我的名字收留這個小孩子，就是收留我。誰若收留我，就是收留那派遺我來的；因為在你們眾人中最小的，這人才是最大的。」
49 Buna Yowani wunkamba: —A nlongi, tumueningi mutu wumosi wulembu totulanga ziphevizimbimbi mu dizina diaku. Vayi tunkandikidingi bila kadiatanga yetu va kimosi ko.
若望說：「老師，我們曾看見一個人，因你的名字驅魔，就禁止了他，因為他不與我們同夥。」
50 Vayi Yesu wumvutudila ti: —Lubika kunkandika bila woso kambulu bumbeni kudi beno buna ku ndambu eno kadi.
耶穌卻向他說：「不要禁止! 因為誰不反對你們，就是傾向你們。」
51 Thangu yoyi Yesu kafueti kuendila ku diyilu bu yifuana, bunawubaka lukanu lu kuenda ku Yelusalemi.
耶穌被接升天的日期，就快要來到，祂遂決面朝耶路撒冷走去，
52 Wufidisa mimvuala ku ntualꞌandi. Buna miyenda mikota mu buala bumosi bu Samali mu diambu minkubikila nleko.
便打發使者在祂在前面走；他們去了，進了撒馬利亞的一個村莊，好為祂準備住宿。
53 Vayi basi Samali bamanga ku ntambula bila ku Yelusalemi kaba kuenda.
人們卻不收留祂，因為祂是面朝耶路撒冷去的。
54 Minlonguki miandi, Zaki ayi Yowani, bu mimona bobo, mituba: —Pfumu, tidi tutumina mbazu, yintotukila ku diyilu, yibuila batu baba muingi yiba yoka?
雅各伯及若望兩個們徒見了，便說：「主，你願意我們叫火自天降下，焚毀他們嗎﹖」
55 Vayi Yesu wubaluka ayi wuba temina.
耶穌轉過身來責斥了他們。
56 Buna bayenda ku buala bunkaka.
他們遂又到別的村莊去了。
57 Buna bakidi mu nzila mutu wumosi wuyiza kamba Yesu: —Nlongi thidi kulandakana koso ku wunkuenda.
他們正走的時侯，在路上有一個人對耶穌說：「你不論往那裏去，我要跟隨你。」
58 Yesu wumvutudila: —Mimbaku midi ayi minsuku miawu momo mieta leka ayi zinuni zidiayi zindiala ziawu vayi muana mutu kasi ko buangu kivundisila ntu andi.
耶穌給他說：「狐狸有穴，天上的飛鳥有巢；但是人子卻沒有枕頭的地方。」
59 Yesu wukamba kuidi wunkaka: —Ngeyo ndandakana. Vayi mutu beni wumvutudila: —A Pfumu, phani minsua ndienda tuami ziki siama.
又對另一人說：「你跟隨我吧! 」那人卻說：「主，請許我先去埋葬我父親。」
60 Buna Yesu wunkamba: —Bika bazika batu bawu bafua vayi ngeyo yenda samuna Kipfumu ki Nzambi.
耶穌給他說：「任憑死人去埋葬自己的死人吧! 至於你，你要去宣揚天主的國。」
61 Wunkaka diaka wunkamba: —A Pfumu, ndiela kulandakana vayi bika theti ndienda vanimboti zitsuka kuidi dikanda diama.
又有一個人說：「主，我要跟隨你，但是請許我先告別我的家人。」
62 Vayi Yesu wumvutudila: —Mutu wowo simbidi tsengu mu sala mu tsola vayi tedi ku manima, kasi fuana ko mu diambu di Kipfumu ki Nzambi.
耶穌對他說：「手扶著犁而往後看的，不適於天主的國。」
