Luke 17

1 Yesu wukamba minlonguki miandi: —Ziphukumunu zilendi kambu ko vayi mabienga kuidi woso wuntotukidilanga ziawu.

روزی عیسی به شاگردان خود فرمود: «وسوسهٔ گناه همیشه وجود خواهد داشت، ولی وای به حال کسی که مردم را وسوسه کند.

2 Bulutidi mboti bankanga ditadi diodi bannikinanga makundi mu tsingu, ku nloza mu mbu ayi mu diambu kabika vodisa, wumosi mu banababa, masumu.

برای او بهتر است که یک سنگ بزرگ دور گردنش آویخته و به دریا انداخته شود تا اینکه باعث لغزش یکی از این کودکان گردد.

3 Diawu lulubuka! —Enati khombꞌaku vodidi masumu, buna bika wuntubidila. Ayi enati baludimavanga buna bika wunlemvukila.

پس مراقب اعمال و کردار خود باشید! «اگر برادرت گناه کند، او را توبیخ کن؛ و اگر توبه کرد، او را ببخش.

4 Ayi buba kuandi ti tsambudi di zikhumbu kavodidi masumu kuidi ngeyo mu lumbu kimosi, ayi tsambudi di zikhumbu kiza tubila ti: “mbaludi khadulu”. Buna bika wunlemvukila.

حتی اگر روزی هفت مرتبه به تو بدی کند، و هر بار نزد تو بازگردد و اظهار پشیمانی کند، او را ببخش!»

5 Mimvuala mikamba Pfumu Yesu: —Wutubuela minu.

رسولان به خداوند گفتند: «ایمان ما را زیاد کن.»

6 Buna Pfumu Yesu wuba vutudila: —Bukiedika ti minu kieno, ka diambu ko kidi banga buididi dikundi di mutalide, nganu lulenda tumina nti wuna ti: “Vuzuka ayi yenda kikuni mu mbu” buna muna yina thangu wufueti kulutumukina.

عیسی فرمود: «اگر ایمانی به کوچکی دانۀ خردل نیز داشته باشید، می‌توانید به این درخت توت دستور بدهید که از جایش کنده شده، در دریا کاشته شود، و درخت از دستور شما اطاعت خواهد کرد.

7 —Nani buna luidi widi ayi kisadi kiandi kinkunanga voti kinsunganga bibulu, kikunkambanga bu kabedi ku zitsola ti: “yiza nsualu ayi vuanda nsualu va meza?”

«وقتی خدمتکاری از شخم زدن یا گوسفندچرانی به خانه باز می‌گردد، آیا اربابش به او می‌گوید:”بیا، بنشین و غذا بخور“؟

8 Keti kafueti kunkamba theti ti: “ndambila bidia, vuata minledi mi kisalu ayi thudila bidia va meza nate ndimanisa dia ayi nua; bosi ngeyo mamvaku wudia ayi wunua?”

نه، خواهد گفت:”شام مرا آماده کن و از من پذیرایی نما؛ و منتظر شو تا من بخورم و بنوشم، بعد تو بخور و بنوش.“

9 A Buevi pfumu kavueti vutudila kisadi kiandi matondo mu diambu kavengi bumboti momo katumunu e? Nana!

از خدمتکارش تشکر نیز نمی‌کند، زیرا وظیفه‌اش را انجام می‌دهد.

10 Buawu bobo kuidi beno mamveno. Bu luela mana vanga momo lutumunu buna bika luba tuba: “tuidi kaka bisadi bikambulu mfunu, tuvengi kaka momo tutumunu.”

به همین صورت، شما نیز وقتی دستورهای مرا اجرا می‌کنید، انتظار تعریف و تمجید نداشته باشید، چون فقط وظیفه خود را انجام داده‌اید.»

11 Buna wulembo yendi ku Yelusalemi, Yesu wuviokila ku Samali ayi Ngalili.

عیسی بر سر راه خود به اورشلیم، در مرز بین جلیل و سامره،

12 Buna weka va difula di buala bumosi, kuna dikumi di batu babelabuazi bandengana. Thama batelimina

وقتی وارد روستایی می‌شد، ناگاه دَه جذامی به او برخوردند. جذامی‌ها، از دور ایستاده،

13 ayi bayamikina mu mbembo yingolo ayi batuba: —A Pfumu Yesu, bika wutumona kiadi!

فریاد زدند: «ای عیسی، ای استاد، بر ما رحم فرما!»

14 Yesu bu kaba mona, buna wuba kamba: —Yendanu lukimonikisa kuidi banganga Nzambi. Mu thangu baba kuenda mu nzila, bazimbukila batumbulu vedila.

عیسی متوجهٔ آنان شد و فرمود: «نزد کاهنان بروید و خود را به ایشان نشان دهید.» هنگامی که می‌رفتند، آثار جذام از روی بدنشان محو شد.

15 Wumosi mu bawu bu kamona ti belukidi, wuvutuka, wukembisa Nzambi mu ndinga yingolo.

یکی از آنان وقتی دید که شفا یافته است، در حالی که با صدای بلند خدا را شکر می‌کرد، نزد عیسی بازگشت،

16 Wufukama va malu ma Yesu, wuyinika zizi kiandi va tsi ayi wumvutudila matondo. Vayi mutu beni wuba muisi Samali.

و در برابر او بر خاک افتاد و برای لطفی که در حقش کرده بود، از وی تشکر نمود. این شخص، یک سامری بود.

17 Buna Yesu wunyuvula: —Keti dikumi divedusulungu e? A kuevi kuidi divua dinkaka?

عیسی فرمود: «مگر من ده نفر را شفا ندادم؟ پس آن نُه نفر دیگر کجا هستند؟

18 Buna kadi mutu kasi yindula ko mu vutuka ayi vutudila Nzambi matondo botula kaka nzenza yayi e?

آیا به‌جز این غریبه، کسی نبود که بازگردد و از خدا تشکر کند؟»

19 Buna Yesu wunkamba: —Telama ayi yenda kuaku; minu kiaku kibelusidi.

پس به آن مرد فرمود: «برخیز و برو! ایمانت تو را شفا داده است!»

20 Bafalisi bayuvula Yesu mu diambu di zaba kani lumbu mbi kiela kuiza Kipfumu ki Nzambi. Niandi wuba vutudila: —Kipfumu ki Nzambi bu kiela kuiza kilendi monu mu meso ko.

روزی بعضی از فریسیان از عیسی پرسیدند: «ملکوت خدا کی آغاز خواهد شد؟» عیسی جواب داد: «ملکوت خدا با علائم قابل دیدن آغاز نخواهد شد.

21 Ayi balendi tuba ko: “Tala, kidi kuaku” voti “tala kidi kuna” bila luzaba mboti ti Kipfumu ki Nzambi kidi va khatitsikꞌeno.

و نخواهند گفت که در این گوشه یا آن گوشه زمین آغاز شده است، زیرا ملکوت خدا در میان شماست.»

22 Bosi wukamba minlonguki: —Bilumbu biela kuiza biobi luela bela tsatu yi mona, banza lumbu kimosi ki muana mutu vayi lulendi kimona ko.

کمی بعد، در این باره به شاگردان خود فرمود: «زمانی می‌رسد که آرزو خواهید کرد حتی برای یک روز هم که شده، با شما باشم، اما این آرزو برآورده نخواهد شد.

23 —Buna bela kulukamba: “Tala Klisto widi kuaku” voti “tala widikuna”. Buna kadi ba kuenda ayi kadi ku balandakana.

به شما خبر خواهد رسید که من بازگشته‌ام و در فلان جا هستم. اما باور نکنید و به دنبال من نگردید.

24 Bila banga lusiemo lueta totukila mu diyilu ayi lueta kienzudila tona tsongi yimosi nate tsongi yinkaka yi diyilu, buna buawu bobo buela bela muana mutu mu lumbu kiandi.

زیرا همان‌طور که صاعقه در یک لحظه می‌درخشد و آسمان را از یک کران تا کران دیگر روشن می‌سازد، پسر انسان نیز در روز آمدنش چنین خواهد بود.

25 Vayi kafueti tuama mona ziphasi ziwombo ayi kafueti tuama lozu kuidi batu ba tsungi yayi.

اما پیش از آن، لازم است که زحمات بسیاری متحمل گردم و توسط این قوم طرد شوم.

26 —Mambu momo maba mu thangu yi Nowa mawu mela buela ba mu bilumbu bi Muana Mutu.

«زمان ظهور پسر انسان مانند روزگار نوح خواهد بود.

27 Bila batu badia, banua, bakuelana, bakuedisa nate mu lumbu kioki Nowa kakota mu masuwa. Buna bosi nkuka yi nlangu yiyiza, ayi yimana ku babunga.

مردم سرگرم عیش و نوش و میهمانی و عروسی بودند تا آن روز که نوح وارد کشتی شد. آنگاه سیل آمد و همه را نابود کرد.

28 Banga kuandi bubela mu bilumbu bi Loti: batu badia, banua, basumba, basumbisa, bakuna batungisa.

«در آن زمان، دنیا مانند زمان لوط خواهد بود که مردم غرق کارهای روزانه‌شان بودند؛ می‌خوردند و می‌نوشیدند؛ خرید و فروش می‌کردند؛ می‌کاشتند و می‌ساختند،

29 Vayi mvula yi mbazu ayi yi sufele yinoka ayi yimana ku babungamu lumbu kioki Loti katotuka mu Sodoma.

تا صبح روزی که لوط از شهر سدوم بیرون آمد و آتش و گوگرد از آسمان بارید و همه چیز را از بین برد.

30 Buawu bobo buela bela mu lumbu kioki Muana mutu kela monika.

بله، آمدن پسر انسان نیز چنین خواهد بود.

31 Mu lumbu kina, enati mutu widi ku yilu muanzu vayi widi ayi bima biandi mu nzo buna kabika kuluka muingi kenda bongi biawu; bobuawu woso wela batakana ku zitsola kabika buela vutuka ku nzo andi.

«در آن روز، کسی که بر پشت بام خانه باشد برای بردن اموالشان به داخل خانه باز نگردد؛ و کسی که در مزرعه باشد، به خانه باز نگردد.

32 Bika lutebukila nketo wu Loti moyo.

به خاطر بیاورید بر سر زن لوط چه آمد!

33 Woso wela tomba vukisa luzingu luandi, wela luzimbisa vayi wosowela luzimbisa wela luvukisa.

هر که بخواهد جان خود را حفظ کند، آن را از دست خواهد داد؛ اما هر که جانش را از دست بدهد، آن را حفظ خواهد کرد.

34 Bukiedika ndikulukamba, muna builu buna, batu buadi bela lekamfulu yimosi, wumosi mu bawu wela botulu vayi wunkaka wela siala.

در آن شب، دو نفر که بر یک تخت خوابیده باشند، یکی بُرده خواهد شد و دیگری خواهد ماند.

35 Baketo buadi bela tuta mfufu va kimosi, wumosi mu bawu wela botulu vayi wunkaka wela siala. [

دو زن که در کنار هم سرگرم آرد کردن گندم باشند، یکی برده خواهد شد و دیگری خواهد ماند.

36 Babakala buadi bela ba ku zitsola, wumosi mu bawu wela botuluvayi wunkaka wela siala.]

دو مرد نیز که در مزرعه کار می‌کنند، یکی برده شده، و دیگری برجای خواهد ماند.»

37 Buna minlonguki minyuvula: —A Pfumu, kuevi kuela viokila mambu momo e? Niandi wuba vutudila: —Koso kuidi mvumbi, kuawu kuidi bibala.

شاگردان از عیسی پرسیدند: «خداوندا، به کجا برده خواهند شد؟» عیسی فرمود: «جایی که لاشه باشد، لاشخورها در آنجا جمع خواهند شد!»