John 12
1 Bilumbu bisambanu bisiala muingi nyengo Pasika wuba, Yesu wuyenda ku Betani kuba Lazale mutu wowo kafulukisa.
逾越节前六天，耶稣去了伯大尼，也就是拉撒路起死回生的那个地方。
2 Banlambila ndikulu yinneni. Malata wuba tudila bidia va meza; Lazale mamvandi wuba wumosi mu bawu bavuanda yandi va meza.
为了感谢耶稣，那里安排了一场宴席。马大帮着准备食物，拉撒路在桌旁与耶稣和其他人共同用餐。
3 Maliya wubonga ndambu yi lita yi malasi, makambu sobukusu, mathalumavangulu mu nale wudukula mawu mu malu ma Yesu, wufiona malu mandi muzitsuki ziandi. Nzo yoso yimana wala tsudi malasi.
玛利亚拿了一品脱纯正的哪哒香膏，抹在耶稣的脚上，然后用自己的头发擦拭，房间里散发出香膏的气息。
4 Wumosi mu minlonguki miandi, Yuda Isikalioti wukana kumvakula, wutuba:
但耶稣的一名门徒，也就是将要出卖他的加略人犹大说：
5 —Bila mbi kadi kuandi sumbisa malasi beni mu zikhama zitatu zi denali, bosi yeka vana zimbongo beni kuidi minsukami e?
“为什么不把这香膏卖了接济穷人，它值三百银币呢。”
6 Wutubila bobo bika sia mu diambu di kabela minsukami mayinduvayi wutubila bobo bila wuba muivi, niandi wuba lundanga kesi ya zimbongo ayi wuba yibanga zimbongo ziozi ziba tulungu muna.
他这样说并不是因为他关心穷人，只是因为他是个贼，负责管理门徒们的金钱，经常从里面拿走一些占为己有。
7 Yesu wutuba: —Lumbika, bila lundidi mawu mu diambu di lumbu ki nzikuluꞌama.
耶稣就说：“别批评她。她这样做是为我的葬礼做准备。
8 Bila minsukami midi yeno mu zithangu zioso va kimosi vayi beno lulendi kalanga yama mu zithangu zioso ko!
你们总是和穷人们在一起，却不总是与我在一起。”
9 Nkangu wunneni mu bayuda bazaba ti Yesu widi kuna, buna bayiza kuna, bika sia ti mudiambu di tala Yesu kaka vayi muingi bamona Lazale mutu wowo Yesu kafulukisa.
一大群犹太人发现耶稣来到那里，于是也过来了，但他们不只是想看到耶稣，也是要看看耶稣让其死而复生的拉撒路。
10 Buna bapfumu zi zinganga Nzambi zikutakana mu diambu di vondisa Lazale.
于是牧师长想把拉撒路也杀掉，
11 Bila mu diambu diandi Bayuda bawombo batina ayi bawilukila Yesu.
因为有许多犹太人因为拉撒路的缘故而不再追随犹太首领，而是相信了耶稣。
12 Lumbu kilanda, nkangu wu batu wuyiza ku nyengo bu wuwa ti Yesuwulembo yizi ku Yelusalemi;
第二天，来到这里过逾越节的民众听说耶稣要来耶路撒冷，
13 buna babonga mandalala ayi bayenda ku ntualꞌandi bayamikina mu mbembo yingolo: —Ozana! Bika kasakumuna mutu wowo wunkuizila mu dizina di Pfumu, Ntinu wu Iseli.
于是他们折下棕榈树枝去迎接他，欢呼说：“和散那，祝福奉主之名来此的以色列王！”
14 Yesu bu kamona muana phunda wuvuanda va mbata phunda beni banga busonimina:
耶稣找到一头小驴，骑在上面，正如经书所记：
15 Bika kuaku mona boma ngeyo muana ndumba wu Sioni Tala ntinuꞌaku wizidi, buna kavuendi va mbata muana phunda.
“锡安的女儿啊，不要害怕。看，你们的王骑着小驴到来。”
16 Minlonguki miandi misia tuama zaba ko tsundu mambu momo. Vayi Yesu bu kamana kemboso, bosi mitebuka moyo ti mambu beni momo masonama mu diambu diandi ayi bavanga mambu momo mu diambu diadi.
这时候门徒并不理解这一切意味着什么，直到耶稣获得荣耀之后，他们才意识到先知曾预言了这一切，而且说的正是耶稣。
17 Nkangu wowo wuba yandi wuntelimina kimbangi mu diambu katotula Lazale mu ziami ayi mu diambu kamfulukisa mu bafua.
人群中有很多人见过耶稣如何将拉撒路从坟墓中唤醒，让他复活。他们纷纷讲述着这个故事。
18 Diawu diodi bawombo bayiza ku ntualꞌandi mu kundengana bu bawa ti niandi wuvanga kumu kioki.
所以才有这么多人到这里见耶稣，因为他们听说了这个奇迹。
19 Bafalisi bakambasana bawu na bawu: —Lulembo moni ti lulendi nunga ko! Bila tala batu boso balembo nlandakana.
法利赛人彼此议论：“看，你们什么都做不了，大家都去跟随他了。”
20 Basi Ngelesi bankaka bayiza mu sambila ku Yelusalemi mu lumbu ki nyengo,
有些希腊人也来到逾越节做礼拜。
21 bayenda bata Filipi muisi Betesayida; divula didi mu tsi Ngalili, banleba ayi bankamba: —Tata, tutidi mona Yesu!
他们来到加利利的伯赛大人腓力那里，说：“先生，我们想见耶稣。”
22 Filipi wuyenda ayi wukamba buawu Andele. Andele va kimosi ayi Filipi bayiza kamba buawu yesu.
腓力去告诉安得烈，然后两人一起去告诉耶稣。
23 Yesu wuba vutudila: —Thangu yifueni yoyi Muana Mutu yikafueti kembosolo.
耶稣对他们说：“人子获得荣耀的时刻已经来到。
24 Bukiedika, bukiedika ndikulukamba enati luteti lu ble lolo lubuidi va ntoto lukadi bola, buna luidi kaka luawu veka. Vayi enati lubodidi buna lumbutanga zitheti ziwombo.
告诉你们实话吧，麦子种到泥土中才会死去，否则始终都只是一粒麦子而已。但如果它死了, 就会结出很多麦粒。
25 Woso mutu wunzola luzingu luandi, wela luzimbisa vayi woso wunlenda luzingu luandi va ntoto wawu wela lulunda mu diambu di luzingu lukalumani. (aiōnios g166)
如果你们爱惜自己的生命，就会失去生命。但如果你们不爱这世上的生命，就会获得永生。 (aiōnios g166)
26 Woso wukutsadila, bika kandandakana. Ayi koso ku ndidi kuna kuela ba kisadi kiama. Tata wela kinzika woso wu kutsadila.
如果你们愿意服侍我，就要跟从我，我在哪里，服务我的人也会在哪里，我父必会让服侍我的人获得荣耀。
27 Buabu muelꞌamam weka kiadi kiwombo. Mbi mfueti tuba e? Tata, wukhula mu thangu yayi. Vayi ndiyizila mu diambu di thangu yayi.
我现在心里难过，该说些什么呢？说‘父啊，拯救我不要遭受那即将到来的苦难’？但我正是为此而来，我必须经历这样的痛苦。
28 Tata, kembisa dizina diaku! Muna thangu beni, mbembo yiba ku Diyilu yiwakana: —Minu ndikembisa diawu ayi ndiela buela kudikembisa diaka.
父啊，请显化你的荣耀吧。” 天堂传来一个声音，说：“我显化这荣耀，还将再次显化。”
29 Nkangu wu batu baba vana bawa mbembo beni, batuba ti: —Yibedi nzazi. Vayi bankaka batuba ti: —Mbasi yiza kunyolukila.
站在那里的民众听到这一切，有人说这是雷声，有人说这是天使对他说话。
30 Yesu wuba kamba: —Mbembo yisi wakakana mu diambu diama ko vayi yiwakikini mu diambu dieno.
耶稣告诉他们：“这声音不是为我而发，而是为了你们。
31 Buabu tsambusulu yi nza yayi yifueni; buabu pfumu yi nza yayi lozolo ku nganda.
现在就是这世界接受审判之刻，这世界的王将被赶走。
32 Minu bu ndiela tombolo ku diyilu, buna ndiela tuta batu boso kuidi minu.
但当我被高举，从这大地上升起，就会吸引所有生灵跟从我。”
33 Yesu wutuba mambu momo mu diambu di monisa phila lufua kela fuila.
（他这番话表明了他将以何种方式死去。）
34 Nkangu wumvutudila: —Beto tuzebi mu Mina ti Klisto kafueti zinga mu zithangu zioso. Vayi buna buevi ngeyo wuntubila ti Muana Mutu kafueti tombulu ku Diyilu e? Buna nani Muana mutu beni e? (aiōn g165)
于是群众对他说：“律法告诉我们，基督将永存，你怎么说‘人子将被从十字架上高举’呢？人子是谁？” (aiōn g165)
35 Yesu wuba kamba: —Mu thangu yifioti kaka, kiezila kididi va khatitsikꞌeno buna bika ludiata bu luki ayi kiezila muingi tombi kibika kulubuila. Bila woso wundiatila mu tombi kakadi zaba kuevi keti kuenda.
耶稣回答：“光还会在这里停留一段时间。你们应当趁着有光的时候行走，免得黑暗追上你们。行走在黑暗中，你就无法知道自己去向哪里。
36 Sumbu lukidi ayi kiezila buna luwilukila mu kiezila muingi beno luba bana ba kiezila. Yesu wutuba mambu momo, wuyenda, wusuama va meso mawu.
趁着还有光，你们应该相信他，这样你们就会成为光明的儿女。”说罢，耶稣就离开并躲开了他们。
37 Ka diambu ko Yesu wuvanga bikumu biwombo va meso mawu vayi bamanga ku nwilukila.
虽然耶稣在他们面前显化了许多神迹，但是他们仍然不信他。
38 Buawu bobo budedikinina mambu mabikula mbikudi Ezayi: Pfumu, nani wuwilukila mambu momo kawa kuidi beto e? Ayi kuidi nani kumonikinina lulendo lu Pfumu e?
这也应验了以赛亚先知所说：“主啊，我们所说的有谁会信呢？主的力量要向谁显露呢？”
39 Diawu balendi wilukila ko bila Ezayi wubuela bikula:
他们无法相信他，所以也验证了以赛亚的另一番预言：
40 Niandi wuvonda meso mawu Ayi wukitula mintima miawu matadi muingi babika mona ayi babika sudika mu mintima miawu mu diambu babika balula mavanga; muingi ndiedi kuba belusa.
“他蒙蔽了他们的眼，让他们的心变得迟钝，这会让他们看不到也不会思考，他们也不会跟随我。但如果他们这样做，我就会治愈他们。”
41 Ezayi wutubila bobo mu diambu kamona nkemo wu Yesu ayi wuyolukila mu diambu diandi.
以赛亚见过耶稣的荣耀，所以这番话就是在说耶稣。
42 Muaki bawombo mu bapfumu zi Bayuda bawilukila Yesu vayi bamanga kuditelimina kimbangi mu diambu di Bafalisi bedi ku batotula mu nzo yi lukutukunu.
尽管很多首领其实已经相信了耶稣，但他们不敢公开承认这一点，怕被法利赛人赶出会堂。
43 Bila baluta zola nkembo wu batu bika nkembo wu Nzambi.
他们喜欢人的崇拜，甚至超过来自上帝的肯定。
44 Yesu wutuba mu ndinga yingolo: —Woso wunguilukidi buna bika sia ti minu veka kawilukidi vayi wilukidi diaka mutu wowo wuthuma.
耶稣大声说：“如果你相信我，那你所相信的不只是我，还有派我来此的上帝。
45 Woso mutu wumbueni, mueni mutu wuthuma.
看到我，就是看见那派我来的上帝。
46 Minu ndiyiza va nza banga kiezila mu diambu di woso mutuwukunguilukila kabika ba mu tombi.
我如光来此照亮这世界，所以信我者就不会生活在黑暗之中。
47 Woso mutu wulembo wi mambu mama vayi kakadi kumasadila, ndilendi kunsambisa ko bila ndisia kuiza mu diambu di sambisa nza ko vayi ndiyiza mu diambu di vukisa nza.
即使你听到我的言语但不遵守，我也不会评判你，因为我来此并非评判世人，而是要拯救世人。
48 Woso wu kundoza ayi wunkamba tambula mambu mama beki zuzi diandi. Mambu momo ndituba mawu mela kunsambisa mu lumbu kitsuka.
但如果你抛弃我又不接受我所言，最终必将像我所说的那样在末世受到审判。
49 Bila ndisia tubila mu luzolo luama veka ko vayi mu luzolo lu Dise diodi dithuma. Niandi veka wuthumina mambu momo mfueti tuba ayi buevi mfueti tubila.
因为我所说并非为我自己，而是派我来此的天父下的命令，是他指引我说什么，如何说。
