Acts 23
1 Polo wusungimina tala batu ba lukutukunu lu minyadi ayi wuba kamba: —A bakhomba ziama! Nate lumbu kiaki, mu ntima wukambu bila ndidiatidi va meso ma Nzambi!
Ἀτενίσας δὲ ὁ Παῦλος τῷ συνεδρίῳ εἶπεν, Ἄνδρες ἀδελφοί, ἐγὼ πάσῃ συνειδήσει ἀγαθῇ πεπολίτευμαι τῷ Θεῷ ἄχρι ταύτης τῆς ἡμέρας.
2 Vayi Ananiasi, Pfumu banganga Nzambi wuvana lutumunu kuidi bobo baba bafikama ayi Polo mu kumbeta va munu.
Ὁ δὲ ἀρχιερεὺς Ἀνανίας ἐπέταξε τοῖς παρεστῶσιν αὐτῷ τύπτειν αὐτοῦ τὸ στόμα.
3 Vayi Polo wunkamba: —A ngeyo baka kivindu phembi! Nzambi wela kubeta! Vuandidi vovo mu diambu wutsambisa boso buididi Mina. Vayi weti bundulamuina bu weti tuma ti bambeta!
Τότε ὁ Παῦλος πρὸς αὐτὸν εἶπε, Τύπτειν σε μέλλει ὁ Θεός, τοῖχε κεκονιαμένε· καὶ σὺ κάθῃ κρίνων με κατὰ τὸν νόμον, καὶ παρανομῶν κελεύεις με τύπτεσθαι;
4 Batu bobo bafikama va bela Polo bakamba: —A ngeyo, wulembo fingi pfumu banganga Nzambi e?
Οἱ δὲ παρεστῶτες εἶπον, Τὸν ἀρχιερέα τοῦ Θεοῦ λοιδορεῖς;
5 Polo wuvutula: —A Zikhomba! Ndisi zaba ko ti niandi pfumu banganga Nzambi, bila disonama ti: kadi yolukila mambimbi mu diambu di Pfumu yi dikanda diaku.
Ἔφη τε ὁ Παῦλος, Οὐκ ᾔδειν, ἀδελφοί, ὅτι ἐστὶν ἀρχιερεύς· γέγραπται γάρ, Ἄρχοντα τοῦ λαοῦ σου οὐκ ἐρεῖς κακῶς.
6 Bosi Polo bu kazaba ti ndambu yi batu bankaka mu bawu baba Basaduse bosi bankaka Bafalisi, buna wuyamikina muna khati lukutukunu lu minyadi: —A bakhomba, minu ndidi Mfalisi, muana Mfalisi. Bila ndinsambusulubuabu mu diambu ndieti tula diana mu mfulukulu yi batu bafua!
Γνοὺς δὲ ὁ Παῦλος ὅτι τὸ ἓν μέρος ἐστὶ Σαδδουκαίων, τὸ δὲ ἕτερον Φαρισαίων, ἔκραξεν ἐν τῷ συνεδρίῳ, Ἄνδρες ἀδελφοί, ἐγὼ Φαρισαῖός εἰμι, υἱὸς Φαρισαίου· περὶ ἐλπίδος καὶ ἀναστάσεως νεκρῶν ἐγὼ κρίνομαι.
7 Bu kamana tuba bobo, ziphaka zingolo zibua va khatitsika Bafalile ayi Basaduse. Nkangu wuvasuka.
Τοῦτο δὲ αὐτοῦ λαλήσαντος, ἐγένετο στάσις τῶν Φαρισαίων, καὶ ἐσχίσθη τὸ πλῆθος.
8 Bila Basaduse bawu beti tuba ti kuisi ko mfulukulu yi batu bafua ayi kuisi ko kadi zimbasi ayi kuisi ko ziphevi. Vayi Bafalisi beti wilukila mambu moso momo.
Σαδδουκαῖοι μὲν γὰρ λέγουσι μὴ εἶναι ἀνάστασιν, μηδὲ ἄγγελον, μήτε πνεῦμα· Φαρισαῖοι δὲ ὁμολογοῦσι τὰ ἀμφότερα.
9 Biyoko biwombo bibua. Minsoniki minkaka mi Bafalisi mitelama ayi mituba: —Tuisi mona ko kadi diambu dimosi di mbimbi mu mutu wawu. Bilathangu zinkaka mbasi voti pheve yi nyolukila e?
Ἐγένετο δὲ κραυγὴ μεγάλη· καὶ ἀναστάντες οἱ γραμματεῖς τοῦ μέρους τῶν Φαρισαίων διεμάχοντο λέγοντες, Οὐδὲν κακὸν εὑρίσκομεν ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ· εἰ δὲ πνεῦμα ἐλάλησεν αὐτῷ ἢ ἄγγελος, μὴ θεομαχῶμεν.
10 Ziphaka bu zisabila ngolo, pfumu masodi wutumisa nkangu wumasodi mu diambu mabotula Polo va khatitsika lukutukunu ayi mannata ku ka bila tsisi kamona mu diambu bobo baba mu lukutukunu bedi vonda Polo.
Πολλῆς δὲ γενομένης στάσεως, εὐλαβηθεὶς ὁ χιλίαρχος μὴ διασπασθῇ ὁ Παῦλος ὑπ᾽ αὐτῶν, ἐκέλευσε τὸ στράτευμα καταβῆναι καὶ ἁρπάσαι αὐτὸν ἐκ μέσου αὐτῶν, ἄγειν τε εἰς τὴν παρεμβολήν.
11 Mu builu bulanda, Pfumu wutelama va ndambu vaba Polo ayi wunkamba: —Bika wuba bukhafi! Bila banga bu wuthelimini kimbangi ku Yelusalemi buawu fueti kuthelimina kimbangi ku Loma.
Τῇ δὲ ἐπιούσῃ νυκτὶ ἐπιστὰς αὐτῷ ὁ Κύριος εἶπε, Θάρσει Παῦλε· ὡς γὰρ διεμαρτύρω τὰ περὶ ἐμοῦ εἰς Ἱερουσαλήμ, οὕτω σε δεῖ καὶ εἰς Ῥώμην μαρτυρῆσαι.
12 Buisi bu bukia Bayuda bakutakana; bayendila Polo manenga. Bavanga tsila ti balendi dia voti nua ko nate bamvonda Polo.
Γενομένης δὲ ἡμέρας, ποιήσαντές τινες τῶν Ἰουδαίων συστροφήν, ἀνεθεμάτισαν ἑαυτούς, λέγοντες μήτε φαγεῖν μήτε πιεῖν ἕως οὗ ἀποκτείνωσι τὸν Παῦλον.
13 Thalu yi batu banyendila manenga baba vioka makumaya.
Ἦσαν δὲ πλείους τεσσαράκοντα οἱ ταύτην τὴν συνωμοσίαν πεποιηκότες·
14 Buna bayenda kuidi bapfumu banganga Nzambi ayi kuidi bakulutu, bakamba: —Beto tuvengi tsila ti tulendi bimba kadi kima ko nate tumvonda Polo.
οἵτινες προσελθόντες τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ τοῖς πρεσβυτέροις εἶπον, Ἀναθέματι ἀνεθεματίσαμεν ἑαυτούς, μηδενὸς γεύσασθαι ἕως οὗ ἀποκτείνωμεν τὸν Παῦλον.
15 Buabu, beno va kimosi ayi batu ba lukutukunu lu minyadi lulubulapfumu masodi muingi kalunatina Polo; lusia ti banga beno lueka buelatala mambu madi mu nitu andi lueka buela kunsambisa. Buna beto tukubimini mu diamu di kumvonda tuamina katula kuaku!
Νῦν οὖν ὑμεῖς ἐμφανίσατε τῷ χιλιάρχῳ σὺν τῷ συνεδρίῳ, ὅπως αὔριον αὐτὸν καταγάγῃ πρὸς ὑμᾶς, ὡς μέλλοντας διαγινώσκειν ἀκριβέστερον τὰ περὶ αὐτοῦ· ἡμεῖς δέ, πρὸ τοῦ ἐγγίσαι αὐτόν, ἕτοιμοί ἐσμεν τοῦ ἀνελεῖν αὐτόν.
16 Vayi muana wu khomba yi nketo yi Polo wuwa lufiefi lu ntambu beni, buna wuyenda ayi wukota kuna ka ki masodi, wulubula Polo.
Ἀκούσας δὲ ὁ υἱὸς τῆς ἀδελφῆς Παύλου τὸ ἔνεδρον, παραγενόμενος καὶ εἰσελθὼν εἰς τὴν παρεμβολήν, ἀπήγγειλε τῷ Παύλῳ.
17 Buna Polo wutumisa nkulutu wumosi wu masodi, wunkamba: —Nata muana ditoko diodi kuidi Pfumu masodi bila diambu didi yandi di kunkamba.
Προσκαλεσάμενος δὲ ὁ Παῦλος ἕνα τῶν ἑκατοντάρχων ἔφη, Τὸν νεανίαν τοῦτον ἀπάγαγε πρὸς τὸν χιλίαρχον· ἔχει γάρ τι ἀπαγγεῖλαι αὐτῷ.
18 Nkulutu beni wunnata kuidi pfumu masodi ayi wunkamba ti: —A mueni, Polo diodio didi mu nloko, niandi wuthumisini ayi wukhembi ti ndinata ditoko diadi kuidi ngeyo bila diambu didi yandi dikukamba.
Ὁ μὲν οὖν παραλαβὼν αὐτὸν ἤγαγε πρὸς τὸν χιλίαρχον, καί φησιν, Ὁ δέσμιος Παῦλος προσκαλεσάμενός με ἠρώτησε τοῦτον τὸν νεανίαν ἀγαγεῖν πρός σε, ἔχοντά τι λαλῆσαί σοι.
19 Pfumu masodi wusimba muana ditoko beni mu koko, wunnata valutengo bosi wunyuvula: —A diambu mbi tidi kukhamba e?
Ἐπιλαβόμενος δὲ τῆς χειρὸς αὐτοῦ ὁ χιλίαρχος, καὶ ἀναχωρήσας κατ᾽ ἰδίαν ἐπυνθάνετο, Τί ἐστιν ὃ ἔχεις ἀπαγγεῖλαί μοι;
20 Niandi wumvutudila: —Bayuda bawizini mu kuleba muingi mbazi wunata Polo va ntualalukutukunu lu minyadi; banga ti batidi buela kunsambisa diaka.
Εἶπε δὲ ὅτι Οἱ Ἰουδαῖοι συνέθεντο τοῦ ἐρωτῆσαί σε, ὅπως αὔριον εἰς τὸ συνέδριον καταγάγῃς τὸν Παῦλον, ὡς μέλλοντά τι ἀκριβέστερον πυνθάνεσθαι περὶ αὐτοῦ.
21 Vayi ngeyo kadi kuba wila. Bila viokila makumaya ma batu bela ku nlekila ntambu, balembo mfiedi. Bavengingi tsila ti balendi dia voti nua ko nate bamvondidi. Nzebi ti buabu baboso bameni kubama, balembo vingila tsilꞌaku.
Σὺ οὖν μὴ πεισθῇς αὐτοῖς· ἐνεδρεύουσι γὰρ αὐτὸν ἐξ αὐτῶν ἄνδρες πλείους τεσσαράκοντα, οἵτινες ἀνεθεμάτισαν ἑαυτοὺς μήτε φαγεῖν μήτε πιεῖν ἕως οὗ ἀνέλωσιν αὐτόν· καὶ νῦν ἕτοιμοί εἰσι προσδεχόμενοι τὴν ἀπὸ σοῦ ἐπαγγελίαν.
22 Pfumu masodi wuvutula muana ditoko, wunkamba: —Kadi kamba kadi mutu wumosi ti ngeyo wundubudi mu nsamu wowo.
Ὁ μὲν οὖν χιλίαρχος ἀπέλυσε τὸν νεανίαν, παραγγείλας Μηδενὶ ἐκλαλῆσαι ὅτι ταῦτα ἐνεφάνισας πρός με.
23 Bosi pfumu masodi wutumisa bakulutu buadi ba masodi, wuba kamba: —Kubikanu zikhama zizole zi masodi ayi kubikanu lusambudi lu masodi mandiatilanga mu ziphunda ayi zikhama zizole zi masodi mannuaninangamu madionga mu diambu luenda ku Sezale va thangu yivua yi builu.
Καὶ προσκαλεσάμενος δύο τινὰς τῶν ἑκατοντάρχων εἶπεν, Ἑτοιμάσατε στρατιώτας διακοσίους ὅπως πορευθῶσιν ἕως Καισαρείας, καὶ ἱππεῖς ἑβδομήκοντα, καὶ δεξιολάβους διακοσίους, ἀπὸ τρίτης ὥρας τῆς νυκτός·
24 Kubikanu phunda mu diambu di Polo muingi katula bumboti kuidi nyadi Felikisi.
κτήνη τε παραστῆσαι, ἵνα ἐπιβιβάσαντες τὸν Παῦλον διασώσωσι πρὸς Φήλικα τὸν ἡγεμόνα·
25 Bosi wunsonikina nkanda wawu:
γράψας ἐπιστολὴν περιέχουσαν τὸν τύπον τοῦτον·
26 A mueni nyadi Felikisi, tambula mboti yibedi kuidi minu Klode Lisiasi.
Κλαύδιος Λυσίας τῷ κρατίστῳ ἡγεμόνι Φήλικι χαίρειν.
27 Bayuda bakanga mutu wawu, buna fioti kuandi fisiala nganu bamvonda. Ndivika totuka va kimosi ayi nkangu wu masodi ayi ndinkula bu ndizaba ti niandi muisi Loma.
Τὸν ἄνδρα τοῦτον συλληφθέντα ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων, καὶ μέλλοντα ἀναιρεῖσθαι ὑπ᾽ αὐτῶν, ἐπιστὰς σὺν τῷ στρατεύματι ἐξειλόμην αὐτόν, μαθὼν ὅτι Ῥωμαῖός ἐστι.
28 Bosi bu ndizola zaba bila kioki bamfundila, ndinnata va ntuala lukutukunu luawu lu minyadi.
Βουλόμενος δὲ γνῶναι τὴν αἰτίαν δι᾽ ἣν ἐνεκάλουν αὐτῷ, κατήγαγον αὐτὸν εἰς τὸ συνέδριον αὐτῶν·
29 Ndiyiza bakula ti bamfundila mu diambu di mambu matedi Mina miawu; kasi vanga diambu difueti kotila mutu mu nloko ko voti vondolo ko.
ὃν εὗρον ἐγκαλούμενον περὶ ζητημάτων τοῦ νόμου αὐτῶν, μηδὲν ἄξιον θανάτου ἢ δεσμῶν ἔγκλημα ἔχοντα.
30 Vayi bu bandubudi mu diambu di mintambu miomi Bayuda batambidi mutu wawu, diawu mbakidi lukanu lukumfidisila kuidi ngeyo ayi bu khembingimimfundi miandi ti biza kambi bawu veka mambu mibeki mutu wawu.
Μηνυθείσης δέ μοι ἐπιβουλῆς εἰς τὸν ἄνδρα μέλλειν ἔσεσθαι ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων, ἐξαυτῆς ἔπεμψα πρός σε, παραγγείλας καὶ τοῖς κατηγόροις λέγειν τὰ πρὸς αὐτὸν ἐπὶ σοῦ. Ἔρρωσο.
31 Landila zithumu zi batambula, muna builu masodi mabonga Polo ayimannata ku Antipatalisi.
Οἱ μὲν οὖν στρατιῶται, κατὰ τὸ διατεταγμένον αὐτοῖς, ἀναλαβόντες τὸν Παῦλον, ἤγαγον διὰ τῆς νυκτὸς εἰς τὴν Ἀντιπατρίδα.
32 Mu nsuka, masodi mavutuka kuawu ku ka kiawu, mayekula Polo mu mioko mi bobo bannatanga ziphunda.
Τῇ δὲ ἐπαύριον ἐάσαντες τοὺς ἱππεῖς πορεύεσθαι σὺν αὐτῷ, ὑπέστρεψαν εἰς τὴν παρεμβολήν·
33 Bu batula ku Sezale, bavana nkanda kuidi nyadi, ayi bammonisa Polo.
οἵτινες εἰσελθόντες εἰς τὴν Καισάρειαν, καὶ ἀναδόντες τὴν ἐπιστολὴν τῷ ἡγεμόνι, παρέστησαν καὶ τὸν Παῦλον αὐτῷ.
34 Nyadi bu kamana tanga nkanda ayi bu kamana yuvula keni Polo muisi zunga mbi ayi bu kazaba ti niandi muisi Silisi,
Ἀναγνοὺς δὲ ὁ ἡγεμών, καὶ ἐπερωτήσας ἐκ ποίας ἐπαρχίας ἐστί, καὶ πυθόμενος ὅτι ἀπὸ Κιλικίας,
35 buna wunkamba: —Ndiela kusambisa nate mimfundi miaku miela kuiza! Bosi wuvana lutumunu muingi bantula mu nzo yi Elode.
Διακούσομαί σου, ἔφη, ὅταν καὶ οἱ κατήγοροί σου παραγένωνται. Ἐκέλευσέ τε αὐτὸν ἐν τῷ πραιτωρίῳ Ἡρῴδου φυλάσσεσθαι.
