Châm Ngôn 6
1 Hỡi con, nếu con có bảo lãnh cho kẻ lân cận mình, Nếu con giao tay mình vì người ngoại,
My son, if thou have become surety for thy neighbour, —have struck for a stranger thy hands,
2 Thì con đã bị lời miệng mình trói buộc, Mắc phải lời của miệng con.
Thou hast been snared by the sayings of thy mouth, —thou hast been caught by the sayings of thy mouth.
3 Hỡi con, bởi vì con đã sa vào tay kẻ lân cận con, Hỡi làm điều nầy và giải cứu mình con: Hãy đi hạ mình xuống, nài xin người lân cận con;
Do this then, my son, and deliver thyself, When thou hast come into the hand of thy neighbour, Go, haste thee, and urge thy neighbour;
4 Chớ để cho hai mắt con ngủ, Hoặc mí mắt con chợp lại;
Do not give sleep to thine eyes, or slumber to thine eyelashes;
5 Hãy giải cứu mình khỏi người như con hoàng dương thoát khỏi tay thợ săn, Như con chim thoát khỏi tay kẻ đánh rập.
Deliver thyself, as a gazelle out of the hand, and as a bird, out of the hand of the fowler.
6 Hỡi kẻ biếng nhác, hãy đi đến loài kiến; Khá xem xét cách ăn ở nó mà học khôn ngoan.
Go to the ant, thou sluggard, observe her ways, and be wise;
7 Tuy nó không có hoặc quan tướng, Hoặc quan cai đốc, hay là quan trấn,
Which, having no harvest, scribe, or ruler,
8 Thì nó cũng biết sắm sửa lương phạn mình trong lúc mùa hè, Và thâu trữ vật thực nó trong khi mùa gặt.
Prepareth, in the summer, her food, hath collected, in the harvest, her sustenance.
9 Hỡi kẻ biếng nhác, ngươi sẽ nằm cho đến chừng nào? Bao giờ ngươi sẽ ngủ thức dậy?
How long, O sluggard, wilt thou lie? how long ere thou rise from thy sleep?
10 Ngủ một chút, chợp mắt một chút, Khoanh tay nằm một chút,
A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest: —
11 Thì sự nghèo khổ của ngươi sẽ đến như kẻ đi rảo, Và sự thiếu thốn của ngươi tới như người cầm binh khí.
So shall come in, as a highwayman, thy poverty, and, thy want, as one armed with a shield.
12 Người nào đi đứng có miệng giả dối, Là một kẻ vô loại, một người gian ác;
An abandoned man, a man of iniquity, [is he] who—goeth on in perversity of mouth;
13 Hắn liếc con mắt, dùng chân mình bày ý, Và lấy ngón tay mình ra dấu;
Winketh with his eyes, speaketh with his foot, pointeth with his fingers;
14 Trong lòng hắn vẫn có sự gian tà; Nó toan mưu ác luôn luôn, Và gieo sự tranh cạnh.
[Hath] perverse things in his heart, deviseth mischief on every occasion, strifes, he sendeth forth.
15 Bới cớ ấy, tai họa sẽ xảy đến nó thình lình; Bỗng chúc nó bị bại hoại, không phương thế chữa được.
For this cause, suddenly cometh his doom, in a moment, shall he be torn in pieces and there be no mending.
16 Có sáu điều Đức Giê-hô-va ghét, Và bảy điều Ngài lấy làm gớm ghiếc:
These six things, doth Yahweh hate, yea, seven, are the abomination of his soul: —
17 Con mắt kiêu ngạo, lưỡi dối trá, Tay làm đổ huyết vô tội
Eyes that are lofty, a tongue that is false, and hands shedding innocent blood;
18 Lòng toan những mưu ác, Chân vội vàng chạy đến sự dữ,
A heart contriving iniquitous devices, feet hasting to run into mischief;
19 Kẻ làm chứng gian và nói điều dối, Cùng kẻ gieo sự tranh cạnh trong vòng anh em.
One that uttereth lies—a false witness, and one sending forth strifes between brethren.
20 Hỡi con, hãy giữ lời răn bảo của cha, Chớ lìa bỏ các phép tắc của mẹ con.
Observe thou, my son, the commandment of thy father, and do not decline from the instruction of thy mother:
21 Khá ghi tạc nó nơi lòng con luôn luôn, Và đeo nó nơi cổ con.
Bind them upon thy heart continually, fasten them upon thy neck;
22 Khi con đi, các lời đó sẽ dẫn dắt con; Lúc con ngủ, nó gìn giữ con; Và khi con thức dậy, thì nó sẽ trò chuyện với con.
When thou walkest abroad, it shall guide thee, when thou sleepest, it shall watch over thee, when thou wakest, it shall speak to thee:
23 Vì điều răn là một cái đèn, luật pháp là ánh sáng, Và sự quở trách khuyên dạy là con đường sự sống,
For, a lamp, is the commandment, and, the instruction, a light, and, the way of life, are the reproofs of correction:
24 Đặng giữ con khỏi người đàn bà ác nghiệp, Và khỏi lưỡi dua nịnh của dâm phụ.
To keep thee from the wicked woman, from the flattery of the tongue of her that is a stranger.
25 Lòng con chớ tham muốn sắc nó, Đừng để mình mắc phải mí mắt nó.
Do not covet her beauty, in thy heart, neither let her take thee, by her eyelashes;
26 Vì tại kỵ nữ có người nông nổi chỉ còn một miếng bánh mà thôi; Người dâm phụ vẫn lừa sẵn linh hồn quí báu.
Because, for the sake of an impure woman, [a man may be brought] even to a cake of bread, —and, a man’s wife, for a precious soul, may hunt!
27 Há có người nào để lửa trong lòng mình, Mà áo người lại chẳng bị cháy sao?
Can a man snatch up fire in his bosom, and, his clothes, not be burned?
28 Há có ai đi trên than lửa hực, Mà chân mình lại chẳng bị phồng chăng?
Or can a man walk upon hot coals, and, his feet, not be burned?
29 Kẻ nào đi tới cùng vợ người lân cận mình cũng vậy; Phàm ai đụng đến nàng ắt chẳng được khỏi bị phạt.
So, he that goeth in unto his neighbour’s wife, no man shall be guiltless who toucheth her!
30 Người ta chẳng khinh dị kẻ trộm, Nếu nó ăn cắp đặng phỉ lòng mình khi đói khát;
Men despise not a thief, when he stealeth, to satisfy his appetite, because he is famished;
31 Hễ nó bị bắt, chắc phải thường bồi gấp bảy lần; Nó sẽ nộp hết tài sản của nhà nó.
Yet, if found, he must pay back sevenfold, All the substance of his house, must he give:
32 Kẻ nào phạm tội ngoại tình với người đàn bà, tất vô tâm vô trí: Ai làm như vậy, khiến cho linh hồn mình bị hư mất.
He that committeth adultery with a woman, lacketh sense, A destroyer of his own life, is he that doeth it;
33 Người ấy sẽ bị thương tích và khinh bỉ, Sự sỉ nhục người sẽ chẳng bôi mất đi;
Smiting and shame, shall he find, and, his reproach, shall not be wiped out;
34 Vì sự ghen ghét là điều giận dữ của người nam, Trong ngày báo thù, người không dung thứ;
For, jealousy, is the rage of a man, nor will he spare, in the day of avenging;
35 Người sẽ chẳng nhận giá đền tội nào hết, Mặc dầu con gia tăng của lễ, người cũng không đặng phỉ ý đâu.
He will not look, at any ransom, neither will he consent, though thou increase the bribe.
